TOPLU İŞ HUKUKU - Deneme Sınavı - 21

Konfederasyon: Değişik işkollarında en az beş sendikanın bir araya gelerek meydana getirdikleri tüzel kişiliğe sahip kuruluştur.

Grev bir sosyal hak iken lokavtın ekonomik bir hak olduğu kabul edilmektedir. Zira grev riski sadece çalışanlara yönelik olduğu ve grev nedeniyle işçiler genellikle tek geçim kaynağı olan ücretlerinden yoksun kaldıkları halde, lokavt halinde işverenler açısından sadece bir üretim kaybı söz konusu olacaktır.

İşverenin güdümü, kontrolü ve yönetimi altında olan işçi sendikasına sarı sendika denmektedir. Sarı sendikacılık sendika özgürlüğü ile bağdaşmayan bir uygulamadır.

Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu üst kuruluş olarak konfederasyona yer vermiştir.

Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununa göre, toplu iş sözleşmesinin yapılması sırasında uyuşmazlık çıkması halinde, işçilerin ekonomik ve sosyal durumları ile çalışma şartlarını korumak veya geliştirmek amacıyla, bu Kanun hükümlerine uygun olarak yapılan greve kanuni grev denir.

Kuruluş genel kurullarının bazı önemli nedenlerin bulunması halinde, olağan genel kurul
toplantısı için öngörülen dönemler dışında toplanmasına olağanüstü genel kurul toplantısı adı verilir. Kuruluşun tüzüğünde değişiklik yapma gerekliliğinin ortaya çıkması, üst ya da uluslararası kuruluşa üye olma kararının alınması gibi durumlarda genel kurul olağanüstü toplanabilir. Kanunda 12. maddenin dördüncü bendine göre, olağanüstü genel kurul, yönetim kurulu veya denetleme kurulunun gerekli gördüğü hallerde ya da genel kurul üye veya delegelerinin beşte birinin yazılı isteği üzerine altmış gün içinde yazılı istekteki konuları öncelikle görüşmek üzere toplanır.

6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununda, sendikaların kuruluşunda işkoluna göre sendikalaşma ilkesi, serbest kuruluş ilkesi ve açıkça ifade edilmese de sendika çokluğu ilkesi kabul edilmiştir.

Sendika en az 7 işçi veya işverenin biraraya gelerek oluşturdukları kuruluşlardır. Doğru cevap C’dir.

Tüzüğün veya ekindeki belgelerin içerdikleri bilgilerin kanuna aykırılığının saptanması ya da bu Kanunda öngörülen kuruluş koşullarının sağlanmadığının anlaşılması halinde ilgili valilik kanuna aykırılık veya eksikliklerin bir ay içinde giderilmesini ister. Doğru cevap A’dır.

Sendikaların kurulabilecekleri işkolu sayısı 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nda 20 olarak tespit edilmiştir.

Olumlu sendika özgürlüğü gereğince işçiler istedikleri sendikaya üye olma, istedikleri sendikal faaliyetlere katılma ve istedikleri sendikayı kurma konusunda serbesttirler. Bunun doğal sonucu ise sendika çokluğudur.

6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu sendikal kuruluş ve şubelerinde yönetim kurulu üyelerini yönetici olarak kabul etmiştir.

6356 sayılı Kanuna göre bir işyerinin girdiği işkolunun tespiti Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından yapılır.

Bir işyerinin gireceği işkolu o işyerinde yürütülen esas işin niteliğine göre belirlenir ve bir işyerinde yürütülen asıl işe yardımcı işler de asıl işin dahil olduğu işkolundan sayılır (m.4/2). Bu nedenle,
bir bankada çalışan aşçı banka, finans ve sigorta işkolunda kurulu bir işçi sendikasına; özel bir hastanede çalışan aşçı ise sağlık ve sosyal hizmetler işkolunda kurulu bir işçi sendikasına üye olabilir.

B şıkkı doğrudur. İşçinin veya işverenin bu üyeliğe vesile olan faaliyet gösterdiği işkolunu değiştirmesi de o işkolundaki üyeliği sona erdirir

Uluslararası işçi ve işveren kuruluşlarının (sendika ve/veya konfederasyonlarının) Türkiye’de temsilcilik açabilmesi veya üst kuruluşlara (konfederasyonlara) üye olabilmesi için Dışişleri Bakanlığı’nın görüşü ve İçişleri Bakanlığı’nın izninin alınması şarttır.

İşverenin, gerek fesih dışında ve gerekse de sözleşmenin feshi bağlamında sendikal kökenli haksız-ayırımcı işlemiyle karşılaşan işçiye, işverenin işçinin ücretinin bir yıllık tutarından az olmamak üzere ödeyeceği tazminattır. Doğru cevap C’dir.

Eğer sendika, ilgili üye işçinin çalıştığı işyerinde/ toplu iş sözleşmesi ünitesinde toplu iş sözleşmesi için yetkili (herhalde kesin yetkili) bir sendika ise, buna ödenecek üyelik aidatlarını işveren, bu sendikanın yazılı başvurusu üzerine üye işçilerin ücretlerinden check-off sistemi olarak da adlandırılan kaynakta kesinti yöntemiyle kesip en geç bir ay içinde ilgili işçi sendikasına ödeyecektir.

Eğer ilgili sendikanın yetkili organı başvuruyu otuz gün içinde açıkça kabul
etmişse; buna üyeliğin açıkça kabulü ama otuz günlük süreyi sessiz geçirmişse de üyeliğin örtülü kabulü var demektir. Aslında üyeliğin açıkça veya örtülü kabulünde, üye ile sendika arasında üyeliğin sözleşmeyle gerçekleştiği söylenebilir.

Sendikal tazminatın işçinin bir yıllık ücretinden az olması mümkün değildir. Bunu azaltan sözleşmeler geçerli değildir fakat artırımı mümkündür. Kaldı ki bizzat yargıç dahi somut olayın özellikleri gerektiriyorsa bir yıllık ücreti aşabilir ama hiçbir gerekçeyle azaltamaz.