TOPLUMSAL DEĞİŞME KURAMLARI

Üretim işleri ile uğraşan ve vergi veren bu kitlekendi içinde hiyerarşik olarak çiftçiler, tüccarlar ve hirfet erbabı olarak sıralanır. Doğru cevap E'dir.

Ayan: Osmanlılarda şehir ve kasabalarda devletle halk arasındaki ilişkileri düzenleyen kimselere verilen ad. Ayan, Osmanlı Devleti’nde de diğer devletlerde olduğu gibi çok geniş manada kullanılmıştır. Doğru cevap A'dır.

Tanzimat Fermanı 3 Kasım 1839’da Sultan Abdülmecid’in padişahlığı döneminde, sadrazam Mustafa Reşid Paşa tarafından yabancı devletlerin elçileri ve büyük bir halk kitlesi karşısında okunan bir belgedir. Ferman reaya ile devlet arasındaki ilişkilerin düzenlenmesine yönelik bir dizi ıslahat gündeme getirilmiştir. Doğru cevap B'dir.

Genç Osmanlılar, ilk olarak 1865 yılında İstanbul’da ‘İttifak-ı Hamiyet’ adlı gizli bir örgütün çatısı altında bir araya gelmişlerdir.

Genç Osmanlı hareketinin temel hedefi anayasal bir sistemin inşa edilmesidir.

Genç Osmanlıların eleştirilerinin hedefinde saray değil Bâb-ı Ali yer alır.

Genç Osmanlılar Tanzimat dönemi ıslahatlarına şüphe ile yaklaşmaktadırlar.

Yukarıdaki dört unsur Genç Osmanlılar bağlamında söylenebilecek unsurlardır. Fakat Şerif Mardin, Genç Osmanlılar arasında en az dört farklı eğilim tespit etmektedir.

Doğru cevap C'dir.

Şinasi ilk gazeteci olarak kabul edilir. Bu yönüyle, aynı zamanda, Batılı fikirleri Osmanlı Devleti’ nde taşıyan ilk isimdir. Onun şiirlerinden ve manzum eserlerinden arda kalan birkaç temel kavram var ise, kuşkusuz bunlar her şeyden önce ‘adalet’ ve ‘akıl’dır. Doğru cevap D'dir.

Meşruti Monarşi: Hükümdarın ya da padişahın yetkilerinin yazılı bir anayasa ile tanımlandığı ve sınırlandığı bir yönetim biçimidir. Bu yönetim biçiminde iktidar padişah ile meclis tarafından paylaşılır. Doğru cevap A'dır.

Vahdet-i İmamet: Bu kavram, otoritenin birliği anlamına gelir ve Ali Suavi tarafından güçler ayrılığı ilkesine karşı olarak öne sürülmüştür. Ali Suavi’ye göre, yürütme hükme, hüküm fetvaya, fetva ise şeriat ve kanuna bağlıdır. Şeriat ve kanun dahi ezeli adalet ilkesine bağlıdır. İşte bu bağlılık zinciri vahdet-i imamet ilkesinin özünü oluşturmaktadır. Doğru cevap B'dir.

A,B, C ve D seçeneklerinde verilen unsurlar Jön Türklerin düşünce ve eylem dünyasına uygundur. Din ise başlangıçta Jön Türkler için oldukça kıymetsiz bir unsurdur. Tümüyle terki gereken ve aklın-bilimin referans alınması sureti ile etkisini yitireceği düşünülen bir unsurdur. Doğru cevap D'dir.

Hayatı boyunca adem-i merkeziyetçi konumunu muhafaza eden Sabahattin Bey için, Osmanlı Devleti’nin içine düştüğü zor durumdan kurtulması için atılan her adım merkeziyetçi bir içerikle donatılmıştır. Önceki ıslahatların bu merkeziyetçiliğinin derde deva olmadığının artık ivedilikle anlaşılması gerekmektedir. Bunun yerine adem-i merkeziyetçi bir idari yapılanma içine gidilmesi sureti ile anasırın Osmanlı Devleti’ne sıkı bir biçimde bağlanmalarını temin etmek mümkün hale gelebilecektir. Doğru cevap A'dır.

Osmanlı ve yeni cumhuriyet arasında derin ve keskin bir kopuş değil, kısmi ve ilişkisel bir süreklilik söz konusudur. Doğru cevap E'dir.

Islahat ve reform eş anlamlı kelimeler. Her ikisi de düzeltme demek. Yani bozulan düzeni tekrar eski haline getirme çabasını temsil ediyorlar.

Hirfet, Osmanlı Devleti’nde kunduracılık, duvarcılık, demircilik, marangozluk, dokumacılık gibi küçük el sanatlarına verilen isimdir.

Osmanlı toprak rejimi içinde üç tür toprak türü yer alır. Mülk toprakları, vakıf toprakları ve miri topraklar. Bu üçü içinde miri toprakların hacmi diğer ikisi ile karşılaştırılamayacak kadar çoktur. 

Dolayısıyla  Osmanlı  toprak  rejiminin esasını miri topraklar oluşturmaktadır. Miri toprak ya da arazinin mutlak mülkiyet hakkı devlete aittir.

Osmanlılarda şehir ve kasabalarda devletle halk arasındaki ilişkileri düzenleyen kimselere Ayan adı verilirdi.

III. Selim dönemi genellikle Osmanlı-Türk modernleşmesinin başlangıç aşaması olarak kabul edilir.

Tanzimat Fermanı 3 Kasım 1839’da Sultan Abdülmecid’in padişahlığı döneminde, sadrazam Mustafa Reşid Paşa tarafından yabancı devletlerin elçileri ve büyük bir halk kitlesi karşısında okunan bir belgedir.

Peyami Safa Genç Osmanlılar hareketi içinde yer almaz.

Meşruti Monarşi, Hükümdarın ya da padişahın yetkilerinin yazılı bir anayasa ile tanımlandığı ve sınırlandığı bir yönetim biçimidir. Bu yönetim biçiminde iktidar padişah ile meclis tarafından paylaşılır.

Bir büyük dönüşümü ya da inkılabı temsil eden Kanun-i Esasi ancak kısa bir süre yürürlükte kalabilmiştir. II. Abdülhamit, anayasadan kaynaklı yetkisini kullanarak ve Osmanlı-Rus Savaşını bahane ederek, 14 Şubat 1878’de Meclisi süresiz tatil etmiştir. Her ne kadar, kısa bir süre sonra tekrar meclisin açılacağına dair sözler verse de, 1908 yılına kadar bu gerçekleşmemiştir. Bu süre zarfında II. Abdülhamit, mutlak bir güç sahibi olarak iktidarda kalmıştır.

Pozitivizm Araştırmalarını olgulara, deneylere, gerçeklere dayayan, fizikötesi açıklamaları teorik olarak ihtimal dışı ve yararsız gören Auguste Comte’un açtığı felsefe çığırıdır.