TOPLUMSAL YAŞAMDA AİLE

Doğru yanıt E seçeneğidir. Çünkü, bireylerin doğumdan ölüme kadarki olan sü­reçte bireyin ilk toplumsallaşmaya başladığı yer ailesidir. En küçük sosyal örgüt olarak kabul edi­len aile içinde bulunduğu toplumu temsil eder.

Doğru yanıt B seçeneğidir. Çünkü, çevre faktörleri aynı zamanda fiziksel, biyolojik, kimyasal ve sosyal çevre olarak ele alınabilir. Çevresel fak­törlerin biyolojik yansımasına örnek olarak 2019 yılının son aylarında Çin’de ortaya çıkan ve tüm dünyayı etkisi altına alan COVİD-19 pandemisi verilebilir.

Doğru yanıt B seçeneğidir. Çünkü, has­talık sadece biyolojik bir olay değildir; aynı zaman­da sosyal, ruhsal ve kültürel de bir olgudur. Has­talık, bireyin fiziksel, duygusal, entelektüel, sosyal gelişim, ruhsal fonksiyonlarının sağlıklı hâline göre bozulduğu bir durumdur.

Göz içi basıncının sıklıkla yükselmesi nedeniy­le görme sinirinin zarar görmesidir. Basınç artışı­na bağlı olduğu için halk arasında göz tansiyonu olarak da bilinir. Dolayısıyla, doğru yanıt B seçeneğidir.

Doğru yanıt, E seçeneğidir. Çünkü, beyin zarlarının (meninks) iltihaplanması menenjit hastalığını tanımlar. En yaygın belirtileri ateş, bulantı, kusma, huzursuzluk, bilinç bulanıklığı, baş ağrısı ve ense sertliği, ışığa, sese tahammül edememedir.

Corynebacterium diphtheriae adlı mikroor­ganizmanın neden olduğu tipik soğuk algınlığı belirtileri göstererek başlayan, boğazın arkasını kaplayan gri renkli bir enfeksiyon halini almasıyla devam eden boğaz, burun, göz ve deriye yerleşme­nin tamamlanmasıyla ortaya çıkan ciddi sonuçlara ve hatta ölümlere yol açabilen bir hastalıktır. Bu yüzden doğru yanıt B seçeneğidir.

Hava yollarının daralması sonucu nefes almayı engelleyen Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığıdır. İlerleyici ve tedavisi olmayan bir hastalıktır. En tipik özelliği balgamlı öksürük ve nefes darlığıdır. Sigara içen kişilerde görülme ihtimali artan KOAH hastalığı yaşam kalitesini oldukça düşürmektedir.

Doğru yanıt C seçeneğidir. Çünkü, e-Nabız sistemi, 2015 yılında kullanılmaya başlanmıştır. e-Nabız sistemi, kişilerin kendi sağlık kayıtlarını yönetebilecekle­ri bir sistemdir. Kişiler tansiyon, şeker, nabız, kilo kontrolü vb. sağlık durumu­na ilişkin bilgileri kaydedebilmektedir. Ayrıca e-nabız sistemi Sağlık Bakanlı­ğının kuruluşları ile entegreli çalışmak­tadır.

Doğru yanıt B seçeneğidir. Çünkü, ilkyardı­mın 4 temel amacı bulunmaktadır.

Tarih boyunca aile kavramı aileyi oluşturan kişilerin sayısı (geniş aile, çekirdek aile gibi) ve aile üyelerinin görevleri (anaerkil, ataerkil gibi) temel alınarak tanımlansa da temel olarak ailelerin belli başlı özellikleri bulunmaktadır. Seçeneklerde bu özelliklerden bazıları özetlenmiş olup bu ifadeler, anaerkil veya ataerkil olmasından bağımsız olarak aileye atfedilen bazı işlevleri içermektedir. Anaerkil ve ataerkil kavramları ise aile üyelerinin görevleri temel alınarak ortaya konan kavramlardır.

Doğru seçenek “Sağlıklı aile yapısı içerisinde yetişen kişiler evrensel ahlak ilkelerinin çoğuna sahip olurlar.” İfadesidir. Diğer seçeneklerde verilen ifadeler yanlıştır. Aile evrensel bir kavramdır. Belli toplumlarda değil, dünyadaki her toplumda gözlenmektedir. Aile üyeleri birbirini sever, kollar, birbirlerine yakınlık gösterir, problemlerin üstünü örtmek yerine birlikte çözmeye çalışır. Çocukların eğitim ve öğretim ihtiyaçlarını karşılama, beslenme ihtiyaçlarını karşılama, duygusal destek verme ailenin temel fonksiyonları arasında yer alır. Temel fonksiyonları gerçekleştiren ve bireylerin temel ihtiyaçlarını karşılayan aile ortamları içinde büyüyen bireyler toplumsal yaşama daha hızla ayak uydurur.

Sağlıklı bir aile yapısının oluşumunda fiziksel sağlık ve yeterlilik ile etkili ve sağlıklı iletişim unsurları dikkate alınabilir. İletişim problemleri etkili ve sağlıklı iletişim unsurları arasında değerlendirilebilir. Diğer seçeneklerde fiziksel sağlık ile ilgili örnekler yer almaktadır.

Homeostasis bedenin değişen iç ve dış koşullara rağmen canlılığını ve canlılığını etkileyen faktörleri sabit tutmasıdır. Değişikliğe karşı koyarak mevcut durumunu sürdürme mücadelesidir. Tüm seçeneklerde bu kavramla ilişkili açıklama ve örnekler yer almıştır. Hastalık ve sakatlık halinin olmayışının yanı sıra bedensel, ruhsal ve sosyal yönden iyilik hali kavramı ise Dünya Sağlık Örgütünün sağlık tanımına ilişkin bir bilgidir.

Sağlığı ve dolayısıyla hastalığı etkileyen pek çok faktör bulunmaktadır. Birçok kaynakta da bu faktörler faklı şekillerde sınıflandırılmaktadır. Genel olarak da bu faktörleri

olarak sınıflayabiliriz. Tüm seçeneklerde biyolojik ve fiziksel faktörler sıralanmış olup kötü alışkanlıklar farklı bir başlık altında (davranışsal faktörler) incelenebilir.

Tüm seçeneklerde görme bozuklukları yer alırken, menenjit sinir sistemi hastalıkları başlığında değerlendirilebilir.

Paragrafta konjonktivit hakkında bilgi verilmektedir.

Tüm seçeneklerde solunum yolu enfeksiyonları yer alırken, menenjit sinir sistemi hastalıkları başlığında değerlendirilebilir.

Paragrafta Hepatit A hakkında bilgi verilmektedir.

Bilişsel ve sosyal becerilere sahip olan bireyin edindiği sağlık bilgilerini bu beceriler ile eleştirel olarak değerlendirebildiği, sağlığın sosyal ve ekonomik koşullarına göre davranabildiği, sağlığın politik ve ekonomik boyutlarını anlayabildiği ve tüm bu bilgileri yorumlayabildiği düzey “Eleştirel/Kritik Sağlık Okuryazarlığı” olarak adlandırılmaktadır.