TOPLUM VE İLETİŞİM

James Clerk Maxwell, 1850’li yıllarda elektrik ve manyetik enerjiler üzerinde
gerçekleştirdiği çalışmalar sonucunda, elektrik alanlarının sadece iletkenlerde değil,
uzaydaki nesnelerde de oluştuğunu saptar ve Faraday’ın çalışmalarını bir adım daha ileri götürerek, elektrik ve manyetik etkilerin, uzayda ışık hızıyla yol aldıkları sonucunu çıkarır.

Bir Alman fizikçi olan Heinrich Rudolf Hertz, 1888 yılında Maxwell’in elektromanyetik kuramıyla, titreşen elektrik yükünün ortaya çıkardığı radyasyon tezini birleştirir ve radyo dalgalarını keşfeder. Fizik biliminde radyo dalgalarının Hertz ölçü birimiyle ölçülmesinde bu keşif yatar.

Türkiye’de radyo yayınlarının tarihi 1927 yılında kadar dayanır. 1927 yılında Türkiye Telefon Telsiz Anonim Şirketi (TTTAŞ) tarafından yapılan denemeler Türkiye’de gerçekleştirilen ilk radyo iletişimi olarak kabul edilir.

Türkiye’ye radyonun gelişi, 1927 yılı göz önüne alındığında hiç de geç sayılamaz. Fakat daha sonra yaşanan duraksama dönemi, radyonun Türkiye’deki gelişimini yavaşlatan bir süreç olarak göze çarpmaktadır. 1936 yılında ise radyo yayını yapma izni bir devlet kurumu olan Posta Telgraf Telefon İşletmesine (PTT) devredilir.

Doksanlı yılların başlarında ise yasal bir zemini olmamasına rağmen özel
radyo ve televizyon yayınları fiilen başlamış ve yaklaşık 4 yıl Türkiye’de yasal olmayan yayınlar dönemi yaşanmıştır. Bu dönem içinde birçok radyo özel kanalı kurulmuş ve bu radyo kanalları herhangi bir denetime maruz kalmamışlardır. Bu kanalların yayınlarını düzenleyecek herhangi bir yasanın oluşturulamaması, özel radyoların denetimini de imkânsız kılmıştır.

Televizyon yayınlarının en fazla izlendiği, anahaber bültenleriyle birlikte başlayan yayın akışını ifade eden zaman dilimidir.

Radyo, bir propaganda aracı olarak dikkat çekici bir şekilde, ilk kez II. Dünya Savaşı’nda, Naziler tarafından kullanılmıştır.

1906 yılında Fessender, New York’ta bir müzik yayını gerçekleştirir. 1908 yılında ise bir klasik müzik tutkunu olan De Forest, Eyfel Kulesi’nden bir klasik müzik konser kaydını Parislilere dinletir. Bu iki etkinlik radyoda müzik yayınlarının etkinliğinin ortaya konması açısından büyük önem taşır.

Radyonun acil durumlarda ilk olarak başvurulan kitle iletişim aracı olmasının nedenleri şu başlıklar altında toplanabilir:
• Radyo vericileri kurmanın ve bu vericilerle yayın yapmanın maliyeti oldukça düşüktür.
• Ses sinyalleri çok uzak mesafelere ve geniş alanlara kolaylıkla gönderilebilir.
• Radyonun canlı yayın özelliği, kitlesel haberleşmenin hızlı biçimde gerçekleşmesini mümkün kılar.
• Radyo vericileri, jeneratör ve akü gibi enerji kaynaklarıyla, tüm koşullarda çalışabilecek teknolojiye sahiptir.
• Radyo alıcıları, kolay taşınabilen ve çeşitli enerji kaynaklarıyla hemen hemen her yerde çalışabilen ucuz cihazlardır.

Dünyalar Savaşı  H. G. Wells tarafından kaleme alınan bir bilim kurgu romanıdır.

Bin yedi yüzlerin ikinci yarısına kadar, daha çok elle tutulur ve gözle görülür nesneleri açıklamaya çalışan bir bilim dalı olan fizik, elektrik enerjisinin keşfiyle birlikte elektromanyetik kavramı üzerinde yoğunlaşmaya başlar. Özellikle Faraday’ın, elektrik yüklerinin yalnız birbirlerini değil, çevrelerini de etkilediğini keşfetmesi, radyo dalgalarının bulunması sürecinin ilk adımını oluşturmaktadır.

Bir Alman fizikçi olan Heinrich Rudolf Hertz, 1888 yılında Maxwell’in elektro manyetik kuramıyla, titreşen elektrik yükünün ortaya çıkardığı radyasyon tezini birleştirir ve radyo dalgalarını keşfeder. Fizik biliminde radyo dalgalarının Hertz ölçü birimiyle ölçülmesinde bu keşif yatar. Zworkin televizyonun ortaya çıkışında önemli rol oynamıştır. Einstein ise astro fizikçidir. Radyonun ortaya çıkışında son noktayı koyan kişi ise, bir İtalyan fizikçisi olan Guglielmo Marconi’dir. Marconi, kendinden önceki deneylerin belki de en önemli ve son adımını gerçekleştiren, kontrollü olarak radyo sinyalini göndermeyi başaran ilk bilim adamıdır.

Doğru cevap C Marconi'dir.

Westinghouse şirketi, Amerika’daki ilk radyo programı yayılarını başlatarak, radyo alıcılarını pazara sürmeyi gerçekleştiren ilk firma olmayı başarır. 1923 yılına gelindiğinde Amerika’da yayın yapan radyo istasyonlarının sayısı 600’ü bulur. 1927 yılında ise, RCA şirketi, ilk network olan National Broadcasting Company, yani NBC’yi kurar. BBC, bir İngiliz şirketidir. AT&T ise bir telekom şirketidir. Doğru cevap A şıkkıdır.

1927 yılında Türkiye Telefon Telsiz Anonim Şirketi (TTTAŞ) tarafından yapılan denemeler Türkiye’de gerçekleştirilen ilk radyo iletişimi olarak kabul edilir. TTTAŞ’nin yaptığı bu deneme yayınları henüz kimsede radyo alıcısı olmadığından her akşam postane binasının kapısının üzerine yerleştirilen hoparlör aracılığı ile halka duyurulmaktaydı. Doğru cevap E şıkkıdır.

A şıkkında yer alan haberleşme, C şıkkında yer alan iletişim kavramının işlevlerinden biridir. Bilgilendirme ve eğlendirme ise kitle iletişiminin işlevleri arasında yer almaktadır. Kitle iletişimi demek, aynı iletinin kitle olarak kabul edilebilecek sayıdaki alıyıya, yine bu amaç için geliştirilmiş araçlar vasıtasıyla iletilmesi sürecidir.

Dolayısı ile doğru cevap D şıkkıdır.

Doğru cevap E şıkkıdır.

Amerikalıların 1947 yılında transistorlu radyoyu bulmasıyla radyonun gelişim sürecinde ciddi bir değişim yaşanmıştır. Transistorlar, radyo alıcılarının fiyatlarını inanılmaz bir şekilde ucuzlatmış ve radyoların boyutlarını hayal edilemeyecek kadar küçültmüştür. Doğru cevap C şıkkıdır.

Karadan karaya anlamını taşıyan A şıkkı doğru cevaptır.

Soğuk medya, sıcak medya ayrımını yapan Marshall McLuhan, yani E şıkkı doğru cevabı oluşturmaktadır.