TÜKETİCİ HUKUKU - Deneme Sınavı - 2

6502 sayılı yeni TKHK’da reklamlarla ilgili bir diğer husus, 63’üncü maddede hüküm bulan Reklam Kurulu’dur. Bu maddenin birinci fıkrasına göre; ticari reklamlarda uyulması gereken ilkeleri belirleme ve haksız ticari uygulamalara karşı tüketiciyi korumaya yönelik düzenlemeleri yapma, bu hususlar çerçevesinde inceleme ve gerektiğinde denetim yapma, inceleme ve denetim sonucuna göre durdurma
veya aynı yöntemle düzeltme veya idari para cezası veya gerekli görülen hâllerde de üç aya kadar tedbiren durdurma cezası verme hususlarında görevli bir Reklam Kurulu oluşturulur.

Ambalajında, etiketinde, tanıtma ve kullanma kılavuzunda, internet portalında ya
da reklam ve ilanlarında yer alan özelliklerinden bir veya birden fazlasını taşımayan mallar ayıplı mallar olarak kabul edilmektedir (TKHK m.8/2). Aynı şekilde hizmet sağlayıcısı tarafından bildirilen, internet portalında veya reklam ve ilanlarında yer alan özellikleri taşımayan hizmetler ayıplıdır (TKHK m.13). Buna göre reklam ve ilanlarda belirtilen özellikleri taşımayan mal ve hizmetler ayıplı mal ve hizmet olarak kabul edilecektir.

Haksız rekabet nedeniyle açılabilecek hukuk
davaları şunlardır:
• Tespit davası: Fiilin haksız olup olmadığının tespiti için açılır.
• Önleme (men) davası: Haksız rekabetin önlenmesi için açılır.
• Eski hale iade (düzeltme) davası: Haksız rekabetin sonucu olan maddî durumun
ortadan kaldırılması, haksız rekabet yanlış veya yanıltıcı beyanlarla yapılmışsa bu beyanların düzeltilmesi ve haksız rekabetin işlenmesinde etkili olan araçların ve malların imhası için açılır.
• Maddi tazminat davası: Kusur varsa zarar ve ziyanın tazmini için açılır.
• Manevi tazminat davası: Türk Borçlar Kanununun 56’ıncı maddesinde öngörülen
şartların varlığında manevi tazminat verilmesi için açılır.

6502 sayılı yeni TKHK’da reklamlarla ilgili bir diğer husus, 63’üncü maddede hüküm bulan Reklam
Kurulu’dur. Bu maddenin birinci fıkrasına göre; ticari reklamlarda uyulması gereken ilkeleri belirleme ve haksız ticari uygulamalara karşı tüketiciyi korumaya yönelik düzenlemeleri yapma, bu hususlar çerçevesinde inceleme ve gerektiğinde denetim yapma, inceleme ve denetim sonucuna göre durdurma veya aynı yöntemle düzeltme veya idari para cezası veya gerekli görülen hâllerde de üç aya kadar tedbiren durdurma cezası verme hususlarında görevli bir Reklam Kurulu  oluşturulur. Kurul tedbiren durdurma kararı verme yetkisini Reklam Kurulu Başkanına devredebilir. Kurulun kararları Bakanlıkça uygulanır. Doğru cevap B'dir.

Reklamlar doğru ve dürüst olmalıdır. Bu hem TKHK 61. maddesinde belirtilmiştir hem de Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği’nin 7. maddesinde düzenlenmiştir. Reklamların aşağıda belirtilen hususlara göre doğru ve dürüst olması esastır:
1. Reklamlar, ekonomik ve sosyal sorumluluk bilinci içinde ve haksız rekabete yol açmayacak
şekilde hazırlanmalıdır.
2. Reklamlar, ortalama tüketicinin algılama düzeyi ile reklamın tüketici üzerindeki olası etkisi göz önünde bulundurularak hazırlanmalıdır.
3. Reklamlar, tüketicinin güvenini kötüye kullanamaz ya da onun tecrübe ve bilgi eksikliklerini
istismar edemez.
4. Reklamlar, aşağıda sayılan haller başta olmak üzere, hiçbir konuda tüketiciyi doğrudan veya dolaylı olarak yanıltabilecek ifade ya da görüntüler içeremez.

5.Reklamlarda tüketicinin sahip olduğu yasal haklar, tüketicilere fazladan sunulan bir hak gibi gösterilemez.

Doğru cevap C'dir.

Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği çocuklara yönelik reklamlarla ilgili olarak da bazı kurallar getirmiştir. Çocuklara yönelik reklamların uyması gereken ilkelerden bazıları şunlardır:
Çocuklara yönelik olan veya çocukları etkileme olasılığı bulunan reklamlar ile çocukların oynadığı
reklamlar;

Doğru cevap E'dir.

Haksız rekabet nedeniyle açılabilecek hukuk davaları şunlardır:
• Tespit davası: Fiilin haksız olup olmadığının tespiti için açılır.
• Önleme (men) davası: Haksız rekabetin önlenmesi için açılır.
• Eski hale iade (düzeltme) davası: Haksız rekabetin sonucu olan maddî durumun ortadan kaldırılması, haksız rekabet yanlış veya yanıltıcı beyanlarla yapılmışsa bu beyanların düzeltilmesi ve haksız rekabetin işlenmesinde etkili olan araçların ve malların imhası için açılır.
• Maddi tazminat davası: Kusur varsa zarar ve ziyanın tazmini için açılır.
• Manevi tazminat davası: Türk Borçlar Kanununun 56’ıncı maddesinde öngörülen şartların varlığında manevi tazminat verilmesi için açılır.

Dürüstlük Kuralı, Türk Medeni Kanunu’nun 2. Maddesinde düzenlenmiştir. Anılan hükme göre, kişiler haklarını kullanırken veya bir borcu yerine getirirken toplum içindeki makul, orta zekâlı bir kimsenin davrandığı gibi davranmakla yükümlüdür. Doğru cevap A'dır.

Kavram olarak tüketicinin korunması, ilk defa 19. yüzyılda Amerika Birleşik Devletleri’nde ortaya çıkmıştır. Mal ve hizmetlerle gereksinimlerini giderenlerin korunmasına yönelik modern anlamda ilk yasal düzenlemeler, Amerika Birleşik Devletleri’nde yapılmıştır.

Tüketicinin korunması, kavram olarak ilk defa 19. yüzyılda Amerika Birleşik Devletleri’nde ortaya çıkmıştır. Mal ve hizmetlerle gereksinimlerini giderenlerin korunmasına yönelik modern anlamda ilk yasal düzenlemeler, Amerika Birleşik Devletleri’nde yapılmıştır.

İndirim talep etme, temel tüketici haklarından birisi değildir. 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un, kanunun amacını ortaya konan 1. maddesinde temel haklar sayılmakla birlikte, böyle bir hakka yer verilmemiştir.

Bu durum sağlık ve güvenlik hakkıyla ilgilidir. Bu hak, üreticilerin ürettikleri malların öngörülen kullanım süreleri boyunca güvenli olmalarını sağlar. Güvenlik bilgilerinin anlaşılabilen şekilde ürün üzerine konulmasını gerektirir. Bu hak kapsamında tüketicinin, kullanım talimatına uygun kullandığı sürece üründen zarar görmemesi gerekir. Ürünün pazara sunulmasından sonra sağlık ve güvenlik açısından tehlikeli hale gelmesi halinde, toplatılması ve yok edilmesi de tüketicilere sağlanan güvenlik hakkına dayandırılabilir.

Ekonomik çıkarların korunması olarak da adlandırılan tercihte bulunma hakkı sayesinde tüketiciler, tatmin edici bir kalite güvencesi ile rekabetçi fiyatlarla sunulan bir dizi mal ve hizmetler arasından seçim yapabilme olanağına sahiptir.

Tazmin hakkı, satın alınan mal ya da hizmetlerin öngörülen nitelikte olmaması, yani ayıplı çıkması durumunda; ayıplı malın geri alınması, değiştirilmesi, ayıplı hizmetin yeniden görülmesi ve bunun gibi ayıpların ve neden oldukları her türlü maddi, hukuki ve ekonomik zararların karşılanmasıdır. Hale de ayıplı ayakkabısını değiştirerek bu hakkını kullanmıştır.

Tüketici hukukunun temel amacı satıcıların değil tüketicilerin korunmasıdır. Verilen diğer bilgiler doğrudur.

İlk şık yanlıştır zira  tüketici hukuku diğer hukuk dallarından bağımsızdır.

Tüketiciyi koruyucu kanunlardaki düzenlemelere bakıldığında bu düzenlemelerin bazen
tüketiciyi; bazen de, tüketici işlemine dayandıkları görülür. Bu açıdan “Tüketici Hukuku” sistemlerini üç gruba ayırmak olasıdır: Sübjektif sistem, objektif sistem ve karma sistem. Tüketici işlemini esas alan sistem objektif sistemdir.

Bir tüketici işleminden söz edebilmek için ticari ve mesleki amaçlarla hareket edilmemesi ve taraflardan birinin tüketici niteliğinde olması gerekir. Dernek üyelerine ikram için kurabiye satın alınmasında bu şartlar sağlanmıştı

Tüketicinin korunmasına yönelik ilk düzenlemelere Babil ve Roma döneminde rastlanır. Roma hukukunda tüketicilerin aldatılmasını engelleyici düzenlemelere yer verilmiştir.

1850 yılında ilk tüketici kooperatifinin kurulması sanayileşme süreci içerisinde tüketicinin korunması adına atılan ilk adımdır. Tüketiciyi korumaya yönelik ilk kanun 1872 yılında çıkarılmıştır. Bu kanun esasen posta güvenliğinin sağlanması amacıyla çıkarılmış ve tüketiciyi koruyucu düzenlemelere yer verilmiştir. 1890’daki “Sherman Antitröst Kanunu” bu tüketicinin korunması açısından ilk önemli kanun olarak kabul edilmektedir. Toplumsal bir sorun olan tüketicinin korunmasıyla ilgili ilk haklar bildirgesini de Amerika Birleşik Devletleri Başkanı J. F. Kennedy Temsilciler Meclisi’nde 15 Mart 1962 tarihinde yaptığı konuşmayla ilân etmiştir. 1962 yılında J. F. Kennedy tarafından; güvenlik hakkı, bilgi edinme hakkı, seçme hakkı ve temsil edilme ve sesini duyurma hakkından oluşan dört temel tüketici hakkı ilân edilmiştir.