TÜKETİCİ HUKUKU - Deneme Sınavı - 5

Devre mülk, dönem mülk, paylı mülkiyet, hisseli gayrimenkul satışı ve benzeri isimler altında yapılan ve tapu tesciline konu edilen satışlara ilişkin sözleşmeler, bir yıldan uzun süre için kurulması ve tüketiciye bu süre zarfında birden fazla dönem için bir veya daha fazla sayıda gecelik konaklama imkânı tanıması halinde devre tatil sözleşmesi olarak kabul edilir. Dolayısıyla TKHK ile Devre Tatil ve Uzun Süreli Tatil Hizmeti Sözleşmeleri Yönetmeliği kapsamında değerlendirilir. Devre mülk hakkı mesken niteliğine sahip olan
taşınmazlarda kurulabilecektir. Sözleşmede aksi kararlaştırılmamışsa devre mülk hakkı sahibi bu hakkın kullanımını başkalarına bırakabilir (KMK m.59). Kat mülkiyetine çevrilmiş birden fazla bağımsız bölümlerden bazılarının üzerinde devre mülk hakkı kurulması, aksi yönetim planında kararlaştırılmamışsa, diğer bağımsız bölüm maliklerinin muvafakatlarına bağlı değildir (KMK m.62).

Devre mülk hakkı, tapu dairesinde düzenlenecek bir resmi senetle kurulur. Taraflar resmi senet dışında haklarını nasıl kullanacakları, taşınmazın korunması ve yönetimine ilişkin esasları içeren bir devre mülk sözleşmesi düzenleyip bunu tapunun beyanlar hanesine kaydettirirler. Bu sözleşme olmadan devre mülk kurulamaz. Bu yüzden devre mülk sözleşmesi tüketiciye bir ayni hak olan irtifak hakkı verir. Devre tatil sözleşmesi ise tüketiciye şahsi bir hak verir.

Sözleşmeye konu taşınmazın inşa edileceği arsa üzerinde yapı ruhsatı alınmadan tüketicilerle ön ödemeli devre tatil sözleşmesi yapılamaz. Satıcı veya sağlayıcı, sözleşmenin kurulmasından en az bir gün önce tüketicilere yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı ile ön bilgilendirme formu vermek zorundadır. Ayni hakka konu bir taşınmazın veya şahsi hakka konu taşınmazın kullanım hakkının ön ödemeli satılması durumunda, satıcı veya sağlayıcı tarafından, yukarıda yer alan bilgilere ek olarak tüketiciye, bağımsız bölüm planı, vaziyet planı, kat planı ve mahal listesinin verilmesi zorunludur. Bakanlıkça projedeki devre sayısı ya da projenin toplam bedeli kriterlerine göre belirlenecek büyüklüğün üzerindeki projeler için satıcı veya sağlayıcının ön ödemeli devre tatile konu taşınmazın satışına başlamadan önce kapsamı, koşulları ve uygulama esasları Hazine Müsteşarlığınca belirlenen bina tamamlama sigortası yaptırması veya  Bakanlıkça belirlenen diğer teminat veya şartları sağlaması zorunludur.

Paket tur sözleşmelerinin belirli bir süreye dayalı olarak yapılması gerekmektedir. Süre şartı zorunlu bir
unsur olduğundan bu unsurun sağlanmaması halinde paket tur sözleşmesinden söz edilemez. Paket tur
sözleşmesinin tanımına göre sözleşmenin ya yirmi dört saatten fazla sürmesi ya da en az bir gecelik konaklamayı
içermesi gerekmektedir.

6502 sayılı TKHK’da da süreli yayın kuruluşlarınca düzenlenen promosyon uygulamaları başlığı ile düzenleme yapılmıştır. Süreli yayın kuruluşlarınca düzenlenen promosyon uygulamalarının usul ve esaslarını düzenlemek amacıyla da 18 Haziran 2014 tarih ve 29034 sayılı Resmi Gazete’de de Süreli Yayın Kuruluşlarınca Düzenlenen Promosyon Uygulamalarına İlişkin Yönetmelik yayımlanmıştır. Süreli Yayın: Belli aralıklarla basılı olarak yayımlanan veya elektronik ortamda indirilebilen gazete, dergi gibi eserlerdir. Promosyonlu satışların TKHK kapsamına girebilmesi için taraflardan birinin satıcı veya sağlayıcı, diğer tarafın ise tüketici olması gerekmektedir. Taksitli olarak yapılması halinde ise, taksitli satış hükümlerine tabi olacaktır. Promosyonlu satım sözleşmesinde ana mal ile promosyon konusu mal veya hizmet, aralarındaki bağımlılık ilişkisi dolayısıyla bir bütündür. Bu nedenle promosyon, asıl edimden farklı yasal hükümlere tabi değildir ve ayrı bir sözleşme konusu olamaz.

Süreli yayın kuruluşlarının kültürel ürünler dışında ürünleri promosyon olarak vermeleri yasaklanmıştır. Kültürel ürünler arasında da bir ayrım yapılmıştır. Süreli yayın kuruluşlarının verebileceği kültürel ürünler, süreli yayıncılık amaçlarına uygun kültürel ürünler olmalıdır. Eğitim amaçlı ürünlerin de geniş anlamda kültürel ürün kavramı kapsamında düşünülmesi gerekir.

Satıcı ve sağlayıcı satım konusu asıl malı bedelli olarak ve promosyon konusu ürünü ise bedelsiz olarak tüketiciye teslim eder. Promosyonu yapan, tüketiciyle doğrudan ilişki içinde değilse, dağıtıcı vasıtasıyla satılan malın teslimini sağlar. Özellikle gazete satışlarında durum böyledir. Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği’nde belirtildiği gibi reklamı yapılan mal veya hizmetlerle birlikte karşılıksız olarak verilen mal veya hizmetlerin ya da ikramiyelerin taahhüt edilenden farklı olmaması ve tüketicilerde oluşturulan makul beklenti düzeyini karşılaması gerekir. Böylece reklam ve ilanlarda gösterilen ürünler ile teslim edilen ürünlerin farklı olması önlenmeye çalışılmaktadır. Tüketicinin satın aldığı asıl mal veya promosyon konusu mal veya her ikisi, onarım için servis kurulmasını ve yedek parça bulundurulmasını gerektiriyorsa, tüketicinin bunları satıcıdan isteme hakkı vardır.

Devre tatil sözleşmesi, bir yıldan uzun süre için kurulan ve tüketiciye bu süre zarfında birden fazla dönem
için bir veya daha fazla sayıda gecelik konaklama imkânı veren sözleşmelerdir.

Bir sözleşmenin devre tatil sözleşmesi olarak nitelendirilebilmesi için, aşağıdaki unsurları taşıması gerekir:

a. Bir veya birkaç taşınmazın kullanım hakkının devri veya devir taahhüdü
b. Hak sahibine birden fazla dönem için gecelik konaklama imkânı vermesi
c. Sözleşme süresinin bir yıldan uzun olması

Devre tatil sözleşmeleri ayni bir hak değil şahsi bir hak vermektedir. Devre tatil hukuki niteliği itibariyle,
karma sözleşmelerden olan kombine sözleşmeler grubuna girmektedir. Kombine sözleşmeler, sözleşmenin taraflarından birinin kanunda yer alan birden çok sözleşmeye ilişkin, denk kıymette edimler taahhüt ettiği, buna karşılık diğer tarafın tek bir edimi taahhüt ettiği sözleşme tipleridir.

Ön bilgilendirme formu, sözleşme konusu hakkın kullanımı için ödenecek fiyatı içermelidir. Taşınmazın fiyatını içermesi zorunlu değildir.

Devre mülk, dönem mülk, paylı mülkiyet, hisseli gayrimenkul satışı ve benzeri isimler altında yapılan ve tapu tesciline konu edilen satışlara ilişkin sözleşmeler, bir yıldan uzun süre için kurulması ve tüketiciye bu süre zarfında birden fazla dönem için bir veya daha fazla sayıda gecelik konaklama imkânı tanıması halinde devre tatil sözleşmesi olarak kabul edilir.

Devre mülk müşterek mülkiyet payına bağlı bir hak olarak kurulacağı için, devre mülk hakkı da,
bir irtifak hakkı olarak kurulacaktır.

Devre tatil amaçlı taşınmazın ön ödemeli satışında devir ve teslim süresi sözleşme tarihinden itibaren otuz altı ayı geçemez.

Tanımı verilen sözleşme türü, uzun süreli tatil hizmeti sözleşmesidir.

Paket tur sözleşmelerinde düzenleyicinin sözleşmeyi notere onaylatma yükümlülüğü bulunmamaktadır.

Süreli yayın kuruluşlarınca düzenlenen ve her ne amaç ve şekilde olursa olsun, bilet, kupon, iştirak numarası, oyun, çekiliş ve benzeri yollarla süreli yayın dışında ikinci bir mal veya hizmetin verilmesinin
taahhüt edildiği veya verildiği promosyon uygulamalarında aşağıdakiler dışında herhangi bir mal veya hizmet verilemez:
a. Kitap, dergi, ansiklopedi,
b. Harita, atlas, yerküre,
c. Bayrak, afiş, poster,
d. Ajanda, takvim,
e. Kağıt ortamında basılı bulmaca,
f. Satranç takımı,
g. Sinema, tiyatro, müze, konser, opera, bale,
sergi, festival ve sportif faaliyetlere ilişkin
bilet,
h. Kültür turu,
i. Yurtiçi veya yurtdışında ifa edilmesi öngörülen
yabancı dil eğitimi,
j. Kitap, dergi, ansiklopedi, belgesel, film, tiyatro,
müzik, konser, opera ve baleye ilişkin
CD, DVD, Blu-Ray ve benzeri optik disk.

İl müdürlüğünce verilen yetki belgesinin geçerlilik süresi iki yıldır.

Tüketici, iş yeri dışında kurulan sözleşme ya da buna karşılık gelen herhangi bir teklif ile bağlanmadan önce (İDKSY m.5);
a) Sözleşme konusu mal veya hizmetin temel nitelikleri,
b) Satıcı veya sağlayıcının adı veya unvanı ile iletişim bilgileri,
c) Mal veya hizmetin Türk Lirası olarak vergiler dahil toplam fiyatı,
ç) Cayma hakkının olduğu durumlarda, cayma hakkının kullanılma şartları,
hususlarında satıcı veya sağlayıcı tarafından en az on iki punto büyüklüğünde, anlaşılabilir bir dilde, açık, sade ve okunabilir bir şekilde yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı ile bilgilendirilmek zorundadır.

Satıcı veya sağlayıcının 47. maddede belirtilen yükümlülüklere aykırı hareket etmesi veya tüketiciyi cayma hakkı
konusunda gerektiği şekilde bilgilendirmemesi durumunda, tüketici cayma hakkını kullanmak için on dört günlük süreyle bağlı değildir. Her hâlükârda bu süre cayma süresinin bittiği tarihten itibaren bir yıl sonra sona erer. Yani tüketici cayma hakkını kullanmak isterse bu hakkını sözleşmenin kurulduğu andan itibaren en geç bir yıl içinde kullanması gerekecektir.