TOPRAK BİLGİSİ VE BİTKİ BESLEME - Deneme Sınavı - 5

Toprak yorgunluğun nedenleri dört başlık altında toplanabilir. Bunlar sırasıyla;

Besin Maddesi Eksikliği veya Dengesizliği

Fitopatolojik Nedenler (Geçici Yorgunluk)

Biyolojik Dengenin Bozulması

Toksin (Bitki Zehiri) Birikmesi

Doğru cevap E'dir.

Toprakta aşırı tuzluluğu gidermenin tek ekonomik yolu, onları yıkayarak ortamdan uzaklaştırmaktır. Bu amaçla, açık dren ve kapalı dren denen iki tür akaçlama sistemi kurulabilir. Doğru cevap B'dir.

Elverişsiz pH değeri, yağış, sıcaklık, rüzgâr gibi iklim koşulları, toprağın verimine doğrudan etki ederken  Solucan, karınca vb toprak canlılarının sayılarının azalması,elverişsiz pH değeri,bitkilerde gözlenen besin eksikliği veya zehirlilik belirtileri,azalan verimler,bitki türlerindeki değişimler,pulluk tabanı,sınırlanan kök derinliği,gübrelemeye yeterince karşılık alamama gibi yan faktörlerde verime etkisi olan doğal sorunlardandır.

Toprak özellikleri, üç ayrı yönden gerileme gösterebilir:
a. Fiziksel: (Erozyon, sıkışma vb),
b. Kimyasal (Asitleşme, tuzlulaşma vb),
c. Biyolojik (Organik madde kapsamının düşmesi, biyolojik etkinliklerin
azalması).

İyi toprak örneği arazide zikzaklar çizilerek bir kovada toplanan en az 6-8 adet alt toprak örneğinin iyice harmanlanması sonucu elde edilir.

Örnekleme derinliği toprak işleme derinliği olup, çoğu zaman üstteki 20 cm dir.
Meyve ağaçlarında, 20-40 cm ve 40-60 cm derinliklerin örneklemeye dâhil edilmesi, sağlıklı sonuçlara varmayı kolaylaştırır.

• Hayvanların yattığı yerler,
• Harman yerleri, anızın veya yabancı otların biriktirildiği, yakıldığı yerler,
• Arazide tohum, gübre, ilaç vb depolanan, doldurulup boşaltılan yerler,
• Çukur ve tümsekler, böyle yerlerde gerekirse ayrı örnekleme yapılır.
• Yol kıyıları, tarla sınırları, demiryolu kıyıları, su kıyıları, bina yakınları, ormanlar ve meyve ağaçlarının altından örnek alınması için uygun değildir.

Sularda yapılacak analizlerde örnekleme ile analiz zamanı arasındaki süre olabildiğince kısa olmalıdır.Su örneği alınacak plâstik veya cam şişe, 1-1,5 litre hacimli ve temiz olmalı ve örnek alınacak suyla birkaç kez çalkalanmalıdır.Suyun pH’sı, sıcaklığı, bulanıklığı, çözünmüş oksijen kapsamı, potansiyel hastalık yapıcı mikrobiyel özellikleri, artık klor derişimi gibi birçok özelliği çok hızlı değişir. Sularda sıcaklık, çözünmüş oksijen kapsamı gibi kimi analizler suyun yerinde yapılır.

Su erozyonunun artmasına neden olan etmenlerin başlıcaları,
• Arazilerin yeteneklerine aykırı biçimde kullanılması,
• Aşırı hayvan otlatma,
• Orman ve otlakların yok edilmesi,
• Yanlış tarım teknikleridir.

Su erozyonunun toprakta neden olduğu kayıplar, oluşturduğu yüzey şekillerine göre aşağıdaki gibi gruplandırılmaktadır.
• Yağmur damlası erozyonu
• Yüzey erozyonu
• Parmak erozyonu
• Oyuntu erozyonu
• Akarsu erozyonu
• Tünel erozyonu

Su erozyonuna karşı :

• Suyun toprağa girişini kolaylaştırıcı önlemler almak, örneğin gözenekliliği
ve yüzey pürüzlülüğünü artırmak, 

• Hasat sonrası yüzeyde kalan bitki artıklarını toplamamak, anız yakmamak,
• Toprağın organik madde kapsamını artıracak, agregatlaşmasını geliştirecek
önlemler almak,
• Tarla kenar çizgilerini taş duvar, bitkisel çit, sıkıştırılmış toprak tümsek gibi
bir yolla belirginleştirmek vb sayılabilir.

Meyve ağaçlarında, 20-40 cm ve 40-60 cm derinliklerin örneklemeye dâhil edilmesi, sağlıklı sonuçlara varmayı kolaylaştırır.

Aşağıdaki yerlerden alınan toprak örnekleri, arazinin genel özelliklerini yansıtmayacak ve yanlış yorumlara yol açabilecektir.

• Hayvanların yattığı yerler,
• Harman yerleri, anızın veya yabancı otların biriktirildiği, yakıldığı yerler,
• Arazide tohum, gübre, ilaç vb depolanan, doldurulup boşaltılan yerler,
• Çukur ve tümsekler, böyle yerlerde gerekirse ayrı örnekleme yapılır.
• Yol kıyıları, tarla sınırları, demiryolu kıyıları, su kıyıları, bina yakınları, ormanlar ve meyve bahçeleri dışında ağaç altları. Her biri için güvenilir uzaklık 10 metredir.

Su erozyonunun toprakta neden olduğu kayıplar, oluşturduğu yüzey şekillerine göre gruplandırılmaktadır.

• Yağmur damlası erozyonu
• Yüzey erozyonu
• Parmak erozyonu
• Oyuntu erozyonu
• Akarsu erozyonu
• Tünel erozyonu

Toprak işleme ve ekim-dikim işlemleri başta olmak üzere, tüm çalışmaları eğime dik doğrultuda yapmak, olağanüstü zorunlu durumda eğim aşağı iş yapılması gerekirse, işlemi aşağıdan yukarı doğru götürerek, akışa dirençli yüzey şekli oluşturmak.

Egemen rüzgâr geliş yönlerine sık, uzun boylu bitkilerle veya mekanik duvarlar örerek set çekmek.

Sıkışma, aşağıdaki zararlara yol açar:
• Ekim zorluğu,
• Sınırlı hava ve su geçişleri,
• Hastalık artışı, örneğin bezelyede kök çürüklüğü,
• Toprağa suyun girişinin zorlaşması,
• Agregasyonun bozulması,
• Toprakta havasız (anaerobik) ürünlerin oluşması,
• Nitrifikasyonun gerilemesi, azot kayıplarının artması.

Sıkışma Belirtileri
Üst toprakta:
• Artan keseklilik,
• Yağıştan veya işlemeden sonra keseklerin kalması,
• Tekerlek izlerinde ve traktör dönüşlerinde göllenmeler,
• Tekerlek izlerinin kaygan görünümü,
• Ürün boşlukları, düzensiz bitki gelişimi ve düzensiz olgunlaşma izleri,

Alt toprakta:
Üst toprak bir kürekle alınıp, kenara konduğunda, aşağıdaki belirtiler gözlenir:
• İşleme derinliğinin altında sert bölüm (ancak nemli toprak sıkışmış olsa da
yumuşak kalabilir),
• Parçalanmaya çalışıldığında sert keseklerin oluşması,
• Toprakta belirgin bir yapının yokluğu,
• Yapı öğelerinin düz, donuk görünüşü,
• Eğri-büğrü kök sistemleri
toprakta sıkışma sorununun olduğunu gösteren belirtilerdir.

Sodyumun kil ve humus yüzeylerinden çözeltiye geçirilebilmesi için gerekli
jips miktarı,
• Toprak pH’sı,
• Katyon değişim kapasitesi,
• Değişebilir sodyumun başlangıçtaki ve amaçlanan yüzdeleri,
• Diğer iyonların varlığı
gibi çok sayıda etmene bağlıdır.