TOPLU İŞ HUKUKU - Deneme Sınavı - 11

Yalnızca D seçeneğindeki yargı doğrudur:

- Cumhurbaşkanı, teşmil kararı vermeden önce Yüksek Hakem Kurulunun görüşünü almak zorundadır.

Diğer yargıların doğrusu aşağıdaki gibidir:

- Teşmil, Cumhurbaşkanının kararı ile mümkün olur.

- Teşmil kararnamesi, gerekçeli olmak zorundadır.

- Teşmil kararnamesine karşı idare mahkemelerinde dava açılabilir .

- Cumhurbaşkanı kararı ile teşmil kararnamesi yürürlükten kaldırılırsa,teşmil edilen toplu iş sözleşmesinin hükümleri, iş sözleşmesi hükmü olarak devam etmez.

Yetki, ehliyetten daha dar ve ehliyetten daha sonra aranacak bir niteliktir. Ehliyet, yetkinin bir ön koşuludur. İşçi konfederasyonlarının değil, yalnızca işçi sendikalarının toplu iş sözleşme ehliyeti vardır. İşverenlerin toplu iş sözleşmesi ehliyetine sahip olabilmesi için işveren sendikasına üye olmasına gerek yoktur. Ancak işveren, işveren sendikasına üye ise kendisi değil üye olduğu sendika toplu sözleşme ehliyetine sahiptir. İşçi sendikalarının toplu iş sözleşmesi ehliyetleri ise, kurulu bulundukları işkolu ile sınırlıdır.

İşletme toplu iş sözleşmesinde işletme kapsamındaki işyerlerinde çalışan işçilerin toplamının yüzde kırkına sahip olan işçi sendikası, faaliyet gösterdiği işkolundaki işçilerin en az %1'ini temsil etmek kaydıyla, yetkiye sahip olacaktır.

İşkolunda yüzde bir barajın aşılıp aşılmadığının tespitinde, her yıl Ocak ve Temmuz aylarında Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının yayınladığı istatistikler esas alınır.

Taraflardan biri, yetki belgesinin alındığı tarihten itibaren onbeş gün içinde karşı tarafı toplu görüşmeye çağırır. Çağrı tarihi çağrıyı yapan tarafça derhal görevli makama bildirilir. Bu süre içinde çağrı yapılmazsa, yetki belgesinin hükmü kalmaz.

Toplu iş sözleşmeleri, bir yıldan az ve üç yıldan uzun süreli olamaz.

Toplu iş sözleşmesi süresinin bitmesinden önceki 120 gün içinde yeni sözleşme için yetki başvurusunda bulunulabilir. Ancak, yapılacak yeni toplu iş sözleşmesi önceki sözleşme sona ermedikçe yürürlüğe giremez.

Kapsam dışı personel (işçiler), işveren vekilleri, greve katılmayan işçiler ve toplu iş
sözleşmesi görüşmelerine işvereni temsilen katılanlar toplu iş sözleşmesinden yararlanamazken, işyeri sendika temsilcileri toplu iş sözleşmesinden yararlanabilmektedir.

Dayanışma aidatı miktarı, üyelik aidatından fazla olmamak kaydıyla sendika tüzüğünde belirlenir. Dayanışma aidatı ödeyen işçiler yalnızca toplu iş sözleşmesinden yararlanır, diğer sendikal hizmetlerden yararlanamaz.Alt işveren işçilerinin, dayanışma aidatı ödeyerek asıl işveren işçileri için yapılan toplu iş sözleşmesinden yararlanmaları ise mümkün değildir. Dayanışma aidatı ödeyen işçiler işçi sendikasının veya işverenin onayı veya izni olmaksızın toplu iş sözleşmesinden yararlanır.

Teşmil kararı vermeden önce Cumhurbaşkanı, Yüksek Hakem Kurulunun görüşünü almak zorundadır. Yüksek Hakem Kurulu on beş gün içinde görüşünü bildirecektir. Cumhurbaşkanı, Yüksek Hakem Kurulunun görüş ve değerlendirmeleri paralelinde karar vermek zorunda değildir. Takdir hakkı ve karar yetkisi Cumhurbaşkanına aittir.

Toplu iş sözleşmesi dört nüsha hazırlanacak, iki nüsha, çağrıyı yapan tarafça görevli makama gönderileecek, görevli makam da bir nüshayı Bakanlığa gönderecektir.

Kurulu bulunduğu işkolunda Türkiye çapında %1 barajını aşan işçi sendikasının işletme toplu iş sözleşmesinde işletme kapsamındaki işyerlerinde çalışan işçilerin toplamının %40'ının kendi üyesi olması gereklidir.

Toplu iş sözleşmesi yapmak isteyen işçi sendikası Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığına  başvurarak yetki tespiti ister.

Toplu iş sözleşmesi yapmak üzere taraflardan biri yetki belgesinin alındığı tarihten itibaren 15 gün  içinde karşı tarafı toplu görüşmeye çağırması gereklidir.

Toplu iş sözleşmesinin bitmesinden önceki yüzyirmi gün içinde yeni sözleşme için yetki başvurusunda bulunulabilir ifadesi doğrudur.

Toplu iş sözleşmesinin tarafı işveren sendikası/işverenin yazılı onayıyla işçilerin toplu iş sözleşmesinden yararlanabilmesi mümkün değildir.

Dayanışma aidatı, üyelik aidatından fazla olmamak üzere sendika tüzüğünde belirlenir.