TURİST DAVRANIŞI - Deneme Sınavı - 9

Amaç, belli bir yönde davranmak için bilinçli ve açık bir neden iken; güdülenme amacı gerçekleştirmek için bilinçsiz veya kapalı bir nedendir.

Karar kavramını süreç olarak değerlendiren yaklaşıma göre karar, “Bir eylemi yürütmeyi sonuçlandırmak için birey tarafından bilinçli olarak taktiksel veya stratejik seçim yapılmasını ortaya koyan bilişsel bir süreçtir” (Schwarz ve Hunter, 2008: 111).

Karar: “Arzulanan nihai sonuç ile ilgili iyi bir olasılığa sahip iki veya daha fazla seçenek (ürün) ile karşı karşıya kalan tüketicinin gerçekleştirdiği eylem” (Hanna ve Wozniak, 2001: 289) şeklinde tanımlanır.

Pişmanlık teorisini bir cümle ile ifade etmek gerekirse; “Her tercih bir vazgeçiştir.” fikrine dayanır. Tüketici pek çok alternatif arasında tercih yaptığından, kararı ile ilgili pişmanlık duyabilmektedir. Tercih ettiği bir tatil köyü kararından dolayı turistin alternatifler konusunda pişmanlıklar duyması bu teori ile ilintilidir.

Literatürde karar vermeye ilişkin pek çok teori olmakla birlikte, üzerinde durulan belli başlı teorilerden kısaca söz etmek yararlı olacaktır. Bu teoriler: bilgi işleme, rasyonel seçim, yapıcı seçim, uygulama, ekolojik sistemler, anlamlar-sonuç teorisi, beklenen fayda, beklenti, pişmanlık, tatmin, gerekçeli eylem ve planlı davranış teorilerinden oluşmaktadır (Hergesell, Dwyer ve Edvards, 2019; Pizam ve Mansfeld, 2009; Sirakaya ve Woodside, 2005).

Tıpkı karar verme teori ve modellerinde olduğu gibi karar vermeye ilişkin değişkenler bağlamında yapılan çalışmalar; farklı isimlendirilen, kimi zaman benzer özellikler ve bazen de farklı özellikleri kapsayan değişkenlerden söz etmektedir. Sirakaya ve Woodside (2005) destinasyon seçim değişkenlerini dört grup altında değerlendirmiştir. Bu değişkenler; içsel değişkenler (tutum, değer, yaşam stili, motivasyon, kişilik vb.), dışsal değişkenler (sınırlılıklar, destinasyonun çekicilik faktörleri, pazarlama karması, aile, referans grup, alt kültür/kültür, sosyal sınıf, hane halkına ilişkin değişkenler), niyetlenilmiş seyahatin doğası (parti büyüklüğü, mesafe, zaman, süre) ve seyahat deneyimleridir (Hergesell, Dwyer ve Edvards, 2019). Bu değişkenler, kitabın ilk ünite- sinde üzerinde durulan gerek genel tüketici davra- nışı modeli ve turist davranış modellerindekiler ile benzerlik ve paralellikler göstermektedir.

Orta düzeydeki turist kararlarını temsil eden karar tipi, sınırlı problem çözmedir.

Satın alma kararında en fazla zaman ve çabanın harcandığı karar tipi yoğun problem çözmedir.

İlgilenim kavramı, “bireyin ürüne verdiği kişisel önem” olarak tanımlanmakta ve tüketicilerin ürün veya markayla kurmuş oldukları ilişkiyi temsil eder

Niş turizm nedir?

“Niş” turizm stratejisi, özellikle bir şeyle ilgilenen az sayıda insana hitap eden bir strateji olup “özel” turizm olarak da nitelendirilir.

Epistemik değer, turizm deneyimleri ilgili tüketimde son derece önemlidir ve turistlerin merakını ve tüketimdeki çeşitliliği öğrenme ve deneyimleme ihtiyacını yansıtır.

Tek boyutlu yaklaşım, algılanan değeri tüketicinin satın aldığı hizmet ve ürünlerin genel değerlendirmesi olarak varsayar.

Algılanan değer, tüketicilerin satın alma sonrası tepkilerini ve davranışlarını etkileyen en önemli pazarlama yapılarından biri olarak kabul edilmektedir.

Çok boyutlu yaklaşım, pazarlama araştırmacılarının tüketici davranışının duygusal yönünü incelemelerine izin verdiği için tercih edilmektedir.

Bu tanıma uygun olarak Sanchez ve diğerleri (2006), turizm ürünleri için işlevsel değerin dört boyutunu oluşturmak üzere genişletmiştir: işletmenin işlevsel değeri (tesisler), temas personelinin işlevsel değeri (profesyonellik), satın alınan hizmetin işlevsel değeri (kalite) ve fonksiyonel değer fiyatı.

Parasuraman, Zeithaml ve Berry (1985) hizmet kalitesinin boyutlarını güvenilirlik, yanıt verebilirlik, güvence, empati ve fiziksel özellikler olarak tanımlamışlardır.

Performatif yaklaşım, deneyimlerin “sosyal” yönlerine ve birlikte üretim perspektifine dayanır.

Değerlendirmelerin ve tatminin sosyal olarak inşa edilme, müzakere edilme ve diğer üyelerle etkileşim içinde gerçekleştirilme şekli; performatif yaklaşımın odak noktasını oluşturur.

Sadakat kavramı hem tutumsal hem de davranışsal/eylem aşamalarını içerir.