TOPLUMSAL DEĞİŞME KURAMLARI

Levy'e göre canlı olmayan enerji kaynaklarının canlı enerji kaynaklarına oranının yüksek olduğu ve insan emeğinin alet kullanımı ile etkinliğinin artırıldığı oranda, toplumlar da modernleşmişlerdir. Doğru cevap A'dır.

Feodal üretim tarzı ya da Ortaçağ Batı Avrupa düzeni 1453’te İstanbul’un fethi, 1492’de Amerika kıtasının keşfi, 1497’de Ümit Burnu’nun bulunuşu, köylü ayaklanmaları, Reform ve Rönesans gibi gelişmeler ile birlikte sarsılmaya başlamıştır. Fransız Devrimi ve Endüstri Devrimi ise, söz konusu sarsılmayı radikalleştirmiş ve yeni bir toplumsal, politik, ekonomik düzeneğin ortaya çıkışına kapı aralamıştır. Doğru cevap D'dir.

Modernleşme kuramlarının, 1950’li yıllardaki önemli isimlerinden biri Daniel Lerner’dır. Lerner alanın hala klasiği sayılan “The Passing of Traditional Society” isimli eseri kaleme almıştır. Doğru cevap E'dir.

İngiltere’nin demokratikleşme sürecinde önemli bir aşamayı temsil eden ve parlamento ile taç (kraliyet ailesi) arasındaki iktidar paylaşımına dayalı kavgaya “İngiliz Devrimi” adı verilmektedir. Bu iktidar paylaşımının ilk ayağı 1640 tarihlidir. Diğeri ise 1688’de gerçekleşmiştir. Doğru cevap B'dir.

19. yüzyılda bütün Batı Avrupa ülkelerini saran işçi sınıf hareketleri endüstrileşmenin bir sonucu olarak ortaya çıkmış, 1848 işçi ayaklanmalarında olduğu gibi, var olan toplumsal düzende sarsıcı etkiler yaratmıştır. 1789 sonrasında Avrupa’da 1830 Lyon, 1848 Paris, Almanya–Fransa Sedan Savaşını müteakip 1871 Paris Komün ayaklanmalarında olduğu gibi Avrupa’da ritmik dalgalar halinde sınıf temelli hareketlere tanık olunmuştur. Doğru cevap A'dır.

Geleneksel toplum yapısı yüz yüze ilişkilere dayalıdır, diğer bilgiler modern toplum yapısıyla ilgilidir.

Modernleşmiş toplumlarda paranın kullanım oranı yüksektir

Sanayileşmelerini geç tamamlayıp, sömürge yarışına geç dahil olarak dünya savaşlarının çıkmasında etkili olan ülkeler Almanya - İtalya'dır.

Avrupa'ya göre doğuda yer alan ulusların dillerini, tarihlerini, kültür ve törelerini inceleyen bilime oryantalizm denir.

19. yüzyıl dünyasının ekonomisi, başlıca Britanya Endüstri Devrimi’nin tesiri altında teşekkül etmişse, siyaset ve ideolojisi de esas itibariyle Fransızlarca oluşturulmuştu. Doğru cevap A’dır.

Bu iki devrimin sonucunda merkezi devlet güç kazanmış; merkezi devletin uygulama ve siyaset etme kapasiteleri artmış; ekonomi üretim ve ticaret ekseninde olağanüstü gelişmiştir. Doğru cevap C’dir.

Verilen üç ifade de 19. yüzyıl boyunca Batı Avrupa toplumlarını tarihsel olarak biçimlendiren, etkileyen tarihi ve siyasi gerilimler arasındadır. Doğru cevap E’dir.

20. yüzyılın ilk yarısında krize kaynaklık eden sorunlar, sırasıyla:I. Dünya Savaşı, Rus Devrimi, sömürgelerde ayaklanma ve 1929 ekonomik krizidir. Doğru cevap B’dir.

Gunbot politikası, güçlü bir devletin gönderdiği savaş gemileri ile güçsüz bir devleti tehdit etmesini ifade etmektedir. Doğru cevap D’dir.

Verilen diğer seçeneklerin hepsi modern toplum yapısını tanımlarken, yüz yüze ilişkiye dayalı toplum yapısı geleneksel toplumların özelliğidir. Modern toplumlarda kurumsallaşmış siyasi ve sosyal yapı bulunmaktadır. Doğru cevap C’dir.

Verilen diğer seçenekler Levy’in izafi olarak modernleşmiş toplumların izafi olarak modernleşmemiş toplumlardan farklılıklarını belirtirken, Levy zamanın hızı ile ilgili bir ifadede bulunmamıştır. Doğru cevap C’dir.

Lerner, alanın hala klasiği sayılan “ The Passing of Traditional Society” isimli eseri kaleme almıştır. Çalışma 1950’li yıllarda aralarında Türkiye’nin de bulunduğu bazı Doğu Akdeniz ülkelerinde yapılan saha çalışma- larının kitaba dönüştürülmesinden oluşmaktadır. Lerner’in modernleşme açıklaması tipik bir nihai, sonul durum modelidir. Doğru cevap A’dır.

Modernleşme kuramları, II. Dünya Savaşı sonrasında toplumsal ilişkilerin tarihsel bakımdan yeniden oluştuğu ve tanımlandığı bir evrede ortaya çıkmışlardır. Bu kuramlar etkinliklerini, 1970’lere kadar sürdürmüşlerdir. Doğru cevap B’dir.

Bağımlılık Kuramı, Üçüncü Dünya ülkelerinin yeterli ve sürdürülebilir kalkınma düzeyine ulaşmamalarını, ileri kapitalist dünyaya bağımlılıklarına bağlayan kuramları anlatan terimdir. Doğru cevap E’dir.

Modern uluslararası ilişkiler sisteminin karşılaştığı en önemli sorun alanlarından birisi de, Avrupalı aktörlerin Batı-dışı coğrafyalarda birbirleri aleyhine girdikleri sömürge edinme ve nüfuz alanları oluşturma mücadelesinin dünya savaşlarına varan çatışmalara dönüşmesi idi. II. Dünya Savaşı sonrasında oluşturulan yeni uluslararası ilişkiler sistemi, bu temel sorunu bir çözüme ulaştırmaya yönelmişti. Bu amaçla, Birleşmiş Milletler (BM) örgütü kuruldu. Birleşmiş Milletler, güçlü aktörler arasında bir ortak yönetim mekanizmasının kurulması anlamına geliyordu.