TOPLUMSAL CİNSİYET ÇALIŞMALARI

En temel anlamıyla bilgi felsefesi anlamına gelen epistemoloji, bilginin türü, kapsamı, kaynağı, yöntemi sorularına yanıt aramaktadır. Feminist epistemoloji ise kadın sorunlarına dair kapsamlı bilginin bağımsız bir yöntemle elde edilip edilmeyeceği üzerine odaklanmaktadır.

Karl Marx, Sigmund Freud, Theodor Adorno, Erich Fromm ve  Herbert Marcuse Eleştirel Yaklaşımın; Max Weber ve Wilhelm Dilthey Yorumlayıcı Yaklaşımın; August Comte ise Pozitivist Yaklaşımın temsilcileridir. Doğru yanıt C seçeneğidir.

İnsan topluluklarının kültürlerini hem göreceli olarak hem de birbirleriyle ilişkileri bağlamında ele alan antropolojide 1970’lerden itibaren toplumsal cinsiyet kavramının da kullanılmaya başlandığını görmekteyiz. Böylelikle, öncesinde toplumların farklı cinsiyetlere yönelik farklı kültürel kodlar oluşturduğunu gösteren antropoloji, zaman içerisinde bu kültürel kodların kadın erkek arasında eşitsiz bir ilişki biçimini de ürettiğine dair bir yaklaşımı ortaya atarak feminist antropoloji alanının oluşmasını sağlamıştır. Soruda belirtilen araştırma amacının da bu bağlamda antropoloji ile ilişkili olduğu görülmektedir. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Kadınların dış politikada daha fazla söz sahibi olması gerekliliğine ilişkin yaklaşım feminist uluslararası ilişkiler yaklaşımıdır. Soruda amacı verilen araştırmanın bu disiplin ile ilişkide olması uygun olacaktır. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Judith Butler, feminizmdeki postmodern etkinin temsilcilerindendir. Doğru yanıt E seçeneğidir.

1900’lü yılların başlarında İngiltere ve Amerika’da pasif direniş, kamu toplantılarını bölme, açlık grevi yapma gibi yollarla kadınların seçme ve seçilme hakkını savunan, az çok organize olmuş ve genellikle orta sınıftan gelen kadınlar tarafından yürütülen radikal kadın hareketlerine Sufraje (Suffrage) Hareketleri denmektedir. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Birinci Dalga feminizm diye tanımladığımız klasik liberalizmin etkisinde kadınların temel hak ve özgürlüklerinin devlet tarafından tanınmasına yönelik mücadeleler, 1930’lu yıllara gelindiğinde pek çok ülkede karşılığını bulmuştur. Özellikle İkinci Dünya Savaşından sonra pek çok ülkede çalışma hakkı, seçme seçilme hakkı, özel mülkiyet hakkı gibi kadının kamusal alanda karşılaştığı eşitsizliklerin çoğunun kanun nezdinde giderildiği görülmüştür. Ancak özellikle savaş sonrası dönemde yükselen Marksist/sosyalist düşüncenin de etkisiyle, kadın erkek eşitsizliği meselesinin sadece kamusal alanda değil özel alanda da çözülmesi gerektiği ve ataerkillik adı verilen erkek egemenliğinin kadın üzerindeki sömürüsünün yalnızca bir kadın devrimiyle durdurulabileceğine ilişkin feminist görüşler güçlenmiştir. Kürtaj hakkı da bu özel alan haklarından biridir. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Postmodernizmle birlikte, tüm kadınların artık aynı sorunları paylaşmadıkları her kadının içinde yaşadığı topluma ve sahip olduğu kimliklere özgü farklı sorunları ve eşitsizlik pratikleri yaşadığı kabul edilmiştir. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Judith Butler'in,  heteroseksüel çerçevenin kadınlık ve erkekliğe dayalı zorunlu ikili cinsiyet, beden, cinsellik ve toplumsal cinsiyet kategorilerini meydana getirdiği için heteroseksüelliğin tamamen reddini ileri sürdüğü ve  Kuir Teori (Queer Theory) adı verilen ve tüm toplumsal cinsiyet kimliklerini reddeden teorisine göre istikrarsız cinsel kimliklerin var oluşu ile birlikte tüm kurgulanmış norm kimliklere dair düzenin sarsılacağını ifade ettiği eserinin adı Cinsiyet Belası'dır. Anneliğin Yeniden Üretimi eseri ise Nancy Chodorow'a aittir. Doğru yanıt D seçeneğidir.

1980’li yılların sonunda feminist hareketlerin temel odağı haline gelen kadına yönelik şiddetle mücadele meselesi, 1990’lı yıllarda feminist kurumsallaşma ile ortak kadın dayanışmasına dönüşmüştür. 1990 yılında Mor Çatı Kadın Sığınağı Vakfı’nın kurduğu ilk kadın dayanışma merkezi, ileriki yıllarda ilk bağımsız kadın sığınağının açılmasına ve onlarca ilde örgütlenen kadın sığınma merkezlerinin kısa sürede yaygınlaşmasına da destek olmuştur.

Feminist duruş teorisi, dünyayı belirli bir toplumsal yönden konumlandırılmış bakış
açısından tahlil etmeye çalışmakta ve aynı zamanda feminist ampirizm ile açıklanamayan sorulara da yanıt arayarak kadınlar arasındaki sınıfsal, sosyal, etnik kimlik gibi sorunları ele almaktadır.

Egemen bilgi üretimine yönelik yapılan temel eleştirilerde bu bilgi üretiminde kadın konusunu,
1. Temel araştırma alanları dışında tutarak,
2. Bilişsel yöntemler ve bilgi türleri arasında saymayarak,
3. Kadınların toplumdaki ikincil durumlarını ya da toplumsal cinsiyet ilişkileri hiyerarşisini değiştirecek bilgi üretmeyerek,
4. Kadın eylemlerini ve temel ilgi alanlarını görünmez kılan toplumsal fenomenlerin teorilerini üreterek geri planda ya da görünmez hale getirmesi, feminist epistemoloji üzerine çalışan düşünürlerin temel çıkış noktasını oluşturan unsurlar arasında yer almaktadır.

Ataerkil ideolojinin kadınları erkeklerin ihtiyacı olarak konumlandırması.

Shulamith Firestone

Kadınlık ve erkeklik durumunun sosyal, politik, kültürel ve benzeri faktörler tarafından şekillendirildiği ve asıl gerçekliği belirleyici olanın cinsiyetler arası çatışma ve çelişkilerin olduğu yaklaşıma sahiptirler.

Evrensel gerçekleri reddetmesi.

İkinci Dalga Feminizm

Fransa

İkinci Cins

Osmanlı Dönemi Kadın Hareketleri Dönemi