TOPLUM VE İLETİŞİM

Son yıllarda kablo ve uydu kapasiteleri onlarca hatta yüzlerce televizyon kanalının izlenmesine olanak tanırken bugün bu kapasitelerin artması sayesinde IPTV - Internet Protocol TV, Pay-Per-View, Video-on-Demand gibi teknolojiler tartışılır olmuştur. IPTV (Internet Protocol TV) televizyon ve/veya görüntü sinyallerinin genişbant (kablo internet/DSL) kullanıcısı aboneler veya izleyicilere internet protokolü üzerinden dağıtıldığı sistemdir. Doğru cevap C’dir.

Medyadaki bilginin bilgisayarda okunabilir olması sürecine de “sayısallaşma” denir. Yeni medyanın sahip olduğu bu sayısal bilginin özellikleri şunlardır: Soyutluk, yönlendirilebilirlik, ağa bağlanabilirlik, yoğunluk, sıkıştırılabilirlik, tarafsızlık. Yoğunluk özelliği kapsamında çok büyük kapasitede sayısal bilgi, küçük alanlarda (örneğin CD, DVD ya da hafıza kartları) ya da ağ sunucuları (server) üzerinde depolanabilir. Doğru cevap B’dir.

Bilgisayarlar sadece bilginin “açık” ve “kapalı” olduğunu yani bilginin varlığını ve yokluğunu ifade eden durumları anlayabilirler. 0 ve 1 bu durumların karşılığıdır ve “bit” olarak adlandırılırlar. 8 adet “bit” 1 “byte”ı oluşturur. Doğru cevap B’dir.

Multimedia, etkileşimlilik, yayılım, sanallık, kitlesizleştirme, asenkron olabilme yeni medyayı geleneksel medyadan ayıran ve onun “yeni” olarak tanımlanmasını sağlayan özelliklerdir. Çoklu ortam, çok sayıda iletişim aracı arasındaki bağlantıların etkileşimli tek bir iletişim ortamında ya da çok sayıda iletişim ortamı arasındaki bağlantıların etkileşimli tek bir iletişim aracında gerçekleşmesidir. Ses, görüntü ve metin bilgileri bir bilgisayarda, bir CD-DVD ortamında ya da internet gibi bir ağ yapılanması üzerinde kolaylıkla birleştirilip etkileşimli bir şekilde kullanılabilir. Doğru cevap C’dir.

Yöndeşme, telekomünikasyon, medya ve bilgisayar teknolojisi ile altyapılarının bir araya gelmesidir. Bu yapılanma şu seviyelerde gerçekleşir: Teknolojik yöndeşme, endüstriyel yöndeşme, içerik ve hizmet yöndeşmesi. Geleneksel yöndeşme ise bu boyutlar arasında yer almamaktadır. Doğru cevap C'dir.

WiMax, İnternetin yüksek hızda kablosuz olarak maksimum 50 kilometrelik bir alana yayılmasını sağlayan teknolojidir. Açılımı "Worldwide Interoperability for Microwave Access" olarak ifade edilir. Doğru cevap A'dır.

Yeni medyanın özellikleri, toplumların ekonomik, politik ve sosyal yaşamlarında önemli değişikliklere yol açmaktır. Sorudaki tüm şıklar bununla ilgilidir. Televizyonda uzman bir konukla söyleşi yapılmaktayken izleyicilerin telefon, e-mail veya cep telefonuyla mesaj göndererek sorularla programa katılması alıcının kontrolündeki artışın göstergesidir. Doğru cevap D'dir.

Yeni iletişim teknolojilerinin gelişimi yayıncılık alanında tekelleşmenin gücünü kırmaktadır; internet
gibi ortamlarda bireyler kendi iletişim ortamlarını yaratabilmekte, uydu yayıncılığı ile geniş bir alana seslerini duyurabilmektedir. Örneğin, El-Cezire televizyonu Orta Doğu’daki savaş, çatışma veya krizleri Batılı medyadan farklı bir perspektifle tüm dünyaya duyurmaktadır. Bu durum kitle iletişiminde sahiplik ve kontrolün azalması ile ilgilidir. Doğru cevap E'dir.

İzleyicinin sayısal televizyon üzerinden izlemek istediği programları yine TV üzerinden ödemesini yaparak seçip izlediği sisteme "Pay-Per-View" adı verilir. Kısaca "Öde ve izle sistemi" olarak nitelendirilebilir. Doğru cevap E'dir.

Video-on-Demand, sayısal kablo ya da genişbant üzerinden etkileşimli olarak elektronik TV program rehberini kullanarak izleyicinin istediği programı izlediği yayın sistemidir. Diğer bir deyişle "istediğini izle sistemi"dir. Doğru cevap A'dır.

Bir yönüyle bilgisayar altyapılarını ve bilgi teknolojilerini, diğer bir yönüyle de iletişim ağlarını ve yayıncılığın birleşmesi ile oluşmuş bir teknolojiyi ve medyayı ifade eden kavram yeni medyadır. Yeni medyayla birlikte, hızı ve kapsama alanı geleneksel medyanın önüne geçen; düzeyi ve etkinliği sözlü iletişimdeki kadar olmasa bile, bilginin istenildiği anda seçilebildiği, adreslenebildiği, paylaşılabildiği ve geri bildiriminin anında yapılabildiği bir “sanal” etkileşim çerçevesi sunan; bilginin kolayca depolanabildiği çok büyük miktarlarda bir belleğe sahip yeni bir iletişim biçimi ortaya çıkmıştır. Bu iletişim biçiminin özellikleri -çoklu ortam (multimedia), etkileşimlilik (interactivity), yayılım, sanallık (virtuality), kitlesizleştirme, asenkron olabilme- onu geleneksel medyadan ayıran ve onun “yeni” olarak tanımlanmasını da sağlayan özelliklerdir.Bu, tümüyle sayısal bir medya olarak düşünülebilir. Bu sayısal medya her türlü bilginin, metnin, sesin ve görüntünün birleştirildiği medya içeriğinin biçimleridir; sayısal olarak saklanabilirler, genişbant fiber optik kablolar, uygular ve mikrodalga iletim sistemleri gibi iletişim ağlarıyla da devamlı artan bir hızla dağıtılırlar. Doğru yanıt D'dir.

Orijinalinden fiziksel ya da kimyasal yollarla yeniden yaratılan bir kopyayı ve orijinalle kopya ya da kopyalar arasındaki mukayeseyi ifade eden kavram analogtur. En basit örneği ile metal bir paranın yüzeyine kağıt koyup üzerinden kurşun kalem ile taradığınızda yaptığınız işlem analog bir kayıt ve kopyadır.

Yeni medyanın sahip olduğu sayısal bilginin özellikleri arasında; soyutluk, yönlendirilebilirlik, ağa bağlanabilirlik, yoğunluk, sıkıştırılabilirlik ve tarafsızlık gibi özellikler bulunmaktadır. Somutluk bu özelliklerden birisi değildir.

Yeni medyada sayısal bilginin, birbirinden çok uzakta ve çok sayıda kullanıcı tarafından paylaşılabilir olması ve bilginin değişiminin çok yüksek hızlarda yapılabilmesi sayısal bilginin ağa bağlanabilirlik özelliğini ifade etmektedir.

Yeni medya bir çok özelliği bakımından geleneksel medyadan farklılaşmaktadır. Bu iletişim biçimi özellikleri içerisinde çoklu ortam (multi-medya), etkileşimlilik, yayılım, sanallık, kitlesizleştirme ve asenkron olabilme vardır. Tek yönlü iletişim daha çok geleneksel medyanın bir parçası olarak kabul görmektedir.

Geniş, isimsiz, heterojen ve özel olma durumu, geri bildirim araçlarının çok az ve genellikle yavaş olması durumu, merkezi kontrollü planlamaya dayalı olma durumu, hikayelerin doğrusal, durağan ve kitle izleyicisi için tasarlanmış olması daha çok analog kitle iletişiminin özellikleri arasındadır. Dağıtım kanalları açısından analog kitle iletişimi daha çok fiziksel ürünler biçimindeyken, sayısal kitle iletişimi fiziksel olmayan ürünler biçimindedir.

Telekomünikasyon, medya ve bilgisayar teknolojisi ile alt yapıların bir araya gelmesini ifade eden kavram yöndeşmedir. Bu birleşmeyi mümkün kılan şey ise sayılaşmadır.  Bu yapılanma üç seviyede gerçekleşmektedir: Teknolojik yöndeşme, endüstriyel yöndeşme, içerik ve hizmet yöndeşmesi.

Türkiye'de uydu ve kablo haberleşmesinin 2004'te Türk Telekomünikasyon Kurumu'ndan ayrılarak Türksat adı altında yarı özelleşmesi ve 2005'te telefon ve internet altyapısına sahip Türk Telekom'un özelleştirilmesi (%55'i özelleştirildi) endüstriyel yöndeşmenin örnekleridir. 80'li ve 90'lı yıllarda özellikle telekomünikasyon alanındaki kamusal tekellerin özelleştirmeler yoluyla özel sektörün ve en önemlisi de çok uluslu şirketlerin eline geçmesi Türkiye'de yöndeşmenin önünü açmıştır.

Bu etkilerden en önemlileri enformasyon miktarında artış, iletişim sürecinde hızlanma, alıcının kontrolünün artışı, kitlesel yayıncılıktan dar kapsamlı yayıncılığa yönelme ve etkileşim kapasitesine artıştır. Kitle iletişiminde sahiplik ve kontrolün artması bu özelliklerden birisi değildir. Aksine yeni medya ile birlikte sahiplik ve kontrol azalmıştır.

E-postaların ve online sohbetlerin basit bir internet ağıyla ve bilgisayar yazılımı aracılığıyla yapılması, cevap verme süresinin bir kaç aniyeden daha uzun olmaması ve eş zamanlı bir diyaloğun olması, izleyicinin ya da alıcının izlediği medya içeriği üzerinde kontrolünün olduğu bir iletişim ortamı sayısal medyanın amaçları çerçevesinden bakıldığında etkileşim kavramını ifade etmektedir. Yeni medya sistemi etkileşimlilik üzerine kuruludur ve doğrudan, alıcının isteklerini karşılayan bir mantık üzerinde işlemektedir.