TOPLUMA HİZMET EĞİTİMİ - Deneme Sınavı - 15

Toplumsal değişime yönelik yeni tutum ve davranışları kazanır

Sosyal adalet algısının gelişmesi

Paul Freire

Topluma hizmet deneyimi ile öğrencilerde yurttaşlık sorumlulukları gelişir.

Kurucuları arasında Charles Sanders Piers, William James George Santayana’nın yanı sıra John Dewey’in de bulunduğu pragmatizm, 1870’lerde Amerika’da ortaya çıkan felsefi bir akımdır.

Topluma hizmet eğitimi öğrencilerin özsaygılarını geliştirmelerine yönelik fırsatlar sunar.

Pragmatist felsefeye göre eğitim durumları yaşamın kendisidir. • Öğretim içeriği toplumsal yaşamda kullanılabilecek bilgi, beceri ve sorunların çözümüne yönelik davranışları kapsar. • Eğitim programının amacı bireyi yaşama hazırlamaktır. • Eğitim programı toplumda var olan gerçek sorunlar ve sorunların çözümüne yönelik kazanımlarla yapılandırılır. • Öğretim yöntemi gerçek durumlarda deneyim kazanma, gözlem, sınama-yanılma, deney ve yaparak yaşayarak öğrenme üzerine kuruludur. Bilimsel araştırma süreçlerini hâkim kılmak önemlidir. • Bilgi sonradan kazanılır. 8 Topluma Hizmet Eğitimi • Öğrenci merkezlidir. • Kuram ve uygulama arasındaki kopukluğa karşıdır. • Eğitim ve öğretim sürecinde bireysel farklara dikkat edilir. • Eleştirel bir bakış açısının kazanılması esastır. Öğrenciler edindikleri bilgi ve becerileri Dewey’in deyimiyle “eleştirel yansıtma” yoluyla işe koşarlar. Bu nedenle öğretim içeriğinin kazanılmasında bireyin düşünsel süreçleri ön plana çıkar. • Eleştirel düşüncenin içselleştirilmesi ve toplumsal sorunlarla ilişkilendirilmiş gerçek durumlardaki yaşantılar bireyin çevresini anlamasına, bireyin çevresine bağlanmasına ve bireyde demokratik davranışların gelişmesine katkı sağlar. • Ölçme değerlendirme açısından öğrencilerin gerçek durumlarda yaparak yaşayarak elde ettikleri kazanımlarını yine gerçek durumlarda eleştirel yansıtma yoluyla kullanabilmesi esas alınır.

Freire (1998) ve Giroux (1997)’a göre eleştirel
eğitim kuramının özelliklerinden bazıları şu biçimde sıralanabilir:
• Toplumsal yapıda güç, bilgi ve bilginin üretimiyle ilişkilidir.
• Bu anlamıyla eğitim sadece bilginin üretimi ve kazanılmasının ötesinde gücü kazanma ve meşrulaştırmaya yönelik politik bir anlam taşır.
• Toplumsal yapıda politik güçten yoksun, sosyal ve ekonomik açıdan zayıf grupta
yer alan bireylerin (Freire’göre ezilenlerin) özgürleşmesi için eleştirel bir bakış açısı
ile sorgulamaları gereklidir.
• Okul ve öğretmen toplumla, toplumsal sorunlarla ilgilidir ve öğrencilere sorun
çözme yöntemini temel alarak toplumsal sorunlara yönelik bir bilinç kazandırır.
• Öğretmenlerin öğretim içeriğini seçtiği ve öğrencilerin uyduğu, öğretmenin otorite, öğrencinin ise otoriteye uyan olduğu bir öğretim ekseninde hiç kullanmayacakları bilgileri sorgulamadan depoladığı eğitim anlayışı var olan güç ilişkilerini
yeniden üretir ve toplumsal bir değişim yaratmaz.
• Öğrencilerin sorgulamadan depoladıkları bilgilerin kazanıldığı eğitim Freire tarafından “bankacı eğitim” olarak adlandırılır.
• Öğrencinin aktif olarak öğrenme ortamında yer aldığı, sorun çözme yöntemiyle
eleştirel bir bilinç kazandığı, kazanılan eleştirel bilinçle ahlaki olarak “doğru” olanı
yaptığı bir öğretim sürecine gereksinme vardır. Bu süreçte öğrenciler bir birey olarak özgürleşecektir.
• Öğretim tasarımında öğretmen öğrencilerini dinler, onların sınıf ortamına getirdikleri sorunları seçer, problem çözme ve tümevarım yöntemi ile öğrencilerde gerçek dünyaya ilişkin bilgilerin oluşmasını sağlar. Öğrenciler problem çözme ve sorgulama yöntemi ile kazandıkları eleştirel bilinçle var olan gerçeğe müdahale ederler.

Topluma hizmet eğitimi öğrencilerin toplumsallaşma süreçlerinde tamamlayıcı ve geliştirici deneyimler sunar.Topluma hizmet deneyimi ile öğrencilerde yurttaşlık sorumlulukları gelişir. Topluma hizmet eğitimi etkinlikleri öğrencilerde demokratik tutum ve davranışların gelişmesine yönelik fırsatlar sunar. Topluma hizmet uygulamaları öğrencilerde sosyal adalet algısının gelişmesine
katkı sağlar. Topluma hizmet eğitimi toplumsal sorunlara ilişkin bir farkındalık kazandırır

Klasik Yaklaşım,Antik Yunan ve Roma uygarlıkları felsefesinden esinlenen yaklaşımdır.

Çıkara dayalı örgütlenme, sivil toplum kuruluşlarının genel özellikleri arasında yer almaz

Bazı kararların tartışmaya kapalı hale getirilmes,sivil toplum kuruluşlarının demokratik olması için gerekli olan seçenekler arasında yer almaz.

İnanç durumu, sivil toplumun alt başlığını oluşturmaz.

Doğru yanıt D seçeneğidir. Topluma hizmet eğitimi kavramına ilişkin farklı tanımlar söz konusudur. Bu tanımlardan birinde toplumsal gereksinmelerin belirlendiği, öğrencilerin ders içeriğine ilişkin bilişlerinin eylem temelli yansıtıldığı, yurttaşlık sorumluluklarının arttığı ve örgütlü hizmet etkinliklerinin gerçekleştirildiği kredili ve deneysel bir eğitim olarak tanımlamaktadırlar. Topluma hizmet eğitimi, öğrenci kulüpleri tarafından örgütlenen ve sunulan sosyal hizmetler ve staj etkinlikleri gibi toplumun gereksinmelerini karşılamaya dönük çeşitli eğitsel etkinliklerden sadece biridir ve öğretim programı çerçevesinde öğrencilerin var olan bilgi ve becerileri yeni bilgi ve becerileri kazanacak biçimde düzenlenmesini gerektirir. Öte yandan topluma hizmet etkinlikleri bu yönüyle bir diğer eğitim etkinliği olan staj ile karşılaştırıldığında, staja göre daha az yapılandırılmış bir etkinliktir.

Doğru yanıt E seçeneğidir. Weiget’e (1998) göre topluma hizmet eğitimini uygulama temelli eğitimlerden farklı kılan altı temel özelliği vardır. Bu özelliklerden ilk üçü toplumsal ve diğer üçü ise eğitimsel yöne vurgu yapar. Bu özellikler şu biçimde ifade edilebilir: 1. Topluma hizmet eğitimi toplumsal yarar açısından önem taşır ve anlamlıdır. 2. Hizmet etkinliği amaç ve gereksinmeleri karşılar. 3. Toplumsal gereksinmeler tanımlanır. 4. Hizmet etkinliği dersin amaçlarına yöneliktir. 5. Topluma hizmet eğitimi çerçevesinde dersin amaçlarına yönelik ödev ya da projelerle iç içe geçer. 6. Ödev ya da projeler değerlendirilir ve notlanır. Öte yandan topluma hizmet eğitimi staj gibi uygulama temelli etkinliklerle karşılaştırıldığında daha az yapılandırılmış bir etkinliktir.

Doğru yanıt A seçeneğidir. Giles ve Eyler’e (1994) göre topluma hizmet bir terim olarak ilk kez “hizmet öğrenimi” adı altında Robert Sigmon ve Ramsey’in 1967’de Amerika Birleşik Devletleri’nde yaptığı bilimsel çalışmalarda ortaya çıkmıştır. Sigmon ve Ramsey’in çalışmaları gibi bu alandaki çalışmaları ivmelendiren güç ise 1960’lardan itibaren ABD’de kurulan “Deneysel Eğitim Ulusal Topluluğu”nun deneysel eğitime ilişkin ortaya koyduğu ilkelerdir.

Doğru yanıt C seçeneğidir. Topluma hizmet eğitimi kuramsal arka planında felsefi açıdan pragmatizmi temel almaktadır. Bu akım temelde işe vuruk bireyler yetiştirmeyi temel düşünce olarak kabul ederek, bu doğrultuda bireyleri yaşamda gereksinme duyacakları bilgileri edinmeleri yolunda güçlü ve ehliyetli bireyler olarak yetiştirmeyi amaçlar.

Bireyin Sosyo-psikolojik kazanımlarıyla ilgilenmesi, sivil toplum kuruluşlarının bireysel işlevleri arasında yer alır.

Ulusallık niteliği taşıması,sivil toplum kuruluşlarının genel özellikleri arasında yer almaz.

Doğru yanıt A seçeneğidir. Dewey’e göre deneyimin eğitici olabilmesi, en az iki koşulun yerine getirilmesi ile olanaklıdır. Bu koşullar, devamlılık ve etkileşim ilkesidir. Devamlılık ilkesine göre tüm deneyimler deneyimsel devamlılık adı verilen süreç içinde gerçekleşir. Her bir deneyim bir önceki deneyimin üzerine kurulur ve geliştirilmeye yönelik yönlendirilmeye gereksinme duyar. Etkileşim ilkesine göre deneyimin, deneyimi yaşayan bireyde bıraktığı içsel izler ve deneyimin nesnel oluşu bir araya gelerek etkileşir ve bir “durum” oluşturur. Dewey için öğrenme “durumsal bir öğrenme” dir. Bir başka deyişle bireyde öğrenme, birey ve çevresi arasındaki karşılıklı etkileşimin sonucunda ortaya çıkan deneyimle gerçekleşir.