TOPLUMSAL TABAKALAŞMA VE EŞİTSİZLİK

Vatandaşlık, bir siyasal ve coğrafi topluluğun üyesi olarak bireyin bu üyelikten dolayı sahip olduğu statü, hak, sorumluluk ve çıkarlar seti olarak tanımlanabilmektedir.

Doğru yanıt "A" seçeneğidir.

Vatandaşlık yüzyıllar içinde üç hak biçimi üzerinden gelişmiştir: Ekonomik, kültürel ve sosyal haklar.

Doğru yanıt "B" seçeneğidir.

Sonuç olarak, Antik Yunan’da vatandaşlık, kadınları, köleleri ve yabancıları dışarıda bırakmakla birlikte, hür ve servet sahibi erkeklerin kamusal yaşama sırası geldiğinde yöneten ve yönetilen olarak katılması anlamına gelmekteydi.

Doğru yanıt "C" seçeneğidir.

Tiranlık, diktatörlük ve modern totaliterlik dahil tüm yönetim biçimlerini içeren tiranlık, tek adam yönetiminin bozulmuş bir biçimidir.

Doğru yanıt "D" seçeneğidir.

Vatandaşlık temelde bir ulus-devlete mensubiyet koşulunu gerektirir.

Doğru yanıt "E" seçeneğidir.

Toplumsal sistem olarak ataerkillik, toplumsal cinsiyet ilişkilerinde erkek egemenliğinin kurumsallaşması olarak tanımlanabilir.

Doğru yanıt "A" seçeneğidir.

Sığınmacılar ise uluslararası sınırlar içinde koruma arayışında olan ancak mülteci statüleri henüz karara bağlanmamış kişilerdir.

Doğru yanıt "B" seçeneğidir.

AB vatandaşlığının temelleri Avrupa Ekonomik Topluluğunun Demir Çelik ve Kömür Anlaşması, Avrupa Tek Senedi (1986) ve esas olarak da siyasal bütünlüğü hedefleyen Maastrich Antlaşması (1992) ve Amsterdam Antlaşması (1997), Lizbon Antlaşması (2007) gibi ekonomik ve siyasal anlaşmalarla atılmıştır.

Doğru yanıt "C" seçeneğidir.

Radikal demokratik vatandaşlık teorisinin temelleri E. Laclau ve C. Mouffe’un 1985’te birlikte yazdığı Hegemonya ve Sosyalist Strateji adlı eserinde dile getirilen radikal demokrasi anlayışına dayanır.

Doğru yanıt "D" seçeneğidir.

Mouffe, bir toplum içinde farklı toplulukların istekleri kamu yararı adı altında tek bir amaca indirgeyen komüniteryanların vatandaşlık tanımının toplumun farklı kesimlerini aynılaştırma gibi bir tehlike de taşıdığını öne sürmektedir.

Doğru yanıt "E" seçeneğidir.

Vatandaşlığın kavram ve kurum olarak ortaya çıkışının, Antik Yunan’da siyasal\kamusal alanın ortaya çıkışıyla eş zamanlı olduğu kabul edilmektedir. Vatandaşlık teriminin Antik Yunan’da siteden (cite) türediğini, siyasal anlamıyla bir sitenin üyesi ile eş anlamlı olarak kullanıldığını; zaman içinde ise Roma’nın civis, civitas kavramlarına göre düzenlenmiş siyasal bir cemaatin üyesi olmak biçiminde daha kesin bir anlam kazandığını söylemek mümkündür (Bouineau, 1998).

Vatandaşlık, özellikle Amerikan ve Fransız Devrimi sonrasında yeniden canlanmış ve bir siyasal ve coğrafi topluluğa bir üyelik biçimi ve buna bağlı olarak sahip olunan haklar olarak anlaşılmıştır. Bu anlamda, vatandaşlık ulus-devlet şemsiyesi altında bir siyasal topluluğun üyesi olarak sahip olunan haklar, yükümlülükler ve çıkarların tamamı olarak düşünülebilir.

Bu anlamda, vatandaşlık, tarihi Antik Yunan’a dayanan bu ilkel vatandaşlık anlayışı, bugünkü modern anlamını ulus-devletlerin yükselişiyle birlikte anlam kazanmıştır. Atina’da vatandaşlık, on sekiz yaşından büyük, Atinalı bir babadan olma ve Perikles’ten itibaren de Atinalı anneden doğma tüm erkekleri kapsayan bir statüdür. Vatandaş ecclesia (halk meclisi) üyesidir. Dolayısıyla, köleler, kadınlar ve yerleşik yabancılar yurttaşlıktan dışlanmışlardı.

Feodal sistem, vasal veya uşak ile lord (efendi) arasındaki bağlarla belirlenen hiyerarşik bir statüydü. Bireyin bu sistemdeki duygusu, ilişkinin karşılıklılık içeren doğasınca basit bir piramit şeklinde biçimlenmişti; astın hizmeti, üstün himayesi. Sonuç olarak, istenen yeterlilik bireyin hayat içindeki konumuna bağlıydı.

Monarşik sistemde monark-tek hükümdar siyasal yapıya dahil olan ve onun uyruğu statüsündeki tüm diğerlerinden ayrıdır. Uyruktan, monarkın şahsına da, tacına da ülkenin bir simgesi olarak bağlılık duygusu göstermesi beklenir. Uyruktan beklenen yeterlilik asgaridir, zira asıl gereken onun sessizce itaat etmesidir.

Tiranlık, diktatörlük ve modern totaliterlik dahil tüm yönetim biçimlerini içeren tiranlık, tek adam yönetiminin bozulmuş bir biçimidir. Bireyin statüsü daha da alçalarak tiranın rejimini herşeyiyle destekleyecek düzeye iner. Siyasal duygu, tirandan beslenen coşkun bir sevgidir. Gerek duyulan tek yeterlik de Tirana destek seferberliğine katılmaktır.

Modern ulusal vatandaşlık, Fransız Devrimi’nin bir icadıdır. Vatandaş topluluğunun sınırlarının resmi olarak belirlenmesi, ortak hak ve yükümlülükler doğuran vatandaş eşitliğinin getirilmesi, siyasal hakların kurumsallaştırılması; vatandaşlarla yabancılar arasındaki ayrımın yasal olarak rasyonelleştirilmesi ve ideolojik ağırlık kazandırılması; ulusal egemenlik öğretisi ile vatandaşlık ve ulusallık arasında bağlantının ortaya atılması; vatandaş ve devlet arasında eski rejime özgü aracılı ve dolaylı ilişkilerin yerine aracısız, doğrudan ilişkilerin geçirilmesi. Fransız Devrimi bütün bu gelişmelerin hepsini birden ilk kez ulusal bir düzeye çıkarmıştır

Toplumsal sistem olarak ataerkillik, toplumsal cinsiyet ilişkilerinde erkek egemenliğinin kurumsallaşması olarak tanımlanabilir.1

Sığınmacılar ise uluslararası sınırlar içinde koruma arayışında olan ancak mülteci statüleri henüz karara bağlanmamış kişilerdir. Sığınmacılar, statülerinin belirlenme süreci ve karara bağlanması yıllar aldığından uzun süreli belirsizlik içinde beklerler. Bazı ülkelerde sığınmacıların çalışmasına izin verilmez ve yetersiz sosyal yardımlarla yaşamlarını sürdürmeye çalışırlar.

Mouffe, yurttaşlık idealinin özgürlük ve eşitlik ilkelerini genişletmede büyük katkı sağlayacağını savunmaktadır. Ona göre, haklar idealinin ve çoğulculuğun, kamusal bir ruha sahip olmayla ve etik siyasi kaygıyla birleştirilmesiyle oluşturulacak yeni bir radikal demokratik yurttaşlık anlayışı siyasetin demokratikleşmesine aracı olabilir.Mouffe, bir toplum içinde farklı toplulukların istekleri kamu yararı adı altında tek bir amaca indirgeyen komüniteryanların vatandaşlık tanımının toplumun farklı kesimlerini aynılaştırma gibi bir tehlike de taşıdığını öne sürmektedir.