TÜKETİM BİLİNCİ VE BİLİNÇLİ TÜKETİCİ

Bir elektrik süpürgesi satın alırken temizleme gücü yüksek ve kullanılmadığı zamanlarda fazla yer kaplamayacak uygun fiyatlı bir model tercih ediyorsanız üründe, işlevsellik ön planda tutulmuş olur.

Yeni bir ayakkabı alan tüketicinin, hiç ihtiyacı olmamasına karşın bu ayakkabıyı tamamlayacak çanta ve şapka da satın alması ve rahatlaması takıntılı alışveriş davranışını ortaya koyar.

Tüketicinin alışveriş yapmak için ne zaman, nereye gidebileceğini, hangi kredi
kartlarını kullanabileceğini düşündüğü ve para harcamaya hazırlandığı dönem hazırlanma aşamasıdır.

Fiş, fatura, ve garanti belgesi gibi belgeler alış veriş sürecinin ikinci aşaması olan alış veriş aşamasında gerçekleşir.

İstek ve ihtiyaçların seçimi, alışverişin planlanmasında ilk adımdır. Alışverişe çıkmadan önce ihtiyaçların dengeli şekilde giderilmesi ve akıllı harcama yapılması amacıyla, gerçek ihtiyaçlarımız arasında bizim için en önemlisinden başlayarak bir sıralama yapılması gerekir.

İnsanın çevresel uyarıcılarla etkileşimi sonucu, beş duyu organı ile algılanan duyumlar, beyin tarafından yorumlanır, anlamlı hale getirilir ve içsel-dışsal bir tepkiye yol açar. Örneğin, eski bir dost görüldüğünde duygulanır hatta sarılarak hasret giderilebilir. Diğer tüm davranışlarda olduğu gibi tüketicinin satın alma davranışı da beynin bir işlevinin sonucudur. Beyinde bu davranışı tetikleyen veya sınırlayan anatomik yapılarla birlikte nörokimyasalların dengesinin bozulması, aşırı veya takıntılı alışveriş ile sonuçlanabilir.

Para Harcama: Tüketici tarafından ürünün satın aldığı ve alım sonrası hayal kırıklığı, pişmanlık ya da coşku ve mutluluk gibi duyguların yaşandığı dönemdir.

Sürdürülebilir tüketim, doğal kaynaklara aşırı yüklenmeden ve çevreyi yok etmeden, gelecek kuşakların ihtiyaçlarını karşılama olanaklarını da göz önünde bulundurarak bugünkü ihtiyaçlarımızı karşılama biçimidir.

Bilinçli alışveriş için bilinçli tüketicinin geleneksel olarak sıralanan sorumlulukları şunlardır:

Bilinçli alışveriş için bilinçli tüketicinin geleneksel olarak sıralanan sorumlulukları şunlardır :
1. Doğal kaynakların kullanımına özen gösterilmesi,
2. Çevre-üretim tüketim dengesinin sağlanması,
3. Sosyal yönden sorumlu tüketim anlayışı,
4. Geleceği düşünme,
5. Aşırı ve gereksiz tüketimden uzak durulması,
6. Bilinçli alışveriş alışkanlığının kazanılması,
7. Çevre duyarlılığına sahip olunması.

Doğru yanıt C'dir

Tüketicileri mal ya da hizmet satın almaya yönelten üç temel etken söz konusudur. Bunlar 
1. İşlevsellik etkeni (ekonomik ve işe yararlılık),
2. Duygusal ve sosyal etkenler (duygusal bağ kurma ve sosyal etkileşim),
3. Kimlik ile bağlantılı etkenler (ideal benlik ya da kendini ifade etme biçimi).

Buna göre doğru cevap "D" seçeneğidir.

Takıntılı satın alma davranışını tanımlayan ölçütler şunlardır:
a. Karşı gelmesi güç, kişiye anlamsız gelen ya da zorlayıcı şekilde, zihinde sık alışveriş yapma düşüncesi ya da eylemi,
b. Sık sık bütçeyi aşacak miktarda alışveriş yapmak, ihtiyaç duyulmadan ürün satın almak ya da düşünülen süreden daha fazla alışverişte bulunmak,
c. Satın alma eylemi ile meşgul olma, satın alma dürtüsü ya da davranışlarının kişide belirgin huzursuzluğa neden olmasıdır.
Takıntılı alışveriş sorununu belirlemede, tüketicinin mutlaka bir ürünü satın alması gerekmez.
Ayrıca harcanan paranın miktarı da takıntılı alışverişi belirlemede ölçüt değildir. Ancak tüketicinin para harcama şekli hayatı üzerinde olumsuz sonuçlar ortaya çıkarmasına karşın sürdürülüyorsa, takıntılı
alışverişten söz edilebilir.

Doğru cevap "A" seçeneğidir.

Sosyal Nedenler: Yapılan bir araştırmaya göre takıntılı alışveriş sorunu olan
tüketicilerin, reklâmlarda gördükleri ürünlerin işlevselliğinden çok,  görünüşüne odaklı bir satın alma gerçekleştirdiklerini ortaya koymaktadır .  günümüzde tasarım odaklı, markalı ve sosyal olarak arzu edilen ürünlere yönelim olduğu belirtilmiştir.

Bu nedenle doğru cevap B'dir.

Alışveriş aşamasında öncelikle alışveriş yapılacak yer belirlenir. Dolayısıyla doğru cevap "E" seçeneğidir.

Alışverişte ön bilgi ve davranış, harcama kadar önemli bir öğedir. Bu nedenle satın alınacak malların ve hizmetlerin kalitesi, sağlık ve güvenliği ile çevreye duyarlılığı, fiyatı, bakım ve kullanım özellikleri, yedek parça ve satış sonrası servis ağı gibi öğeler göz önünde bulundurularak piyasadakiürün çeşitleri, yeni çıkan marka ve modeller araştırılmalıdır. Dolayısıyla doğru cevap "A" seçeneğidir.

Alışveriş bağımlılığı bir hastalık değil, davranış bozukluğu olarak kabul
edilmektedir Bu noktada alışveriş bağımlılığı ile takıntılı alışverişi birbirinden
ayırmak gerekir. Alışveriş bağımlılığı, davranışsal bağımlılıklar içerisinde yer alan, davranışı yaparak rahatlama ve huzur hissedilen durumu ifade eder. Tüketicinin, hiç ihtiyacı olmamasına karşın bir ayakkabıyı tamamlayacak aksesuarları da satın alması ve rahatlaması, takıntılı alışveriş davranışını ortaya koyar.

Bu durumda doğru cevap "E" seçeneğidir.

Takıntılı alışveriş durumunun dört aşaması söz konusudur 
1. Beklenti
2. Hazırlanma
3. Alışveriş
4. Para Harcama

Alışveriş bağımlılığı; tamamen takıntılı şekilde alışverişi düşünmeyi, planlar kurmayı ve alışveriş yapmayı ifade eder. Alışveriş bağımlıları için harcamalar tamamen ihtiyaç dışı ve kontrolsüzdür. Doğru cevap "D" seçeneğidir.

Beklenti: Belli bir ürüne sahip olmak ya da alışveriş eylemi ile ilgili düşünce, arzu ya da bilişsel düşünme dönemidir. Doğru cevap "C" seçeneğidir.

Modern insan yaşamının önemli olgularından biri haline gelen alışveriş ve tüketim, sadece fizyolojik ihtiyaçları gidermenin ötesinde, yaşam biçiminin şekillenmesinde de önemli rol oynar. Günümüzde sunulan ürünlerin sayısının ve çeşitliliğinin artması, beraberinde tüketicilerin satın alma karar süreçlerini de önemli ölçüde etkiler. Bu durum, tüketim ve alışveriş alışkanlıklarının giderek değişmesine ve yaygınlaşmasına neden olur. Tüketim sürecinin ana aktörü olan tüketicinin, günümüzde daha eğitimli,
daha seçici, alışveriş yapmak için daha az zaman harcama ve özellikle de hakkını aramaya istekli olma özelliği, alışveriş sürecini de farklılaştırmaktadır.