TÜKETİM BİLİNCİ VE BİLİNÇLİ TÜKETİCİ - Deneme Sınavı - 10

Başka pazarlarda var olan bir yeniliğin, olmayan diğer pazarlarda ticarileştirilmesi pazar için yeniliktir.

Yenilik kavramıyla ilgili üzerinde durulması gereken bir diğer nokta, yenilik ve icat kavramları arasındaki ayrımdır. Buna göre icat, yeni bir ürün fikrinin ya da üretim veya yönetim süreciyle ilgili bir fikrin ilk defa ortaya konulmasıdır. Başka bir ifadeyle icat, daha önce keşfedilmemiş ya da bulunmamış bir şeyi bulup çıkarmak olarak ifade edilir.

Yenilik ise söz konusu icadın belli bir toplum­da ilk defa ticarileştirilmesidir. Buna göre pazarda alınıp satılan bir mal ya da hizmete dönüş­memiş icat, yenilik olarak kabul edilmemektedir.

Radikal yenilikler, tüketicilerin davranışlarında ve yaşamlarında önemli sayılabilecek de­ğişikliklere yol açar. Örneğin; ses kasetlerini ortadan kaldıran CD teknolojisi ve ürünleri, radikal yenilik kapsamında de­ğerlendirilebilir.

Rogers (2003)’ün modeline göre tüketicilerin yeniliği benimseme süreci beş aşamadan oluşmaktadır:

Yeniliğin yayılması dört temel bileşenden oluşmaktadır:

Fikir liderleri, bir ürün grubuna ilişkin deneyimleri, uzmanlıkları ve ilgileri nedeniyle, diğer tüketicileri bilgi kaynağı olarak ve tavsiyelerde bulunarak etkileyen kişilerdir.Fikir liderleri, bir veya birkaç ürün grubuna ilişkin derinlemesine bilgi sahibidir.Özellikle bilgimizin az olduğu ve belirsizliğin yüksek olduğu durumlarda, fikir lideri olarak gördüğümüz kişilerin görüşleri oldukça önemlidir. Bunun nedeni, fikir liderlerinin görüşlerinin, bizim için yeniliğin riskini azaltmasıdır.

Yenilik karar süreci: Tüketicilerin yeni mal ve hizmetleri fark etme, satın alma ya da almamaya karar verme süresini açıklamaktadır.

Yenilikler tüketici direnci ile karşılaştığında, yeniliğin tüketici isteklerine göre değiş­tirilmesi beklenir. Aksi durumda, yenilik tüketiciler tarafından kabul edilmez. Tüketici direnciyle karşılaşan yenilik, değiştirilip yeniden tüketicilere sunulduğunda, tüketici di­rencinin azalması beklenir. Bu döngü, yenilik tüketici tarafından kabul veya reddedilene kadar devam eder. Tüketici direncinin derecesinin çok yüksek olduğu durumlarda ise ye­nilik pazarda yok olup gider.

İcat

yenilik

Radikal yenilik/aşamalı yenilik

İlgi

basitliği

bireyler arasındaki farklılıkların derecesi

başkasına benzeme isteği

Yenilikçiler/Öncüler

tüketici direnci

Tüketici bilinci ya da bilinçli tüketimi etkileyen kültürden toplumsal sınıfa, gruplardan aileye kadar tüketici bilincinin oluşumu ve gelişimini etkileyen çevresel faktörler gibi güdülenme, öğrenme, kişilik, tutumlar ve algılamadan oluşan bireysel faktörler de söz konusudur. Doğru cevap C seçeneğidir.

Bilinçli tüketim davranışı üzerinde etkili olabilecek kültürel değerler üç alt başlıkta toplanabilir. Bunlar: Diğerleri odaklı değerler; Toplumda bireyler ve gruplar arasındaki uygun ilişkilere toplumun bakış açısını yansıtan değerlerdir. Bu ilişkiler, tüketici davranışı üzerinde oldukça önemlidir. Kendinden önce toplumu düşünen bireylerden oluşan bir kültürde tüketiciler, satın alma kararlarında
toplumsal açıdan duyarlı ürün ve işletmelere, diğerlerine kıyasla daha çok yönelebilir. Çevre odaklı değerler; Örneğin, risk alan, çevresine karşı sorun çözümüne ve başarıya odaklı toplumlarla; kaderci, güvenlik arayan, statü odaklı toplumlar arasında tüketici bilinci arasında farklılıklar olması beklenebilir.Gelişmiş toplumlarda; sağlıklı yaşam için gereklilikler, yeniliğe açıklık, risk alma, sorun çözme gibi davranışlar sonucunda sosyal ve toplumsal sorunlara karşı inisiyatif alma eğilimi daha fazla olabilmektedir. Bireysel odaklı değerler; Toplumda yaşayan bireylerin, aktif ya da pasif, çalışkan olma materyalist olup olmama, kişisel zevkleri erteleyebilme ya da yerine getirme gibi özellikleri ifade eder. Örneğin, bilinçli tüketimin önemli bir ayağını oluşturan tasarruf etme davranışı kültürün etkisi ile değişebilir. Bazı kültürlerde kişisel zevkleri tatmin etme ön plana çıkarken bazı kültürlerde ise tasarruf etme ve planlı harcama ön plana çıkmaktadır. Bu tür kültürlerde gereksiz harcama yapılması da hoş karşılanmayabilir. Doğru cevap E seçeneğidir.