TOPLUM VE İLETİŞİM

Communis: Latince’den gelen bu kavram, birden çok kişiye ya da nesneye ait olan ve ortaklaşa yapılan anlamına gelir.

İletişim kavramının toplum içinde ortaya çıktığını vurguladık. Bu kavram toplum
içinde tek bir alanda ortaya çıkmaz. İletişim kavramı birçok farklı alanda
ve farklı anlamda kullanılır. Bu nedenle iletişim kavramının tanımı denildiğinde
karşımıza binlerce tanım çıkar. İşte bu tanımlardan bazıları:
• Bir düşüncenin konuşma yoluyla karşılıklı değiş tokuşu
• Organizma düzeyinde bile olsa ortak davranışa olanak veren etkileşim
• Duyguların, düşüncelerin, bilgi ve becerilerin aktarılma süreci
• Yaşayan bir evrenin parçalarının ilintilenmesi, bağlantılarının kurulması
süreci
• Askeri dilde iletimin (Komutun) gönderilmesi ile ilgili araç, usul ve teknikler
• Kaynağın karşı tarafı etkilemeyi amaçlayan davranışı
• Güç ve iktidar olarak kullanılan mekanizma

İletişim kavramının tarihi, insanlık tarihi kadar eskidir. Mağara duvarındaki resimlerden başlayarak Mısır papirüsleri, Asur posta sistemini anmak gerekir. İnsanın oluşturduğu örgütlü her toplumun temel ögelerinden biri iletişimdir. Bu anlamda teknolojinin değişip gelişmesiyle birlikte, XIX. yy.dan itibaren iletişim kavramının günümüzde üzerinde konuştuğumuz şekliyle kullanımı ortaya çıkmıştır.

Sanayi devrimi öncesi dönemlerin, bu işleyiş içindeki başlıca üretimleri tarım ve hayvancılıkla dokumacılık, marangozluk,demircilik gibi zanaata dayalı işlerde gerçekleşiyordu. Başka deyişle; sanayileşme öncesi üretimin temel alanları tarım, hayvancılık ve zanaattır.

Sanayi Devrimiyle birlikte gelişen burjuvazi de elde ettiği bütün kaynakları kendi çalışma mekanlarına; fabrikalara, bürolara ve özel yaşama alanlarına ayırmıştır. Böylece fabrikalar, bürolar, özel konutlar yanında tüketim yapmaya yönelik çeşit çeşit dükkanlar, çarşılar ve pazarlar, dönemi simgeleyen mekanlar olarak ortaya çıkmıştır. Bütün bu gelişmenin ortak paydasında ise bireylerin artık kalabalıklar içinde yaşıyor olması yer almaktadır. Kalabalık içinde yaşamak, insanın birey olarak tek başına ya da aynı yaşam koşullarını

Kitle İletişimi: Bir kaynaktan, kitleye yönelik olarak yapılan iletişim biçimidir.

Kitle toplumunun tipik özelliği, insan gücünün yerine makine gücünün geçmesi
ve kitle halinde seri üretimin gerçekleşmesidir.

Bu iletişim ise “noktadan kitleye”dir. Bir noktadan (kaynaktan) kitleye yönelik olarak yapılan iletişime “kitle iletişimi” denir. Kitle iletişim sürecinde temel ögeler şunlardır:
• İleti, uzmanlaşmış bireyler tarafından düzenlenir (gazete, radyo ve televizyon kuruluşlarındaki muhabirler, yazarlar, program yapımcıları ya da bir web sitesini oluşturanlar gibi).
• İleti, bir kişi, grup ya da kuruluş tarafından çok sayıda insana gönderilir
(bir gazete, radyo, televizyon ya da internet kuruluşu tarafından yüzlerce,
binlerce, milyonlarca insana yayın yapılması gibi).
• İleti, hızlı ve sürekli bir şekilde bir kanal aracılığıyla iletilir (gazete, radyo,
televizyon, internet gibi).
• İletiyi alan kişi, yani alıcı, iletinin gönderildiği aracı seçerek iletişim sürecine
giren, geniş bir kitle içindeki bireydir.
• Alıcı konumundaki birey, kendisine iletilen iletiyi kendince yorumlar.
• İletişim süreci sonunda, alıcı konumunda olan birey, iletiden bir şekilde
etkilenir; işte bu, iletişimin sonuç etkisidir.

Kitle iletişimi sürecinde kullanılan araçlara, kitle iletişim araçları denilmektedir.
Kitle iletişim araçlarındaki “kitle” sözcüğü “kitle toplumu” olgusuyla ilişkilidir.
Kitle toplumunun bireyleri, yaşları, cinsiyetleri, sınıfsal konumları, etnik kökenleri ve dini inançları ne olursa olsun, iletişim araçlarıyla yayılan iletileri alan edilgin alıcılar, izleyiciler, okuyucular konumundadırlar. Telefon, bir kitle iletişim aracı mıdır? Çok sayıda insanın gezdiği müzeler için ne demek gerekir? Bir tiyatro gösterisi ya da müzik konseri kitle iletişimi olarak görülebilir mi? Kitle iletişiminin temel özelliklerini yukarıda belirtmiştik. Bu belirlemeye göre telefon bir kitle iletişim aracı değildir çünkü alıcısı bir kitle değildir. Genellikle telefon bir kişiyle bir başka kişinin iletişimini sağlar. Ayrıca kaynak konumundaki kişi bir iletişim kuruluşu değildir.
Müze de bir tür kitle iletişimi olarak görülemez, çünkü sürekli ileti gönderen bir araç değildir. Tiyatro gösterisi ya da müzik konseri de o anda o mekanda bulunan kişilere yönelik olarak yapılan bir iletişimdir, arada bir araç bulunmadığı sürece o mekanda bulunmayan insanlar oyunu ya da konseri izleyemez.

İnsanların kitle şeklinde alıcı durumunda olduğu iletişim sürecinde kanal olarak kullanılan araçlardır:Gazete, radyo, televizyon gibi.

Kitle toplumundaki bireylerin çalışma zamanı dışındaki zamanlarının, yani
boş zamanlarının giderek artması bireyleri kitle iletişim araçlarının doğal alıcıları konumuna getirmiştir. Bu araçların temel görevi bilgi yaymaktır. İnsanların bilgi edinme ihtiyaçları, kitle iletişim araçlarının bu görevlerini doğal olarak öne çıkartmıştır.

İletişim; duyguların, düşüncelerin, bilgi ve becerilerin aktarılması, paylaşılması sürecidir. Doğru cevap A’dır.

Kaynak; bir iletiyi oluşturarak gönderen kişi, kurum ya da araçtır. Kaynak, konuşan, yazan, çizen ya da beden dilini kullanan bir birey olabilirken; bir kurum ya da araç da olabilir. Doğru cevap B’dir.

Alıcı, kaynağın karşısında konumlanmış olan ve iletiyi alması amaçlanandır kitle, kurum ya da kişidir.Alıcı bir şeyin yöneldiği yerdir. İletişim sürecinde de alıcının yöneldiği alandır. Doğru cevap C’dir.

İleti; kaynağın bir şeyi alıcıya iletmek için ürettiği sözel, görsel sinyal ya da sinyaller bileşimidir. İletişim sürecinde iletişen şeydir. Doğru cevap D’dir.

Kanal, kaynaktan alıcıya iletiyi taşıyan ögedir. Doğru cevap E’dir.

İletişimin üç temel ögesi; kaynak, ileti ve alıcıdır. Kaynak iletiyi gönderendir. Kaynaktan alıcıya giden ise iletidir. Alıcı, kaynağın gönderdiği iletiyi alandır. Doğru cevap A’dır.

Kitle, belli bir coğrafi mekana yayılmış olan insanların; birbirleriyle fiziksel ilişkiye girmeden, aralarında duygu ve düşünce birliği olmadan oluşturduğu insan topluluğudur. Doğru cevap A’dır.

Kitle iletişimi; bir kaynaktan, kitleye yönelik olarak yapılan iletişim biçimidir. Doğru cevap E’dir.

İletişim kavramı birçok farklı alanda ve farklı anlamda kullanılır. Bu nedenle iletişim kavramının tanımı denildiğinde karşımıza binlerce tanım çıkar. İşte bu tanımlardan bazıları şunlardır:

- Bir düşüncenin konuşma yoluyla karşılıklı değiş tokuşu

- Organizma düzeyinde bile olsa ortak davranışa olanak veren etkileşim

- Duyguların, düşüncelerin, bilgi ve becerilerin aktarılma süreci

- Yaşayan bir evrenin parçalarının ilintilenmesi, bağlantılarının kurulması süreci

- Askeri dilde iletimin gönderilmesi ile ilgili araç, usul ve teknikler

- Kaynağın karşı tarafı etkilemeyi amaçlayan davranışı

- Güç ve iktidar olarak kullanılan mekanizma

Doğru cevap A’dır.

Kitle iletişim sürecinde temel ögeler şunlardır:

Doğru cevap D’dir.