TOPRAK BİLGİSİ VE BİTKİ BESLEME - Deneme Sınavı - 6

Sıkışma Belirtileri;

Üst toprakta:

Toprakta tuzluluğu artıran başlıca iki etmenden biri yağışların az, buharlaşmanın fazla olması, diğeri ise su çıkışı olmayan çanak şeklinde topografyadır. Kurak ve yarı kurak bölgelerde yağışların % 50-95’inin buharlaşma yoluyla topraktan uzaklaşması, bu bölgelerde toprak yüzeyindeki tuz birikimini yirmi kata varan oranlarda artırabilmektedir.

Toprakta kirliliğe yol açan elementlerin ve bileşiklerin varlığı jeolojik kökenli veya insan etkinliklerine bağlı olabilir. Kirlilik türleri sayılamayacak kadar çok olup, sınıflandırılması zordur. Katı atık boşaltım yerleri, kirli su sızıntıları, petrol çıkarma, taşıma, depolama ve kullanımları sırasında toprağa karışan ham petrol ürünleri, madencilik çalışmaları, tarım ilaçları, kazalardan toprağa karışan çeşitli endüstriyel ürünler veya atıkları, bunların başlıcalarıdır.

Suyun pH’sı, sıcaklığı, bulanıklığı, çözünmüş oksijen kapsamı, potansiyel hastalık yapıcı mikrobiyel özellikleri, artık klor derişimi gibi birçok özelliği çok hızlı değişir

Erozyon, kendisini oluşturan güçlere göre:
• Su erozyonu,
• Rüzgâr erozyonu,
• Yerçekimi erozyonu,
• Buzul erozyonu,
• Dalga erozyonu,
• Çığ erozyonu,
biçiminde gruplandırılabilir

Rüzgâr erozyonundan korunmanın etkili yolları:
• Egemen rüzgâr geliş yönlerine sık, uzun boylu bitkilerle veya mekanik duvarlar örerek set çekmek yararlı olur. Bu seddelerin belirli aralıklarla yinelenmesi, rüzgârın hızını azaltarak, zararı azaltmada daha fazla etkinlik sağlar.
• Çabuk boylanan, yüzeyi iyi örten ve uzun sürede toprakta kalan bitkiler, rüzgâr erozyonuna karşı etkili koruma sağlar.
• Toprak işleme ve ekim işlemleri olabildiğince egemen rüzgâr yönüne dik seçilmelidir.
• Yüzeyin olabildiğince nemli tutulması da, rüzgâr erozyonunu sınırlandırıcı önlemler arasındadır.
• Yine de asıl hedef, toprakta kümeleşmeyi ve agregatlaşmayı artırarak, rüzgârın kaldırma ve uçurma gücüne karşı toprağın direncini artırmak olmalıdır.

Kurak ve yarı kurak bölgelerde yağışların % 50-95’inin buharlaşma yoluyla topraktan uzaklaşması, bu bölgelerde
toprak yüzeyindeki tuz birikimini yirmi kata varan oranlarda artırabilmektedir.

Bir iyonun, bitkinin başka bir iyondan yararlanmasını engellemesine antagonizm denir

Bor, toprakta 0,5 mg/kg düzeyinin üzerine çıktığında bitkiler için zehirli olmaya başlar.

Arazi sahibinin su erozyonunu önlemeye yönelik alabileceği önlemler şunlardır:
• Yüzeyi olabildiğince uzun süreli kapatan bitki örtülerine yönelmek, özellikle sağanak mevsiminde toprak yüzeyinin örtülü olmasını sağlamaya çabalamak,
• Toprak işleme ve ekim-dikim işlemleri başta olmak üzere, tüm çalışmaları eğime dik doğrultuda yapmak, olağanüstü zorunlu durumda eğim aşağı iş
yapılması gerekirse, işlemi aşağıdan yukarı doğru götürerek, akışa dirençli yüzey şekli oluşturmak,
• Toprağın yapısını geriletecek sürüm tekniklerinden kaçınmak, örneğin toprağı unufak eden araçları kullanmamak, çok ıslak veya çok kuru arazide sürüm yapmamak,
• Hasat sonrası yüzeyde kalan bitki artıklarını toplamamak, anız yakmamak,
• Toprağın organik madde kapsamını artıracak, agregatlaşmasını geliştirecek önlemler almak,
• Tarla kenar çizgilerini taş duvar, bitkisel çit, sıkıştırılmış toprak tümsek gibi bir yolla belirginleştirmek,
• Suyun toprağa girişini kolaylaştırıcı önlemler almak, örneğin gözenekliliği ve yüzey pürüzlülüğünü artırmak,
• Yüzey akışlarını azaltmak, ağır tarla trafiğinden kaçınmak, sürüm ve ekim işlemlerinde olabildiğince karık sistemleri oluşturmak,
• Yağmur tanelerinin vuruş etkilerini sınırlandırmak, örneğin yüzeydeki küçük taş ve çakılları korumak, bitki artıklarını yüzeye yaymak.

Yazın en sıcak günlerinde, iyice ıslatılan toprağın üzerinin birkaç hafta süreyle plastik örtüyle kaplanıp, toprak sıcaklığının yapay yolla yükseltilmesi ve bu yolla hastalık ve zararlı etmenlerinin yok edilmesi işlemine SOLARİZASYON denir.

Organik atıkların, mikrobiyel aşılamalarla ve mikrobiyel etkinliklerle parçalanması (biyoremidasyon),

Toprak özellikleri, üç ayrı yönden gerileme gösterebilir:
a. Fiziksel: (Erozyon, sıkışma vb),
b. Kimyasal (Asitleşme, tuzlulaşma vb),
c. Biyolojik (Organik madde kapsamının düşmesi, biyolojik etkinliklerin
azalması). Doğru cevap E'dir.

Örnekleme derinliği toprak işleme derinliği olup, çoğu zaman üstteki 20 cm dir.
Meyve ağaçlarında, 20-40 cm ve 40-60 cm derinliklerin örneklemeye dâhil edilmesi, sağlıklı sonuçlara varmayı kolaylaştırır. Burada amaç çok önemlidir. Toprakta tuzluluk sorunundan kuşkulanılıyorsa, yüzeyde 2-3 cm aralığında çalışmak gerekebilir. Bu durumda yüzey örneklemesi en fazla 0-10 cm arasında olmalıdır. Buna karşın akaçlama sistemi kurulacak bir arazide en az 2 m derinliğe değin örnek alınıp, toprağın çeşitli derinliklerdeki bünyesi, su geçirgenliği gibi özelliklerinin belirlenmesi gerekir. Doğru cevap B'dir.

• Hayvanların yattığı yerler,
• Harman yerleri, anızın veya yabancı otların biriktirildiği, yakıldığı yerler,
• Arazide tohum, gübre, ilaç vb depolanan, doldurulup boşaltılan yerler,
• Çukur ve tümsekler, böyle yerlerde gerekirse ayrı örnekleme yapılır.
• Yol kıyıları, tarla sınırları, demiryolu kıyıları, su kıyıları, bina yakınları, ormanlar ve meyve bahçeleri dışında ağaç altları. Her biri için güvenilir uzaklık 10 metredir. Doğru cevap C'dir.

Kural olarak arazide yalnızca kurşun kalem ve ajanda türü defter kullanılır, bilgisayar bile yağış, toz, enerjinin bitmesi gibi nedenlerle önerilmez. Doğru cevap A'dır.

İçme sularında örnek evin içinden alınır. Doğru cevap D'ir.

Su erozyonunun artmasına neden olan etmenlerin başlıcaları,
• Arazilerin yeteneklerine aykırı biçimde kullanılması,
• Aşırı hayvan otlatma,
• Orman ve otlakların yok edilmesi,
• Yanlış tarım teknikleridir

Arazi sahibinin su erozyonunu önlemeye yönelik alabileceği önlemlerden birisi de Hasat sonrası yüzeyde kalan bitki artıklarını toplamamak, anız yakmamaktır. Doğru cevap D'dir.

Çabuk boylanan, yüzeyi iyi örten ve uzun sürede toprakta kalan bitkiler,
rüzgâr erozyonuna karşı etkili koruma sağlar. Doğru cevap C'dir.