TOPLUM TEMELLİ TURİZM

Günümüzde toplum refahının geliştirilmesi, toplumun “müdahale edilen” pasif bir konumdan, refahın toplum temelinden nasıl geliştirilebileceği ve sürecin sorumluluğunu toplumun üstlendiği bir anlayışa doğru yöneltmiştir.

Sosyal politikanın en önemli amacı olarak toplum refahı; sosyal refah, ekonomik sistemin sonuçlarının eşitlenmesi, sosyal hizmetlerin yaygınlaştırılması, özetle toplumun bir bütün olarak sahip olduğu imkânları ifade eder (Bedir, 2018).

Toplum refahının kapsamına yönelik farklı uygulamalar devam ederken İskandinav ülkeleri ayrım gözetmeksizin herkes için refah ilkesini benimseyen örnekler arasında olmuştur.

Toplumsal gelişmenin temelinde birey yer alır ve toplumsal gelişmeye yönelik uygulamaların, bireyin doğumundan ölümüne kadar tüm sürecin, sürdürülebilir çevrede, kaliteli bir yaşam anlayışını içermesi beklenir. Toplumsal gelişme için önce bireyin yetenekleri geliştirilmelidir.

Örneğin, son yıllarda mutluluk veya iyi oluş (well-being) başlıca toplumsal gelişme göstergesi olarak dikkate alınmaktadır. Sosyal iyi oluş bir anlamda, gelişmiş ülkelerin sosyal varoluş boyutları (sosyal refah, sağlık, özgürlük, eğitim, özgüven, vb.) ile ilişkilendirilir.

Dünyada her 11 işin biri, bir başka deyişle istihdamın yaklaşık yüzde 11’i turizmle ilgilidir

Turizm, ekonomik gelişmenin yanı sıra gençlerin ve kadınların istihdamının artırılması, gençlere çeşitli girişimcilik imkânı sağlaması, toplumda çok kültürlülüğü ve toleransı artırması (UNWTOb, 2020) gibi sosyal gelişmeye de önemli katkılar sağlamaktadır.

Birleşmiş Milletler Raporu’na (UNDP-TR, 2019a) göre, insanların yaşam tercihlerini yapma özgürlüklerinin temelinde temel yetkinliklerinin gelişmesi yer alır. Temel yetkinler bir anlamda, insani gelişmenin de özünü oluşturur. Temel yetkinlerin geliştirilmesiyle insanlar, gelişmiş yetkinliklere ulaşabilir, bu şekilde bireysel gelişme ile toplum geliştirmenin önü açılabilir. Temel yetkinlikler: Erken çocuklukta hayatta kalma, ilköğretim eğitimi, giriş düzeyinde teknoloji bilgisi ve kullanımı, tekrarlayan krizlere karşı dayanıklılık. Gelişmiş yetkinlikler: Her düzeyde kaliteli sağlık hizmetlerine erişim, her düzeyde yüksek kaliteli eğitim, günümüz teknolojilerine etkin erişim, bilinmeyen yeni kriz ve şoklara karşı dayanıklılık.

Turizmin başlıca paydaşları şunlardır: Yetkili yönetim birimleri: Ulusal, bölgesel, yerel yönetim yetkilileri, ulusal ve bölgesel turizm örgütleri ve turizmle ilgili devlet birimleri; Ziyaret edenler: Turistler/ziyaretçiler ve Toplum: Turizm işletmeleri, doğrudan turizmde faaliyet göstermeyen diğer işletmeler, yerel toplumsal gruplar ve yerli halk.

Toplum temelli turizm pazarının planlanmasında karar verilmesi gereken başlıca konular arasında hedef pazarın yerli/yabancı olması, ziyaretçilerin ortalama ziyaret süresi, ziyaretçilerin demografik özellikleri ve turistlerin temel ziyaret motivasyonları, özel ilgi alanları sayılabilir. Ancak otellerdeki müşteri memnuniyetini geliştirme bununla ilgili bir konu olmayıp turizm işletmeleriyle ilgili bir konudur.

Sosyal politika “bir ülkede, devletin ülke insanının mutluluğu ve refahı hedefine yönelik olarak ülke insanının sağlığı, eğitimi, güvenliği, beslenmesi, korunması ve istihdamının sağlanma yönünde aldığı kararlar ve sürdürdüğü uygulamaların bütünü” olarak ifade edilir. Doğru seçenek D'dir.

Turizmin toplumsal gelişmeye katkısını bazı temel özellikleriyle ifade etmek mümkündür. Turizm bir büyüme sektörüdür; Turizm; yatırımları ve seyahat eden kişi sayısıyla 1950’li yıllardan itibaren sürekli büyümüştür ve büyümenin devam edeceği tahmin edilmektedir. Turizm, refahın yeniden dağılmasını destekler; Turizmde gelire dayalı refah genellikle, gelişmiş ülke veya bölgelerden gelişmemiş/gelişmekte olan bölgelere doğru hareket eder. Turizm, uluslararası ekonomik engellerden daha az etkilenir; Görünmeyen ihracat olarak kabul edilen uluslararası turizm, döviz geliri açısından ihracat etkisi yaratırken, ticarî kotalar, tarifeler, vb. kısıtlardan daha az etkilenir. Turizm, doğal ve serbest altyapı kullanım imkânı sağlar; Doğa, diğer fiziksel çevre ve tarih mirası turizmin temel bileşenidir. Bu bileşenlerin turizm amacıyla geliştirilmesi ve korunması bölgeye olumlu katkı sağlar. Turizm dağıtım sisteminde geriye doğru bağlılık fazladır; Turizmde arz edilecek çok çeşitli hizmet ve ürün bölgenin tarım, yiyecek-içecek üreticileri, inşaat, kimya, eğlence, yerel ulaştırma, hediye ve alışveriş imkânları gibi dağıtım zincirinde üretim öncesi aşamayı ifade eden geriye doğru bağlılık fazladır. Bu durum, turizmin farklı sektörleri desteklemesini sağlar. Doğru seçenek C'dir.

Dünyanın en büyük ve dinamik sektörü olarak turizm doğrudan ve dolaylı yaklaşık 40-50 sektörü etkileyerek toplumsal refahın temelini oluşturan ekonomik canlılık yaratabilmektedir. Diğer yandan, yanlış veya yetersiz uygulamalar; çevre kirliliği, deniz ve yeraltı su kaynaklarının kirliliği, tarım arazileri ve yeşil alanların azalması gibi fiziksel; yabancılara karşı olumsuz tutumlar, kültürün ticarileşmesi gibi sosyal ve enflasyon artışı, turizme aşırı bağımlılık gibi ekonomik açıdan pek çok olumsuz sonuç doğurabilmektedir. Doğru seçenek E'dir.

Kapasite, bir toplumdaki bireylerin, kurumların ya da bir bütün olarak gerekli işlevleri etkili, verimli ve sürdürülebilir bir şekilde yerine getirebilme becerisidir.  Doğru seçenek A'dır.

Birleşmiş Milletler Raporu’na (UNDP-TR, 2019a) göre, insanların yaşam tercihlerini yapma özgürlüklerinin temelinde temel yetkinliklerinin gelişmesi yer alır. Temel yetkinler bir anlamda, insani gelişmenin de özünü oluşturur. Temel yetkinlerin geliştirilmesiyle insanlar, gelişmiş yetkinliklere ulaşabilir, bu şekilde bireysel gelişme ile toplum geliştirmenin önü açılabilir. Sözü geçen rapora göre temel ve gelişmiş yetkinlikler şunlardır: Temel yetkinlikler: • Erken çocuklukta hayatta kalma • İlköğretim eğitimi • Giriş düzeyinde teknoloji bilgisi ve kullanımı Tekrarlayan krizlere karşı dayanıklılık Gelişmiş yetkinlikler: • Her düzeyde kaliteli sağlık hizmetlerine erişim • Her düzeyde yüksek kaliteli eğitim • Günümüz teknolojilerine etkin erişim • Bilinmeyen yeni kriz ve şoklara karşı dayanıklılık. Doğru seçenek A'dır.

Strateji kısaca, genellikle uzun vadeli belli bir amaca ulaşmak için, iç ve dış çevre koşullarının değerlendirilmesine dayalı bir yol haritasıdır. Doğru seçenek B'dir.

Turizmin başlıca paydaşları şunlardır: • Yetkili yönetim birimleri: Ulusal, bölgesel, yerel yönetim yetkilileri, Ulusal ve bölgesel turizm örgütleri (örneğin, Kongre ve Ziyaretçi Büroları, Turizm Yatırımcıları Derneği, Akdeniz Turistik Otelciler ve İşletmeciler Birliği), Turizmle ilgili devlet birimleri (örneğin, Turizm ve Kültür Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı) • Ziyaret edenler: Turistler/ziyaretçiler • Toplum: Turizm işletmeleri, Doğrudan turizmde faaliyet göstermeyen diğer işletmeler, Yerel toplumsal gruplar (örneğin, STK’lar), Yerli halk. Doğru seçenek A'dır.

Toplum temelli turizm pazarının planlanmasında karar verilmesi gereken başlıca konular şunlardır: • Hedef pazarın yerli/yabancı olması • Turistlerin serbest ve örgütlü (tur) ziyaret planlaması • En yüksek ve en düşük grup sayısı • Ziyaretçilerin ortalama ziyaret süresi • Ziyaretçilerin demografik özellikleri, özellikle yaş grubu • Turistlerin temel ziyaret motivasyonları, özel ilgi alanları • Turizm döneminin sezonluk/yıllık olması • Toplumla etkileşimin serbest ya da rehberli olması. Doğru seçenek A'dır.

SWOT analizi strateji belirlemede iç ve dış çevrenin değerlendirilmesine dayanır. SWOT analizi kısaca şu şekilde özetlenebilir: • Dış çevre • Fırsatlar: • Tehditler • İç çevre • Güçlü yönler • Zayıf yönler. Doğru seçenek E'dir.

Pazarlamanın temel boyutlarını oluşturan 7P: 1- Product – Ürün, 2- Price – Fiyat, 3- Place – Dağıtım, 4- Promotion – Tutundurma, 5- People – İnsan, 6- Physical Evidance – Fiziksel olanaklar, 7- Process – Süreç. Fiziksel olanaklar, toplum temelli turizm destinasyonunun coğrafî özellikleri kadar, fiziksel çevrenin tüm bileşenlerinin ürün haline gelmesini sağlamaktadır. Bir başka deyişle, çevre düzenlemesinden, bölge trafiği, etkinliklere kadar pek çok soyut ve somut bileşenlerin etkileşimleriyle ortaya çıkan destinasyon atmosferi, ziyaretçilerin algılamalarında temel belirleyici olabilmektedir. Doğru seçenek D'dir.