TÜKETİCİ HUKUKU - Deneme Sınavı - 6

Kart hamili adresinde meydana gelen değişiklikleri, değişiklik tarihinden itibaren onbeş gün içinde kart çıkaran kuruluşa bildirmekle yükümlüdür. Doğru cevap D seçeneğidir.

Belirli süreli tüketici kredisi sözleşmelerinde, tüketicinin taksitleri ödemede temerrüde düşmesi durumunda, kredi veren, borcun tamamının ifasını talep etme hakkını saklı tutmuşsa, bu hak ancak kredi verenin bütün edimlerini ifa etmiş olması, tüketicinin de birbirini izleyen en az iki taksidi ödemede temerrüde düşmesi hâlinde kullanılabilir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Efektif Yıllık Faiz Oranı: Kredinin toplam maliyetinin yıllık yüzde değeri olarak hesaplanması sonucu ortaya çıkan yıllık maliyet oranıdır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Tedarik Kredisi: Bu türünde kredi veren ile tüketici arasında ikili bir ilişki söz konusudur. Bu kredi türünde, kredi alan tüketicinin, krediyi belli bir mal veya hizmeti edinmek üzere kullanması gerekmektedir. Diğer bir ifade ile kredi veren krediyi, belli bir mal ve hizmetin finansmanı için sağlamaktadır. Ancak burada kredi veren ile satıcı ya da hizmet sunan arasında herhangi bir sözleşme söz konusu değildir. Mal veya hizmetin kimden karşılanacağı hususu tamamen tüketiciye bırakılmıştır.

Tüketici kredisi sözleşmesi, TKHK’nun 1995 yılında yürürlüğe girmesinden önce ne Borçlar Kanunu ne de başka bir kanunla düzenlenmediği için isimsiz (atipik) sözleşme olarak nitelendiril- mekteydi. Ancak 4077 sayılı TKHK’nun 10’ncu maddesi ile ardından 6502 sayılı TKHK’un 22-31 inci maddeleri ile tüketici kredisinin düzenlenmiş olması, artık tüketici kredisi sözleşmesini isimsiz sözleşme olmaktan çıkarmıştır. Tüketici kredisi, TKHK’da ismen zikredilmiş, özellikle uygulamada tüketiciler açısından sorun yaratan yönleri kısmen düzeltilmeye çalışılmıştır. Belirtilen bu nedenlerden dolayı tüketici kredisi sözleşmesinin isimsiz sözleşme olma özelliği kalmamıştır.

Tüketici Kredisi Sözleşmeleri Yönetmeliği’nde kefalet başlığı altında bir düzenleme bulunmaktadır. Yönetmeliğin 28’nci maddesine göre, tüketici kredisi sözleşmelerinde tüketicinin edimlerine karşılık olarak alınan şahsi teminatlar, her ne isim altında olursa olsun adi kefalet sayılır. Tüketicinin alacaklarına ilişkin karşı tarafça verilen şahsi teminatlar diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmadıkça müteselsil kefalet sayılır. Bu durumda tüketici kredisi veya kredi kartına karşılık tüketici şahsi teminat verecek olursa, bu teminata adi kefalet hükümleri uygulanacaktır.

Belirsiz süreli kredi sözleşmeleri bakımından faiz oranında değişiklik yapılabileceği kabul edilmekle birlikte, 26/2 hükmü ile bu değişikliğin yapılması ve yürürlüğe girmesi özel olarak ve oldukça ayrıntılı bir şekilde düzenlenmiştir.

Belirsiz süreli kredi sözleşmelerinde akdi faiz oranında değişiklik yapılması hâlinde, bu değişikliğin yürürlüğe girmesinden otuz gün önce, tüketiciye kağıt üzerinde veya kalıcı veri saklayıcısı aracılığıyla yazılı olarak bildirilmesi zorunludur.

Sır saklama borcu, bankacılık işlemlerinde, yapılan uygulamalar nedeniyle müşterilerin özel ilişkileri, mal varlıkları, ticari ve kredi itibarları hakkında, müşterilerin iradesiyle veya yapılan araş- tırmalar sonucunda gayriiradî olarak bilgi edinen kredi veren kurum mensuplarının, bu bilgileri açıklamamaları konusundaki yükümlülüklerdir.

Bağlı kredi sayesinde edinilen mal veya hizmetin ayıplı çıkması ya da hiç ifa edilmemesi durumunda, tüketicinin satış sözleşmesinden dönme veya bedelden indirim hakkını kullanması hâlinde kredi veren, satıcı veya sağlayıcı (hizmet sunan) ile birlikte ve müteselsilen sorumludur (TKHK m.30/4). İşte bu noktadan hareketle, tüketicinin satın aldığı mal veya hizmetin ayıplı çıkması ya da hiç ifa edilmemesi veya eksik ifa edilmesi durumunda kredi verenin sorumluluğu doğacak, tüketicinin kredi borcunu ödemekten kaçınma hakkı gündeme gelecektir.

Belirsiz süreli tüketici kredisi sözleşmesi olarak kabul edilen kredi kartı veya kredili mevduat hesabı sözleşmesine dayanılarak nakit kullanılan tutarın taksitler halinde geri ödenmesine imkan veren nakdi krediler, taksitli nakit avans kredisi olarak kabul edilir.

Kredi verene sözleşmeyi fesih hakkı tanınmış ise kredi veren, en az iki ay önceden tüketiciye yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı ile bildirimde bulunarak belirsiz süreli kredi sözleşmesini feshedebilir (Yönetmelik 25/2).

Kart çıkaran kuruluşlar, banka kartı ve kredi kartlarının asıl kart hamiline teslim edilmesini sağlayacak önlemleri almak, reşit olmayan ek kart hamilleri adına düzenlenen banka ve kredi kartlarının asıl kart hamillerine teslimini sağlamakla yükümlüdür.

TKHK kapsamında taşınır mallar ve elektronik ortamda kullanılmak üzere hazırlana yazılım, ses, görüntü ve benzeri gayri maddi mallar "mal" olarak sayılmaktadır. Taşınmazlar ise, konut ve tatil amaçlı taşınmazlar haricinde, TKHK kapsamında mal olarak kabul edilmemektedir. Dolayısıyla sadece taşınır mal olan canlı hayvan ve otomobilin motoru ile yazılım niteliğindeki bilgisayar oyunu CDsi TKHK kapsamında mal olarak karşımıza çıkmaktadır.

Ayıp türleri; objektif ayıp, subjektif ayıp, maddi ayıp, hukuki ayıp ve ekonomik ayıptır. Manevi ayıp şeklinde bir ayıp türü bulunmamaktadır.

Ayıbın taşıdığı nitelik açısından ayıp türleri 3 e ayrılmaktadır. Bunlar; maddi, hukuki ve ekonomik ayıptır.

Alışverişe konu edilen mal veya hizmetin ayıplı olması durumunda sorumlu tutulabilecek kişilerin kapsamı TKHK’nın muhtelif maddelerinde belirlenmiştir. Bu düzenlemelere göre; satıcı, sağlayıcı, üretici, ithalatçı ve kredi veren tüketiciye karşı sorumlu tutulmuştur.

İthalatçı, kamu tüzel kişileri de dahil olmak üzere tüketiciye sunulmuş olan mal veya hizmetleri ya da bu mal veya hizmetlerin hammaddelerini yahut ara mallarını yurt dışından getirerek satışa sunan gerçek veya tüzel kişilerdir.

Ayıplı mal veya hizmet söz konusu olduğunda, tüketici bedelden indirim hakkını sadece satıcı ve sağlayıcıya karşı kullanabilir. Dolayısıyla üretici ve ithalatçıya karşı bu hakkın ileri sürülmesi söz konusu değildir.

Garanti süresi malın teslim tarihinden itibaren başlar ve asgari iki yıldır. Ancak, özelliği nedeniyle bazı malların garanti şartları, Bakanlıkça başka bir ölçü birimi ile belirlenebilir. Dolayısıyla mutlak bir asgari 2 yıllık süre söz konusu olmamaktadır.

Haksız şartın söz konusu olabilmesi için iki ko­şul aranır. Bunlardan ilki, sözleşmenin satıcı veya sağlayıcı tarafından tek taraflı olarak, müzakere edilmeksizin düzenlenmesi, ikincisi ise öngörülen sözleşme şartının tüketici aleyhine dengesizliğe sebep olmasıdır.