TOPLU İŞ HUKUKU

D şıkkı doğrudur. İşçi sendikasına üyelik için ilgili işçinin 15 yaşını doldurması da şarttır (m.17/1).

D şıkkı doğrudur. İşçi sendikasına üyeliğin en doğal yöntemi, kanuni prosedüre uygun olarak işçinin başvurusu (teklifi) ve sendikanın kabulü ile kazanımdır. Sendikaya üye olmak isteyen bir işçinin üyeliği, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın sağladığı elektronik başvuru sistemine göre, e-Devlet kapısı üzerinden ilgili sendikaya üyelik başvurusunda bulunması ve sendika tüzüğünde belirtilen yetkili organın kabulüyle kazanılır (m.17/5). Eğer ilgili sendikanın yetkili organı başvuruyu otuz gün içinde açıkça kabul etmişse; buna üyeliğin açıkça kabulü ama otuz günlük süreyi sessiz geçirmişse de üyeliğin örtülü kabulü (m.17/5) var demektir. Aslında üyeliğin açıkça veya örtülü kabulünde, üye ile sendika arasında üyeliğin sözleşmeyle gerçekleştiği söylenebilir.

D şıkkı doğrudur. Eğer sendika yetkili organı kendisine tanınan otuz günlük süre içinde başvuruyu açıkça reddederse, red kararının kendisine bildirimi (tebliğ) tarihinden itibaren otuz gün içinde, başvuru sahibi işçinin İş Mahkemesinde dava açması mümkündür. Dava açılır ve İş Mahkemesi yaptığı yargılamada red kararını haklı bulmazsa, iptal edecektir. Mahkemenin vereceği karar kesindir, bir üst mahkemede tartışımı mümkün değildir. İşte mahkemenin sendikanın üyeliğin reddine dair kararını iptali de kesin olacağından, ilgili işçi bu mahkeme kararıyla birlikte sendika üyeliğini elde etmiş olacaktır. Bu durum eski Kanunda da (SK m.22/III) ve yeni Kanunda da (STSK.17/5,c.3-4) böyledir. Böylesi durumda işçi sendikasına üyelik, mahkemenin üye olmak isteyen işçi lehine verdiği kararın (yani üyelik başvurusunun reddi kararının iptali kararının) alındığı tarihte kazanılmış demektir (m.17/5).

E şıkkı doğrudur. Hukukumuzda gerek işçiler ve gerekse işverenlerin sendika üyelikleri bağlamında sendika üyeliğinde teklik ilkesi geçerlidir. Bunun anlamı, işçilerin aynı iş ilişkisi çerçevesinde “aynı anda aynı işkolunda bir tek sendikaya üye olabileceği”dir. İşverenler bakımındansa, bir işverenin aynı işyeri bağlamında aynı işkolunda aynı anda bir tek işveren sendikasına üye olabileceğini ifade eder. Buna aykırı olarak, aynı iş ilişkisi/işyeri vesilesiyle aynı anda aynı işkolunda birden çok sendikaya üyelik halinde ise, sonraki üyelik(ler) geçersizdir (m.17/3). Fakat aynı anda farklı işkollarında birden çok sendikaya üyelik mümkün ve geçerli olduğu gibi, aynı anda da olsa, farklı iş ilişkileri/işyerleri bağlamında aynı işkolunda birden çok sendikaya üyelik de geçerlidir.

C şıkkı doğrudur. Her bir üyenin, üyesi olduğu kuruluşun yetkili organlarının kanun ve örgüt tüzüğüne uygun davranmasını isteme hakkı vardır. Bu hak, yerine göre bazen mahkemede dava açma; bazen örgütün üst organına başvurma (ve sonrasında dava) ve nihayette eşit işlem görme talebi şeklinde karşımıza çıkabilir. Örneğin, yönetim kurulu kararı aleyhine genel kurula başvurma yahut yönetim kurulu veya disiplin kurulu kararı veyahut ta genel kurul kararı aleyhine dava açma (MK m.83) ve kuruluşun üyeleri karşısındaki eşit davranma yükümü ile ayırımcılık yasağına uyma yükümü (m.26/2) böyledir.

B şıkkı doğrudur. İşçinin veya işverenin bu üyeliğe vesile olan faaliyet gösterdiği işkolunu değiştirmesi de o işkolundaki üyeliği sona erdirir

B şıkkı doğrudur. Yazılı bildirim kendisine tebliğ edilen üye, bu karara karşı, kararın kendisine tebliği tarihinden başlayarak otuz gün içinde mahkemeye (İş Mahkemesine) itiraz edebilir. Otuz günlük süre istisnai haller dışında bir aya denk gelmeyeceği gibi, bir hak düşürücü süredir. Olayımızda şubat ayından itibaren yapılacak sayımla otuz günlük sürenin son gününün 03.03.2018 tarihi olduğu anlaşılır.

A şıkkı doğrudur. işçi sendikası üyesi bir işçinin bir yılı aşmayan bir süre işsiz kalması halinde sendika üyeliğinin aynen devam edeceğini belirtmiştir.

A şıkkı doğrudur. “Bir kimseye karşı bir sendikaya üye olmaya veya olmamaya, sendikanın faaliyetlerine katılmaya veya katılmamaya, sendikadan veya sendika yönetimindeki görevinden ayrılmaya zorlamak amacıyla, cebir veya tehdit kullanan kişi altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır”.

C şıkkı doğrudur. işçinin 4857 sayılı Kanunun iş güvencesi hükümlerine dayanarak işe iade davası açması ayrıca sendikal tazminat talebini engellemez. Yani işçi isterse işe iade davası açmadan yalnızca sendikal tazminat davası açabilir. A şıkkı yanlıştır. İş sözleşmesinin sendikal nedenle feshi halinde sendikal tazminatın gündeme gelebilmesi için, işçinin bireysel iş hukuku bakımından hangi kanuna bağlı çalıştığı ve iş güvencesi koşullarını sağlayıp sağlamadığı önemli değildir. B şıkkı yanlıştır. ayırımcı işlemin sendikal nedene dayandığının işçi tarafından iddia edilmesi ve fakat feshin bu nedene dayanmadığının işverence ispat edilmesi gerektiğidir. D şıkkı yanlıştır. Sendikal tazminatın en az miktarı işçinin ücretinin bir yıllık tutarıdır. E şıkkı yanlıştır. Sendikal tazminat ücret olmadığından, bundan Sosyal Güvenlik Kurumu primi ve gelir vergisi kesilmez.

İşçinin her bir iş ilişkisi çerçevesinde, çalıştığı işyerinin girdiği işkolu dışındaki bir işçi sendikasına üye olması mümkün değildir. Fakat her nasılsa böyle bir üyelik gerçekleşmişse hukuken geçersizdir. Örneğin, metal işkolunda çalışan bir işçinin bu çalışması nedeniyle gidip gıda işkolundaki bir işçi sendikasına üyeliği böyledir. Ancak işçi aynı evrede kaç tane iş sözleşmesiyle çalışıyorsa, bunların her biri bağlamında işyerinin girdiği işkolundaki sendika veya sendikalara üye olması mümkündür.

İşçi sendikasına üyeliğin en doğal yöntemi, kanuni prosedüre uygun olarak işçinin başvurusu (teklifi) ve sendikanın kabulü ile kazanımdır.

Kamu kesimi işverenleri kendi faaliyetlerinin girdiği işkolundaki bir işveren sendikasına üye olmak zorunda değildir. Onlar için iki alternatif söz konusudur. Şöyle ki, bir kamu işvereni,

a. Özel kesim işverenlerinin de üye olduğu bir işveren sendikasına (özel kesim işveren sendikasına) üye olabilir. Ama bu durumda sadece kendi faaliyetinin girdiği işkolunda kurulu bir işveren sendikasına üye olabilecektir. Zira özel kesim işveren sendikalarının birden fazla işkolunda faaliyet göstermeleri mümkün değildir. Sonra özel kesimde bir işveren
de ancak kendi faaliyetinin girdiği işkolunda bir sendikaya üye olabilir. Bu ise işverenin her bir işyeri bakımından sözkonusudur.

b. Kamu işverenleri sendikasına üye olmak istiyorsa; bu durumda kamu işverenleri sendikası (tüzüğünde farklı bir hüküm yoksa) tüm işkollarını kapsar biçimde faaliyette bulunabileceğinden(m.3/2), her işkolundan kamu işverenlerini üye kabul edebilecektir. O halde bir kamu işvereni, kendi faaliyetinin girdiği işkoluna bakmaksızın herhangi bir kamu işverenleri sendikasına üye olabilecektir.

işveren red kararına karşı, kararın kendisine tebliğinden itibaren otuz gün içinde İş Mahkemesinde dava açabilir. Eğer dava açılır da red kararının iptali yönünde karar verilirse, üyelik böylece yargı kararıyla ve kararın verildiği anda kazanılmış olur.

Uluslararası işçi ve işveren kuruluşlarının (sendika ve/veya konfederasyonlarının) Türkiye’de temsilcilik açabilmesi veya üst kuruluşlara (konfederasyonlara) üye olabilmesi için Dışişleri Bakanlığı’nın görüşü ve İçişleri Bakanlığı’nın izninin alınması şarttır.

Kaynaktan kesme yöntemine check-off sistemi de denilmektedir. Anılan aidatı kesmeyen veya kesse de vaktinde ödemeyen işveren, ayrıca bildirim(sanırım ihtar denmek istenmiş)ilgili sendikaya gecikilen süre için bankalarca uygulanan en yüksek işletme kredisi faizi üzerinden gecikme faizi de ödemek zorunda kalır (m.18/3).

Yazılı bildirim kendisine tebliğ edilen üye, bu karara karşı, kararın kendisine tebliği tarihinden
başlayarak otuz gün içinde mahkemeye (İş Mahkemesine) itiraz edebilir

Kanun koyucu, (eskisinden biraz farklı olarak) herhangi bir askeri ödev nedeniyle silah altına alınan üyenin üyelik ilişkisinin bu süre içinde askıda kalacağından söz etmektedir (m.19/10).“Geçici işsizlik”, “kuruluşun genel kurul dışındaki zorunlu organlarında görev almak” ve “emekli olduğu halde çalışmak Üyeliği Sona Erdirmediği Gibi Askıya
da Almayan Hallerdir.

Kanun ücret, ikramiye, prim ve paraya ilişkin sosyal yardım konularında toplu iş sözleşmesi hükümlerinin de saklı olduğunu belirtmektedir (m.25/2). Kanunun bu hükmünü toplu iş sözleşmesinden işçilerin yararlanmasına ait kurallar (m.26/1-3, m.39, m.40) ile birlikte değerlendirdiğimizde şöyle bir sonuç ortaya çıkar. Bir işyerindeki (işletmedeki) toplu iş sözleşmesinin paraya ilişkin hükümlerinden kural olarak o toplu iş sözleşmesnin tarafı işçi sendikasına üye işçiler yararlanır (m.39/1, 2).

İş Kanununun 5. maddesine bakmak gerekir. İşverenin eşit işlem yapma borcunun esasları ile haksız ayırım yasağını düzenleyen İş Kanununda “2821 sayılı Sendikalar Kanunu’nun 31.maddesi hükümleri” saklı tutulmuştur (İK m.5/V). Bunun artık Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununun 25. maddesi olarak anlaşılması gerekir (m.81/2). Bu düzenlemeye göre, işçi, sendika üyeliği (veya başka bir sendikal) nedenli haksız ayırıma maruz kaldığında İş Kanununun 5. maddesine değil, Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununun 25. maddesine dayalı olarak hakkını aramalıdır. Bu nedenle iki tazminat aynı anda istenemez.