TÜKETİM BİLİNCİ VE BİLİNÇLİ TÜKETİCİ

Üründen Kaynaklanan Sorunlar
Tüketici tarafından satın alınan ürünün, etiketinde belirtilen özellikleri taşımaması veya eksik taşıması, o maldan haklı olarak bekleyebileceği güvenilirliği sağlayamadığı durumlarda oluşan sorunlardır.

Sosyal ve çevre sorunlarındaki azalma değil "artış" tüketicilik hareketinin gelişmesinde rol oynayan faktörler arasındadır.

Tatminsizlik düzeyi yüksek olan tüketicilerde görülen etken davranışlara örnek olarak ise şunlar gösterilebilir;
• Mal ya da hizmetteki ayıbı (kusuru) düzeltme ile ilgili eylemler. Onarım ya da ürün değişimini talep etmek, para iadesi istemek,
• Yasal yollara başvurma. Ticaret ya da tüketici mahkemelerine başvurarak, zararın ödenmesini talep etme,
• Şikâyet merkezlerine başvurma. Ürünün satıcı ya da üreticisine başvurmak, tüketici
derneklerine, ticaret odalarına, ticaret müdürlüklerine konuyu aktararak durumun düzeltilmesini istemek.

Tüketici eğitiminin temel amaçları;
• Tüketicinin kendi değer sistemini anlamasını,
• Karar verme yeteneklerini geliştirmesini,
• Pazarda bilgi ve seçenekleri değerlendirmesini,
• Satın alma işleminden tatmin olmasını,
• Hak ve sorumluluklarının bilincine varmasını sağlamaktır.

Uluslararası Tüketici Örgütü (ICU) tarafından belirlenen ve Birleşmiş Milletler (BM) tarafından kabul edilip BM Tüketici Rehberinde yayınlanan ve evrensel olarak kabul edilen dokuz temel tüketici hakkı şu şekilde sıralanabilir;
1. Temel ihtiyaçların giderilmesi hakkı
2. Güvenlik ve güven duyma hakkı
3. Ekonomik çıkarların korunması hakkı
4. Zararların karşılanması (tazmin edilme) hakkı
5. Örgütlenme ve temsil edilme hakkı
6. Bilgilendirme ve eğitim hakkı
7. Bilgi edinme hakkı
8. Sağlıklı bir çevreye sahip olma hakkı
9. Şikâyet hakkı

TKHK'na göre ayıplı mal; ambalajında, etiketinde, tanıtma ve kullanma kılavuzunda, Internet portalında ya da reklâm ve ilânlarında yer alan özelliklerinden bir veya birden fazlasını taşımayan; satıcı tarafından bildirilen veya teknik düzenlemesinde tespit edilen niteliğe aykırı olan; muadili olan malların kullanım amacını karşılamayan, tüketicinin makul olarak beklediği faydaları azaltan veya ortadan kaldıran maddi, hukuki veya ekonomik eksiklikler içeren mallar, ayıplı mal olarak kabul edilir.