Toplum Temelli Turizm ve Yerel Kültür

Kültür, yerel halka aittir ve toplum katılımının sağlanması onların kendi kültürlerini yönlendirerek bildikleri alanda söz sahibi olmalarına fırsat verir. Küresel güç dinamiklerinde erime tehlikesi olan kültürlerin, turizmle tanıştıktan sonra da varlıklarını değişmeden koruyabilmesini sağlar.

Yerel toplumların dünyanın diğer bölgelerinden farklı bir kültüre sahip olması, turistlerin merakını cezbeden temel turizm çekiciliğidir.

Güncel turizm çalışmaları kültürel ve çevresel sürdürülebilirliği iki anlamda kullanmaktadır:

1. Ulaşılacak bir hedefi temsil eder.
2. İnsanlar, kendilerinden ya da gerçek mirastan başka taraflara yöneldiği için sürdürülebilir turizm onlara yeniden Romantiklerin peşinde olduğu kayıp dünya unsurları sunar.

Eleştirel olarak alçak sıfatı ile kullanılır. Basit olarak para için üretilmiş, anlık tüketime hazır ve sanatsal değerinin uzun sürmediği kültür öğelerine yönelik kullanılan terimdir

Bir turist türüdür. Seyahat ettiği destinasyonların ve seyahat deneyimlerinin otantik olmadığının farkında ve mesafeli olan turisttir.

Turizmi kültürden ayrı düşünmek imkânsızdır. Turizmde yer alan toplumların temsilleri, bu toplumların kültürlerinden etkilenerek şekillenmektedir. Bu temsillerden yola çıkan turistler ise seyahat kararlarını bu toplumların kendi zihinlerindeki imajları doğrultusunda almaktadır. Bu nedenle, kültürel unsurlar, henüz turizm hareketliliği fiili olarak başlamadan önce turizm sürecinin içine dahil olmaktadırlar

Ritchie ve Zins’e  (1978) göre yerel kültürün turistler için çekicilik unsuru halini alan oniki özellik şu şekilde sıralanabilir: El sanatları, dil, gelenekler, gastronomi, sanatsal öğeler (konserler, heykeller gibi), bölgenin tarihi öğeleri, yerli halkın iş kolları ve bu işlerde kullanılan teknolojiler, bölgeye farklı bir görünüm kazandıran mimari, dini öğeler, eğitim sistemleri, kıyafetler ve boş zaman etkinlikleri.

Toplum temelli aktiviteler merkezî olarak planlanmak yerine (yukarıdan aşağıya), toplum uzlaşısı doğrultusunda tasarlanmakta ve uygulanmaktadır. Böylece o lumsuz etkileri ve kırsal kültürlere verdiği zarar daha az olmaktadır.

Turizm yoluyla eğitimin mümkün kılınması, yerel kültür ve tarihi koruma yeteneği. Doğal kaynaklara dayalı turizm türlerinin gerçekleştiği bölgelerde, turizm yerel halkın çevre ile bağ kurmasını sağlaması ve çevrenin korunması. Turizm, turistler ve yerel halk arasında yarattığı etkileşim yoluyla, yerli halkın yeteneklerini geliştirerek sosyal sermayesini artırması. Turistler farklı bölgelerden ve dünyanın çeşitli yerlerinden gelebilir. Böylece, yerel halk ile sosyal bağlantılar kurulmuş olmaktadır. Kurulan bu bağlar aracılığıyla turist bölgesinde yenilikleri beraberinde getirebilecek yeni fikirlerin alışverişi gerçekleşebilir.

Kültür endüstrisi toplumun bir şekilde kendini ifade etme biçimleri olan mal ve hizmetleri üretir. Bu ifade biçimleri film ya da televizyonla ilgili ögeler olabilir ya da reklam ve basın gibi sosyal iletişim sisteminde özel bir yer tutarlar.

Etno-gelişim, merkezinde kültürün bulunduğu bir gelişim yaklaşımıdır. etnik, azınlık ve/veya sömürülen grupların kendi kültürlerine özgü değerlerinin, bu grupların sömürü ve baskıya direnme yete eklerini güçlendirecek şekilde canlandırılmasıdır.

Toplum temelli turizmde yer alan toplum üyeleri bu güç dengesizliklerinin tam olarak farkında olamaz. Çoğu zaman eğitimsiz ve yoksul olan kesim için bu güç dengesizliklerinin yönetilmesi de zordur. Güç dengesizliği toplum içinde ise alınacak önlemlerle engellenmeye çalışılır. Dışarıdan bir danışman tutulması bu önlemlere bir örnektir.

Katılımcı ruhun gerçeği yansıtmaması, programın hem başlaması hem de sürdürülmesi maliyeti, yerel halkın ve paydaşların katılım hakkının bulunmasına rağmen katılımın garantilenememesi, yerel sakinlerin programlarda yer alabilmek için etkin yeteneklere ve kaynaklara ihtiyaç duyması.

Metalar, genel olarak, temel insan ihtiyaçlarını (yiyecek ve barınma gibi) karşılayan ya da çekici, başarılı görünme gibi daha geçici ihtiyaçları karşılayan şeylerdir. Günümüzdeki kullanımıyla metalar alınıp satılmaktadır.

Turizm endüstrisinin kültürü metalaştırma ihtiyacı, şeyleşme ve stereotipler yaratma riski taşımaktadır. Bu durum da toplumları doğal bir şekilde yenilik yapma ve değişimden alıkoyabilir. Çünkü bu toplumlar kırsal otantisitenin turistleri çeken temel özellikleri olduğunu düşünecek ve değişimden korkacaktır.  Bu nedenle, aşırı romantikleşme ortaya çıkarsa, somut olmayan etkiler, turizm toplumu için zararlı bir hal alabilir.

Turizm bağlamında otantisite; gerçek, bozulmamış değerler ya da Batının modern dünyasından zaman ve mekân olarak uzak, eski kültürel pratiklere işaret etmektedir.

Turizme konu olan kültürel kimlik, bir yandan turizmin şekillenmesinde güçlü bir etkiye sahipken diğer yandan turizm gelişiminden etkilenebilen hassas bir unsur olarak tanımlanır.

Bu etkilerden birini inceleyen kültürleşme kuramına göre iki kültür uzun süreli iletişim hâlinde olduğunda fikir ve ürün değişimi meydana gelir. Ne var ki bu değişim süreci, eşit değildir. Bunun nedeni ise, güçlü olan kültürün baskın olacağı ve daha zayıf olan kültürü ayna imajına dönüştüreceğidir.

Hem sosyal hem de fiziki boyutları bulunan çok yönlü bir kavram olan taşıma kapasitesi ile ifade edilir.

Bu durumda, mekânsız toplumlar değil, yanlış mekanda olan toplumlar ortaya çıkmaktadır. Söz konusu değişim iki şekilde ortaya çıkabilir: Ya toplumun fiziki konumunda bir değişim vardır ya da mekânın yapısı o denli değişmiştir ki toplum kendini artık bu mekanla özdeşleştiremez.