TİPOGRAFİ

Birbiri arasında ardışık ilişki bulunan ve her sayının kendinden önceki sayı ile toplanması sonucu elde edilen sayı dizisine Fibonacci sayıları denir.

Orta çağ el yazmanlarında kullanılan sayfa genişliği ile yüksekliği arasında kurulan 2:3 oranıdır.

Jan Tschichold gibi tasarımcılar, altın oran ilişkilerinin iyi tasarım için temel bir kural olduğunu savunmuş, salt bu kâğıt ölçülerinin daha iyi sonuçlar elde edebilmenin ön koşulu olduğunu söylemiştir.

Altın dikdörtgen bir kenarı “1”, diğer kenarı “1,618” ile orantılı olarak yaratılan dikdörtgendir.

Belirli iletişim hedeflerine ulaşmak amacıyla tanımlı alandaki tasarım unsurlarının, birbiriyle olan ilişkilerinin düzenlenmesine sayfa düzeni (layout) denir.

Tasarımda karşılıklı gelen sayfalardan soldaki sayfa verso adı verilir.

Tipografide tasarımda karşılıklı gelen sayfalardan sağdaki sayfa recto adını alır.

Lorem ipsum, dizgi ve baskı endüstrisinde kullanılan, dengeli harf dağılımları sayesinde okunabilir yazı blokları yaratan, anlamı olmayan mıgır dolgu metinleridir

Kerning; belirli bir harf çiftinin varsayılan karakter aralıklarına el ile müdahale edilmesidir.

Modüller (modules); sayfa düzeni içerisinde belirli aralıklarla oluşturulmuş, sütunlar ve satırların kesişimi ile oluşan bağımsız birimlerdir.

Tipografi, tanımlı yüzey üzerinde yarattığı görsel biçim ile tasarımın karakterini belirleyip, içeriğin barındırdığı fikre okurun nasıl tepki vereceğini önemli ölçüde etkiler.

Bütünü oluşturan parçalardan küçüğün büyüğe olan oranının, büyüğün bütüne oranına eşit olduğu ilkesine dayanan “altın oran” prensibi, “a:b = b:(a+b)” şeklinde formüle edilir.

Kenarları arasında altın oran ilişkisi bulunan A4 kâğıt ölçüsü (210 x 297 mm) ise bir altın dikdörtgendir. A serisinin tüm kâğıt ölçüleri arasında, altın oran prensibine göre iki kat ölçüde artış veya 1⁄2 oranında azalma mevcuttur. Bu oransal ilişki bilgisi ve A4 kâğıdın ölçüsü, basit bir matematik ile diğer kâğıt boyutlarını hesaplamakta bize referans olacaktır.

Kerning; belirli bir harf çiftinin varsayılan karakter aralıklarına el ile müdahale edilmesidir. Otomatik olarak eşit uygulanan boşluk değerlerinin, belirli harf kombinasyonlarına uygun olmaması ve kötü görüntülerin ortadan kaldırılmasına yöneliktir.

Izgara (grid), sayfa üzerinde metin ve görüntü öğelerinin nasıl yerleşeceğine kılavuz oluşturması amacıyla, tüm alanın yatay ve dikey çizgiler ile belirli bir sistemde bölümlenmesidir.

Sayfa Kenar Boşlukları (marjin); sayfa kenarı ile içerik (metin ve görsellerin oluşturduğu) arasındaki çevrelenen negatif alandır.

Tasarımcının sayfa boyunca ve aşağısında tutarlı bir hiza- lama oluşturmasına yardımcı olan kılavuzlardır. Akış çizgileri (flowline) görsel öğelerin yatay konumlarını ve sütun kenarları boyunca nasıl yükselip alçaldıklarını belirler.

Modüler ızgara, çoklu ihtiyaca yönelik bir ızgara çeşidi olarak tercih edilmesinin yanı sıra kavramsal bir estetiğe sahiptir. “Modüler ızgaralar İsviçre tipografisi veya 1950’lerin ve 60’ların Uluslararası Tipografik Stili ile ilişkilidir” (Harkins, 2010, s. 63). Özellikle Bauhaus’un rasyonalist düşüncesindeki nesnelliği, düzeni ve netliği vurgulaması sebebiyle, bu idealleri benimseyen tasarımcıların mesajlarını iletmek için çalışmalarında modüler ızgaralar kullandığı da bilinmektedir.