TUR PLANLAMASI VE YÖNETİMİ

Ticarette genel geçerliliği kabul görmüş bir deyiş “ticarette para satarken değil alırken kazanılır” şeklindedir. Bu özdeyişin verdiği mesaj “maliyetleriniz ne ölçüde avantajlı ise satışlardan elde edeceğiniz kârın o ölçüde yüksek olacağı” veya “satış fiyatını belirleme esnekliğinizin o derece yüksek olacağı” şeklinde değerlendirilmelidir. Paket tur ticareti açısından bu deyişi değerlendirdiğimizde, “paketi oluşturan unsurların uygun fiyat düzeyi ve koşullarda sağlanması kâr edebilmenin ön koşuludur” denebilir. Doğru yanıt A'dır.

Maliyet, gider, harcama ve gelir birbirleri ile sıkı ilişkide olan kavramlardır. Gelir hem maliyet hem harcama hem de gider kavramlarının karşıtı niteliğinde olduğundan daha net olarak ayrıştırılabilmektedir. Ancak maliyet, harcama ve gider sıklıkla karıştırılan ve çoğu zaman aynı anlamda kullanılan terimlerdir. Maliyet kapsamı itibarı ile katlanılan tüm fedakârlıkları içerir ve “belirli bir amaca ulaşmak için katlanılan fedakârlıkların toplamı”  şeklinde tanımlanırken harcama ve gider yalnızca parasal olarak ifade edilebilir. Bir faaliyet veya bir hedefe ulaşmak için harcanan para giderdir. Doğru yanıt D'dir.

Satış veya üretim hacmindeki değişmelerden etkilenmeden aynı düzeyde kalan maliyetler, sabit maliyet olarak anılır. Maliyetlerin ilgili hesap dönemi içerisinde değişmemeleri gerekir. Sonraki dönemlere ait değişimler dikkate alınmaz. Genel olarak kira giderleri, deprem ve yangın sigortası, sürekli personel kadrosunun maaşları sabit maliyetler içinde değerlendirilir. Doğru yanıt B'dir.

Turlarda müze ve ören yerlerine kişi bazında yapılan giriş ödemeleri doğrusal değişken
maliyetler kapsamına girmektedir. Doğru yanıt C'dir.

Faiz gelirleri satışlardan sağlanan gelirlerin, üretim girdilerine yönelik maliyetlerine ilişkin ödemelerin gerçekleşmesinden önce, işletmenin bünyesinde tutulduğu süre içerisinde finansal yatırım araçları üzerinden değerlendirilmesi sureti ile elde edilen gelirleri içerir. Paket tur satışı ne kadar erken gerçekleşir ve hizmet üreticilerine yapılacak ödemeler ile satış gelirleri arasındaki süre ne kadar uzun olursa faiz gelirleri o derece yüksek olur. Doğru yanıt A'dır.

Tura katılan sayısı artıkça maliyetler kişi bazında azalır. Bayram, yılbaşı vb. özel zamanlarda genellikle daha yüksek fiyatlar uygulanmaktadır. Tur kapsamındaki ana ulaşım aracının türüne göre maliyet değişmektedir. Hedef kitlenin satın alma gücü turun içeriğini belirleyerek maliyetlere etki etmektedir. Ancak tur programının süresi ile maliyetler arasında ters orantılı değil doğrusal bir ilişki vardır. Doğru yanıt C'dir.

Petrol fiyatlarında gözlenen ani değişiklikler konjonktürel etkilere iyi bir örnektir. Doğru yanıt B'dir.

Toplam maliyetler eğrisi ile satış gelirleri eğrisinin kesiştiği nokta kâra geçiş noktası, diğer adı ile başa baş noktasıdır. Doğru yanıt B'dir.

Kâra geçiş noktası analizler belli formüller yardımı ile de yapılabilmektedir. Formüller başa baş noktasındaki ciro miktarını (satış gelirleri) ve satışı gerçekleşmesi gereken birim miktarını (kişi sayısı) hesaplamak üzere kullanılır. Tur programının yapısı gereği değişken maliyetlerin doğrusal veya basamaklı olmasına göre farklı formüllere ihtiyaç duyulur. Doğrusal değişken maliyetlerin söz konusu olduğu durumlar için ciro bazında başa baş noktasını hesaplamakta kullanılan formül şu şekildedir: Sabit maliyetler/(1-Kişi başı değişken maliyetler/Kişi başı satış geliri). Bu formül dikkate alındığında sonuç 250.000 TL'dir. Doğru yanıt E'dir.

Charter uçuşlarında sezon başında ilk götürülen turistlerden sonra uçağın dönüş uçuşunu boş yapması, sezon sonunda ise en son dönüş yapacak turistler için uçağın gidiş yönünde boş uçması anlamına gelen boş bacaktır. Doğru yanıt C'dir.

Değişken maliyetler, etkinliğin hacmine bağlı olarak artan veya azalan maliyetlerdir.

Yarı değişken maliyetler, basamaklı değişken maliyet olarak da ifade edilir. Etkinlik hacmi belli seviyelere ulaşana kadar sabit kalan, seviyeler aşıldıkça ani ve genellikle önemli ölçüde değişim gösteren maliyetlerdir.

Tur maliyetlerinde genellikle birim (kişi başı) maliyet ve bununla birlikte nadiren toplam maliyet esas alınarak fiyatlandırma yapılır.

Faiz gelirleri satışlardan sağlanan gelirlerin, üretim girdilerine yönelik maliyetlerine ilişkin ödemelerin gerçekleşmesinden önce, işletmenin bünyesinde tutulduğu süre içerisinde finansal yatırım araçları üzerinden değerlendirilmesi sureti ile elde edilen gelirleri içerir.

Paket turlarda maliyetleri etkileyen temel faktörler; katılan sayısı, sezon durumu (yoğun, düşük, ölü sezonlar), programın süresi, hizmetlerin özelliği, ana ulaşım aracının türü, konaklama tesisinin türü, konaklama şekli, hedef kitlenin satın alma gücü, konjonktürel etkiler, üreticiler ile tur operatörünün diyaloğu, özendirici önlemler şeklinde sıralanabilir.

Tarifeli uçuşlar, Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA) kurallarına uygun olarak önceden uçuş programı ilan edilmiş ve biletleri satışa sunulmuş uçuşlardır.

Grafik  bir grafik üzerinde gösterilmesine dayanmaktadır. Grafiğin oluşturulabilmesi için gerekli olan veriler; sabit maliyetler, değişken maliyetler ve belli bir fiyat düzeyinde satış miktarına bağlı oluşacak gelir miktarlarıdır. Grafiğe ilk olarak sabit maliyetler doğrusu ve değişken maliyetler eğrisi çizilir. İkinci adımda değişken maliyetler eğrisi sabit maliyetler doğrusuna kadar kaydırılarak toplam maliyet eğrisi oluşturulur. Üçüncü adımda satış gelirleri eğrisi grafiğe çizilir.

Paket turların maliyet unsurları, ana ulaşım, yerel operasyon, organizasyon ve satış olmak üzere temel olarak üç grupta ele alınmaktadır.

Turizm bakanlığının 2015'te yapmış olduğu düzenlemeye göre turist rehberinin günlük tur taban ücreti 309 Türk Lirasıdır.

Tur operatörlerinin maliyetlerini etkileyebilecek muhtemel risk faktörleri; Uluslararası politik durum, Beklenmeyen fiyat artışları, enflasyon, Petrol fiyatlarındaki artışlar, Komşu ülkelerin rekabet nedeni ile yaptıkları karşı propaganda, Endüstrinin bazı kesimlerinde, özellikle de havayollarında yapılan grevler, Tur düzenlenen bölgede salgın hastalıkların ortaya çıkması ya da bununla ilgili söylentilerin yayılması, Döviz kurlarındaki dengesizlik ve dalgalanmalar, Yabancı ülkelerdeki alacakların tahsil edilmesindeki zorluklar, Yerel ulaştırma şirketlerinin olumsuz yaklaşımları, Devlet bürokrasisinden doğan gecikmeler, Turizm endüstrisinde faaliyet gösteren işletmelerinin standartlaşma sorunları şeklinde sıralanabilir. Mevsimsel değişimler ise bir engel değil aksine bazı durumlarda destinasyon için çekici bir faktör olarak kabul edilebilmektedir.