TOPLUMSAL TABAKALAŞMA VE EŞİTSİZLİK

Jean-Jaquese Rousseau ve onun orijinali 1755’te yayımlanan İnsanlar Arasın­daki Eşitsizliğin Kaynağı (1998) adlı eserdir.

Tawney bırakınız-yapsınlar kapitalizmini şu noktalardan eleştirir:

Tawney Eşitlik adlı kitabında ise iktisadi eşit­sizliklerden kaynaklanan sorunları ortadan kaldır­mak suretiyle, Adil bir toplum nasıl kurulur? so­rusunun yanıtlarını ortaya koymuştur.

Geleneksel sosyoloji yaklaşımının toplumsal farklılaşma konusunu nasıl ele aldığı konusunda Blau’nun (1977) geliştirdiği kavramsal çözümleme çerçevesi fikir verebilir: Buna göre toplumsal farklı­laşma dikey ve yatay olmak üzere iki temel aksa sa­hiptir: yatay farklılaşma çoğulculuk göstergesi iken dikey farklılaşma eşitsizliğe göndermede bulunur. Yatay farklılaşma, toplumun nominal parametre­ler itibariyle farklı gruplarda yer alıyor olmasını ifade eder, dikey farklılaşma ise derecelendirilmiş parametrelerle dağıtılan toplumsal statülere gön­dermede bulunur.

Yapısal-işlevselci sosyolojinin 1960’lı ve 1970’li yıllardaki toplumsal tabakalaşma literatürüne bakıldı­ğında ise aksi yöndeki kavramsallaştırmaların daha baskın olduğu görülecektir. Bu yöndeki çalışmaların öncülerinden Davis ve Moore (1966, aktaran Saunders, 1990, s.57-58) iki kritik önerme formüle etmişler­dir: İlk olarak eşitsizlik ve tabakalaşma evrenseldir; insanların topluluk hâlinde yaşadığı tüm zamanlar için geçerli bir olgudur. İkinci olarak eşitsizlik yapısaldır; insanların öznel niyetlerinin ya da bilinçli tercihlerinin ürünü değildir; zira her toplum kendi varlığını sürdürmek bakımından kilit işleve sahip konumlarda yer alacak kişileri bu yönde güdülerken zorunlu olarak eşitsizlik de üretmek durumundadır.

Gelir ve servet eşitsizliği dışında, yaş, cinsiyet, etnik, ırk, din, mezhep ve inanç farklılıklarına referans yapan toplumsal
eşitsizlikler de mevcuttur. Bu nedenle doğru cevap C seçeneğidir.

Egemenliğin dine ve soya dayalı kaynaklarına öldürücü bir darbe indiren 1789 Fransız Devrimi ile birlikte “Eşitlik, Özgürlük, Kardeşlik” talepleri tümüyle seküler bir içeriğe bürünmüş, evrenselleşmiş ve nihayet meydan okunamaz bir meşruiyet kazanarak günümüze kadar gelmiştir. Bu nedenle doğru cevap B seçeneğidir.

Jean-Jaquese Rousseau ve onun orijinali 1755’te yayımlanan İnsanlar Arasındaki Eşitsizliğin Kaynağı (1998) adlı eseridir. Bu öncü çalışmasında Rousseau iki tür eşitsizlikten söz eder; kendi terimleriyle ilki doğal/fiziki diğeri ise siyasal/ahlakidir.

1926 tarihli Açgözlüler Toplumu ile 1931’de yayımlanan Eşitlik, Richard Henry Tawney’nin Hristiyan Sosyalizmi akımından beslenen siyaset felsefesini ortaya koyduğu iki önemli yapıtıdır.

Toplumsal eşitsizliğin sınıf, statü ve güce göre tanımlanmış neden ve sonuçlarını çalışmak, yakın döneme kadar sosyolojik çalışmaların
hep merkezinde yer almıştır. Bu nedenle doğru cevap D seçeneğidir.

Saunders (1990, s.60) işlev­selci tabakalaşma kuramına dönük eleştirileri dört noktada tasnif etmiştir:

Neoliberalizmin felsefi temelleri için Friedrich A. Hayek, siyasi tezleri için Robert Nozick ve iktisat politikaları için ise Milton Friedman, bu üç referansı oluşturacaktır.

T.H. Marshall’a göre modern yurttaşlık kurumu; medeni, siyasi ve sosyal hakların gerilimli bileşkesine yaslanır;

Friedman’a göre, refah devleti, yazarın kendi ifadeleri ile ‘gençlerin yaşlıları’, ‘sağlamların hastaları’, ‘çalışanların ay­lakları’ sırtında taşıdıkları bir sistemdir; üstelik bunu ya­parken ne gençlerin ne sağlamların ne de çalışanların özgür iradelerine başvurulması söz konusudur; dolayısıyla refah devleti bireylerin ‘tercih özgürlüğüne’ kapalı bir sistemdir.

Bireyin medeni olarak adlandırılan hakları düşünce, ifade, inanç, mülk edinme ve sözleşme yapabilmeyi içerir.

Modern yurttaşlık kurumu; medeni, siyasi ve sosyal hakların bir bileşkesidir. Bu nedenle doğru cevap B seçeneğidir.

Parasalcı (monetarist) ekolün kurucu ismi Milton Friedmandır.

Farklı eşitlik yaklaşımları eşitlik, yurttaşlık, düzey ve bakış açısıdır.

1789’da ilan edilen Fransa İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi’nde “insanların eşit doğduğu ve eşit yaşamaları gerektiği” vurgulanmıştır.

Nobel iktisat ödülü sahibi Profesör Joseph Stiglitz’in (2011) bildirdiğine göre, Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) nüfusun en zengin %1’lik dilimi milli gelirin yaklaşık ¼’ünü alırken toplam servetin de %40’ı üzerinde kontrole sahip.