TOPLUMSAL DEĞİŞME KURAMLARI - Deneme Sınavı - 6

Nedenler olarak fikirler Weber’in idealist (düşünce temelli) toplumsal değişme anlayışının kanıtıdır. Çünkü Weber’e göre, fikirler olarak dinsel düşünceler, sadece herhangi bir neden türü olmayıp, belirli bağlamlarda daha temel ve bazen birincil rol oynayabilirler. Bu yüzden Weber, “Protestan Ahlakı ve Kapitalizmin Ruhu” isimli eserinde dinsel bir kaygının modern kapitalizmin yaratılması açısından önemini ortaya koymaya çalışmıştır. Bu çerçevede Weber, Marx’ın “sadece ekonomik çıkarlar gerçek çıkarlardır, diğer, örneğin siyasal, ulusal ve dinsel çıkarlar ekonomik çıkarların sadece yansımalarıdır” görüşünün indirgemeciliğe, yani her türden olguyu tek bir faktöre, ekonomik olgulara indirgemeye yol açtığını düşünmüştür. Doğru cevap A’dır.

Mücadeleleri modern toplumların temel bileşenlerinden biri olarak gören Weber, sınıfın yanına statü grupları ve partiyi (güç gruplarını) eklemiştir. Weber, sosyal sınıfların önemini yadsımasa da, gerçek gruplaşmaların ve etkileşimlerin statü grupları etrafında şekillendiğini düşünmüştür. Kültürel alanda yer alan ve salt istatistiksel kategoriler olmayan statü grupları, Weber’e göre, ortak hayat tarzına ve ortak dünya anlayışlarına sahip olan, birbirlerini aynı gruptan bireyler olarak gören insanlardan oluşan gerçek topluluklardır. Bununla birlikte, statü grupları iktisadi-olmayan birimler değildir, yani onların hayat tarzları ve bakış açıları iktisadi kaynaklara ve toplumdaki konumlarına bağlıdır. Doğru cevap D’dir.

Weber’in idealist toplumsal değişme anlayışının kanıtı nedenler olarak fikirler anlayışıdır.

Hegel'e göre, Tarihin diyalektiği, evrensel akıl anlamına gelen mükemmel varlık Geist’in içine düştüğü yabancılaşma durumundan zamanla ve kademeli olarak kurtularak eski tam ve bütünlüklü hâline dönmesi sürecidir.

Marx’a göre, üç nedenle toplumsal hayatın temelini ekonomik üretim oluşturur: (1) Üretici etkinlik insanın doğasını belirler. (2) Üretici_ etkinlik,  fiziksel varoluş koşullarını sağlayıncaya kadar bir başka şey yapamamamız anlamında, mantıken diğer etkinliklerden önce gelir. (3) Üretici etkinliğin yapısı diğer toplumsal etkinliklerin kazanacağı biçim açısından nedensel sonuçlara sahiptir. Örneğin, bir aristokrat ve bir köylü tamamen farklı biçimlerde yaşar.

Ne maddi nesneler ne de ilişkiler sadece onlar hakkındaki düşüncelerle değiştirilebileceğini vurgulayan Marx, Hegel'in sonlu veya ampirik olguların nihayetinde gerçek olmadıkları iddiasına karşı çıkmıştır.

Marx'a göre insan toplumunun gelişimini araştırırken işe insan toplumlarının somut toplumsal yasam süreçlerini ampirik olarak inceleyerek başlanmalıdır.

Marx'ın tarih anlayışı bakımından, tarihin sadece fikirler tarihi olduğu söylenemez, tarih ekonomik ve siyasal varlıkların tarihidir aynı zamanda

Weber'e göre sosyoloğun temel görevi olan tarihsel insanı yani belirli bir tarihsel dönemi analiz etmek ve insanları söz konusu bağlamda belirli biçimlerde davranmaya güdüleyen faktörleri anlamaya çalışmaktır.

Weber'in tarih anlayışı bakımından A şıkkı doğrudur. Çünkü Weber'e göre tarih insanların eylemleri bağlamında tikle olayların akışıdır. Gerçekte bütüncül olarak tarihin anlamı bilinemez.

Weber, aslında toplumsal değişmeye gerilimin neden olduğuna inanır. Tutarlılığa ulaşmak için harcanan kesintisiz çaba yeni gerilimlere yol açar.

Tarihsel değişimi esasen egemenlik ve otorite türlerini merkeze alarak açıklamaya çalışan Weber için merkezi kavram meşruluktur.

Hegelci idealizm siyasal açıdan devrimci olmaktan ziyade muhafazakar olarak adlandırlabilir. Karşıt çıkarlarla dolu bir toplumsal gerçeklik anlayışından ziyade gerçek bir insanlar topluluğu yanılsaması yaratır. Bunun kaynağı kısmen Hegel'in pratik ve fiziksel bir varlık olarak devletin kaynağının Tin ve düşünce olduğunu öne sürmesi böylece devlete kutsal bir nitelik atfetmesidir.

Çatışma, Marx'da değişmenin motorudur. Diyalektik bir süreç içinde çatışma, çözüm, yeniden çatışma ve daha üst daha gelişmiş düzeyde çözüm örüntüleri birbirini takip eder. nihayetinde insanlık için aydınlanma ve özgürleşmeye doğru bir tarihsel dönüşüm gerçekleşir.

Marx'a göre tarihteki bütün toplum biçimlerini anlayabilmenin anahtarı üretim tarzı kavramıdır. Üretim tarzı, toplumun kurucu özelliğidir.

Marx, teknolojik determinist bir bakışa açısına sahip değildir. Bu yüzden teknolojiyi toplumsal değişmenin ardındaki temel faktör olarak görmemektedir.

Sıralananlar içinde sadece Protestan Ahlakı..... Max Weber'e ait bir eserdir.

Weber dünya tarihini ideaların mantıksal olarak ortaya çıkışı ile ilişkilendiren Hegelci veya diyalektik idealizmin tarihin fiili karmaşıklığını toptancı bir biçimde basitleştirdiğini düşünür.

Karizmanın rutinleşmesi, otoritenin kişi temelli olmaktan çıkması, kurum temelli olması sürecidir.