TİPOGRAFİ

Basılı yüzey, ister broşür gibi küçük bir alan, ister megaboard gibi büyük bir alan olsun özünde sınırları olan bir tasarımdır. Yüzeyin taşıyabileceği içerik de boyutla değil, izleyicinin yüzeye olan mesafesi ve ayırabileceği zamanıyla ilgilidir. Dolayısıyla bir billboardun büyüyüp megaboarda dönüşmesi içeriğin artacağı ve daha çok bilgiyi taşıyabileceği anlamına gelmemektedir. Boyut büyüdüğünde takibi de zorlaşmaktadır. Kent yaşamında artan hız ve yoğunluk nedeniyle bir iletişim tasarımı ürünü artık yakın mesafeden incelenememektedir. Büyüyen kentler ve hızlı kent içi hareketler nedeniyle bu tür tanıtım çalışmalarına daha uzaktan bakılmaktadır. Bu nedenle billboard ya da megaboard en yoğun haliyle bir afiş kadar bilgi verebilmektedir. Ancak broşür ya da gazete ilanında izleyicinin gönüllü bir şekilde iletişim materyalini elinde tutarak 30-50 cm mesafeden bakıyor olması, bu iletişim ürünlerinde daha çok içerik sunulmasına olanak vermektedir.

Yazı, insanlık tarihinin başlangıç noktasıdır. Milyonlarca yıldır dünyada var olan insanlar ancak 6000 yıldır yazmaktadır. Bir başka deyişle insanlık hakkında içeriği bilinen kayıtlar ancak 6000 yıl öncesine kadar gitmektedir. Cevap A seçeneğidir.

Tipografi, bir metne yönelik vurgu, bağlam, hiyerarşi gibi amaçları gerçekleştirmek için yazıyı (harfleri) karakter, büyüklük, boşluk, açıklık ve paragraf özelliklerini kullanarak şekillendiren tasarım disiplinidir. Yazılı bir fikre görsel form verilmesini amaçlar.”. Cevap D seçeneğidir.

Yazının bir görsel form gibi şekillendirilmeye başlanması 20. yüzyıldaki öncü tasarımcıların çalışmalarıyla gerçekleşmiştir. Öncesinde sistematik olarak dizilen yazı, artık en küçük yapı taşı olan harfe kadar özenle şekillendiriliyor ve böylece içerik neredeyse harf vurgusuyla dahi ilişkilendiriliyordu. Cevap E seçeneğidir.

Günümüz terminolojisinde “tipografik tasarım” tanımlaması, görselin az olduğu ya da hiç olmadığı, yazının (harflerin vb.) bizzat mesajın taşıyıcısı olduğu çalışmaları tarif etmek için kullanılmaktadır. İdeogram resimsel sembollerin kullanıldığı tasarımlar için ifade edilmektedir. Cevap C seçeneğidir.

Logo, bir kurum, kuruluş ya da düşüncenin akılda kalıcı ve benzersiz bir görselleştirme ile temsil edilmesidir. Norman Ives logoyu “firmanın görüntüsü” olarak adlandırır (Ives, 2020). Cevap D seçeneğidir.

Teknolojik gelişmelere karşın, basılı ortamlar dünyada halen yoğun bir şekilde kullanılmaktadır: Dergi, gazete, broşür, katalog, afiş, billboard vb. Antik Yunan ve Antik Mısır kentlerinde taşa oyularak, ya da Mezopotamya’da kil tabletler üzerine çizilerek gelişen yazı ve taşıdığı bilgi, önce kâğıdın ve sonra da matbaanın icadıyla birlikte dünya geneline yayılmıştır. Uzak ya da yakın bölgeler arası bilgi alışverişi bu sayede mümkün olmuştur. Günümüzün çevreyi önceleyen sürdürülebilir bakış açısıyla kâğıt kullanımı bilinçli bir şekilde azaltılmaya çalışılsa da halen günlük iletişim çok büyük bir oranda basılı bilgi ve iletişim tasarımı ürünleri üzerinden kurulmaktadır. Cevap C seçeneğidir.

Çevresel grafik tasarım ürünleri de şu ana kadar anlatılan ürünler gibi iletişim kurma görevini yerine getirmektedir. Çevresel grafik tasarımın alt dallarından yönlendirme ve işaretleme tasarımında iletişim, kullanıcının belirli noktalara ulaşma amacı bağlamında mekânla kurulmaktadır. Bir mekânı daha önce hiç deneyimlememiş kişilerin, mekân içerisindeki muhtemel hedef noktaları ve hareketleri ön görülmekte, yönlendirme ve işaretleme tabelaları aracılığıyla kurulan görünmez ağ sayesinde kullanıcı hareketlerinin doğru yönetilmesi amaçlanmaktadır. Çevresel Grafik Tasarımın diğer dalı olan sergileme tasarımında, bir anlatı dahilinde eser ve objelerin izleyiciye sunulması ve izleyicinin içeriği deneyimlemesi hedeflenmektedir. Kurumsal Kimlik tasarımı, çevresel grafik tasarımı uygulama alanına tam anlamıyla girmemektedir. Cevap C seçeneğidir.

Dış mekân yönlendirme tasarımında harf yüksekliği kent içindeki cadde üzerinde 15 cm’dir. Cevap A seçeneğidir.

Otoyollarda dış mekân yönlendirme tasarımında harf yüksekliği  40 cm’e kadar çıkabilir. Cevap D seçeneğidir.

Tipografinin yazılım teknolojileri ile evriminin bir diğer kilometre taşı ise Open Type font belgelerinin geliştirilmesi olmuştur. 1996 yılında geliştirilen Open Type teknolojisi Bitmap fontlardan vektör tabanlı fontlara dek pek çok çapraz platformda (Macintosh ve Windows) sorunsuz biçimde adapte olup çalışabilen font belgeleri olarak kısaca tanımlanabilir. Open Type font belgelerinin en önemli özelliklerinden biri de döneminde 256 harf ve biçim ile sınırlı font belgelerinin zenginliğini 65.536 Gilif’e (Harf ve noktalama işaretleri) kadar çıkarabilmiş olmasıdır. Cevap C seçeneğidir.