TOPRAK BİLGİSİ VE BİTKİ BESLEME - Deneme Sınavı - 13

Ana kayadan ayrışma sırasında serbest kalan besin maddeleri azsa ve bitkilerden sağlanan katyon miktarı yetersizse, yıkanma etkisi dengelenemez. Bu koşullarda toprak kümeleri parçalanıp, killer serbest kalır. İşte bu killerin toprak profili boyunca kimyasal değişikliğe uğramadan suyla aşağılara taşınmasına luvileşme denir. Doğru cevap B'dir.

Kalsifikasyon buharlaşmanın yağış toplamından fazla olduğu yarı nemli ve yarı kurak ılıman iklimlerde, kireç birikiminin egemen olduğu toprak oluşumu sürecidir. Doğru cevap C'dir.

A1 Horizonu Güneşin, yağmurun, tozun, rüzgarın, yaprağın ve havanın toprakla buluştuğu A1Horizonu Toprakta en dinamik katmandır. Burada organik madde kapsamı yüksek ıslanma-kuruma ve ısınma-soğuma süreçleri belirgin, mikrobiyel etkinlikler doruktadır. Toprak oluşturan olayların yüksek hızının yanı sıra sürekli yıkanma ve birikme olayları ile karşı karşıyadır. Aynı zamanda bitki köklerinin en fazla yayıldığı horizondur. Organik maddenin ve iyi havalanmanın sonucu olarak toprağın en koyu renkli horizonu burasıdır. Kalınlığı ortam koşullarına bağlıdır.

 

Ap Horizonu
Pulluk derinliğini gösteren Ap horizonu işlenen tarım arazilerine özgüdür. Hangi doğal horizonların karışımı olacağı, tümüyle en derin sürüme bağlıdır. Kimizaman üretim tekniğinin değişimine bağlı olarak Ap1, Ap2 gibi alt alt horizonlar görülebilir. Sürüm derinliğinin altında sert, sıkı bir katman gelişmişse, buna pulluk tabanı denir ve Ad simgesiyle gösterilir.

B3 Horizonu
Çoğu toprakta hiç bulunmaz. Birikme ürünleri, ana materyalle karışmış olup, topraktan ana materyale bir geçiş horizonudur. Kimi zaman BC simgesiyle gösterilir. A ve B horizonlarının tümüne birden solum adı verilir.

Ana Kaya
En altta, önce ana materyali, zamanla toprağın mineral kısmını oluşturan ana
kaya, D veya R simgesi ile gösterilir. Jeolojik kökeni püskürük, tortul ve başkalaşmış olabilir. Herhangi bir horizonlaşma yoktur. Tortul ana kayaçlarda rastlanabilecek katmanlaşmanın toprakla ilgisi olmayıp, tümüyle suda çökelme sırasıyla ilgili bir katmanlaşma söz konusudur. Ana kayanın önemli bir özelliği, mutlaka yerinde oluşmuş olmasıdır. Alüvyal ve kolüvyallarda olduğu üzere taşınarak gittiği yerde toprak oluşturmaya başlayan materyale, kalınlığı ne olursa olsun, ana kaya adı verilmez, ana materyal terimiyle yetinilir.

Toprak taneleri tarımsal amaçlarla iki grup altında toplanır. İskelet adı verilen
taş ve çakıllar, 2 mm den büyük çapa sahiptir. İskelet büyüklüğündeki taneler:
• Sürüm, ekim gibi işlemleri zorlaştırır,
• Erozyonu kısmen engeller,
• Toprak yüzeyinin daha çabuk ısınıp soğumasını sağlar,
• Kimi toprak canlılarına barınma ortamı oluşturur.

Tınlı toprakların bitki besin maddesi kapsamları da, çevrelerindeki
diğer topraklara göre genellikle daha iyi durumdadır. Ağır bünyeli topraklar
su geçirimliliği ve havalanma yönünden çoğu zaman sorunludur. Ayrıca:
• Islanınca plastik özellik kazanarak sıkışma,
• Kesek oluşumu,
• Kuruyup kerpiçleşme,
• Kuruyunca çatlayıp profil boyunca derin yarıklar oluşturma
gibi sorunları olabilmektedir.

Güneşin, yağmurun, tozun, rüzgârın, yaprağın ve havanın toprakla buluştuğu A1 horizonu, toprakta en dinamik katmandır.

B3 Horizonu
Çoğu toprakta hiç bulunmaz. Birikme ürünleri, ana materyalle karışmış olup, topraktan ana materyale bir geçiş horizonudur

Granüler Yapı
Milyonlarca tanenin bir araya gelip tek bir tane oluşturduğu yapı türüne granüler
(küresel) yapı denir. Oluşan agregatlar da iri taneli organik çubuklar, hayvansal
zamksı salgılar vb gibi çeşitli yollarla birbirine yapışıp daha büyük kümeleşme
gösterirse, bu yapıya furda yapı denir. Granüler yapıda kümeleşmiş tanelerin büyüklüğü yaklaşık bir mercimek kadar iken, furda yapıda fındık büyüklüğüne ulaşabilir. Yani her iki yapı türünün kümeleşmiş taneleri çıplak gözle ayırt edilebilir.

Çünkü solucanlar, önemli miktarlarda toprağı bedenlerinden geçirirken, mineral ve organik ürünleri birbiriyle iyice karıştırır, çeşitli salgılarla yapıştırır ve kalıplaşmış olarak dışarı atar.

Toprağın Nem Kapsamının Belirlenmesi
Toprak nemi, birim ağırlık veya birim hacimdeki toprağın içerdiği su miktarıdır.
Fırında 105°C de kurutulan toprağın nemi sıfır kabul edilir. Buna karşın topraktaki tüm boşlukların su ile dolu olduğu durum, suyla doygunluk (saturasyon) noktası olarak adlandırılır. Topraktaki su miktarı toprağın hacmine oranlanırsa buna hacimsel (volumetrik), toprağın kuru hacim ağırlığına oranlanırsa buna da gravimetrik nem kapsamı denir.

Güneşin, yağmurun, tozun, rüzgârın, yaprağın ve havanın toprakla buluştuğu A1
horizonu, toprakta en dinamik katmandır.Doğru cevap ''A'' şıkkıdır.

Yıkanma olaylarının egemen olduğu horizon A3 simgesi ile gösterilir.Doğru cevap ''C'' şıkkıdır.

Birikmenin egemen olduğu horizon da B1 simgesi ile gösterilir.Doğru cevap ''B'' şıkkıdır.

Horizon oluşumu söz konusu değilse de, ana kayanın üzerinde belirli kalınlıkta bir
katman vardır. Bu katmanın ana kayadan ayrılmasıyla, ona C horizonu adı verilir.Doğru cevap ''A'' şıkkıdır.

Toprağın üretkenlik işlevleri üzerinde asıl etkiyi 2 mm’den küçük taneler yapar.Doğru cevap ''B'' şıkkıdır.

Türkiye topraklarının yaklaşık % 92’si tın (orta) ve killi tın (orta ağır) bünyelidir. Doğru cevap ''A'' şıkkıdır.

Tane büyüklüklerinin yüzde oranlarını bulmak için, eleme ve hidrometre yöntemlerinin karışımı kullanılmakta olup, bu yöntemlere topluca mekanik analiz
denir.Doğru cevap ''E'' şıkkıdır.