TİPOGRAFİ

Piktogramlar, bir kavram ya da sözcüğü temsil eden ve resim özelliği taşıyan simgelerdir

Duygu ve düşünceleri başkalarına bildirmek için herhangi bir madde üzerine çizerek, kazıyarak gösterilen şekil ve işaretlere “yazı” denir

Mağara duvarlarında buluntulanan çizimler yazı olarak adlandırılmıyor olsa da ilk yazı düşüncesinin bu desenlerden etkilendiği düşünülebilir. Yazının ve dilin gelişim sürecinde en eski kökenler mağara resimlerine dayanmaktadır. Bu resimlerin çizilmesi ile yazı arasında yakın bir bağlantı bulunmaktadır (Meggs, Purvis, 2012).

M.Ö. 3500 civarında yani günümüzden yaklaşık 5500 yıl önce yazıyı Sümerler icat etmiştir

Ö 1000 yıl civarında Çin’de kullanılan piktogram ve ideogramların ilk örnekleri ortaya çıkmıştır

Lidyalılar ise madeni sikkeleri icat ederek değiş-tokuş ile yapılan ticareti para ile yapmaya başlamışlardır

Anadolu’da ilk Yunan yerleşimleri ile bu yerleşimlerde taş üzerine kazınan Yunanca örnekleri, MÖ 1050-750 yılları arasında tarihlenmektedir.
MÖ 17.yy erken Girit uygarlığına ait Phaistos Diski üzerinde piktogramlar bulunmuştur.

Fonetik (sesçil) alfabe, piktogramik alfabelerden tamamen farklı olarak, seslerin yazılı olarak gösterilmesini sağlayan semboller veya harfler bütünüdü

Fonetik (sesçil) alfabe, MÖ 15.yy ile MÖ 8.yy arasında, Mısır, Kıbrıs, Girit, Yunan, Anadolu, Ortadoğu ve diğer Ege halkları ile ilişki içinde olan Fenikeliler tarafından geliştirilmiştir.

Kare kapital ve rustik yazı dışında 4. Yüzyıldan itibaren resmi yazışmalar için anziyal (uncial) biçem tercih edilmiştir

Lascaux Mağarası (Güney Fransa) duvarlarında buluntulanan el çizimleri ile Altamira Mağarası (Kuzey İspanya) duvarlarında buluntulanan boğa ve bizon çizimleri MÖ 15.000lere aittir (Becer, 1997).

14.500 yıl öncesine ait Altamira mağarasındaki kırmızı ve siyah paleolitik bizon resimleri, Santillana del Mar, Cantabria, İspanya’da bulunmaktadır.

Duygu ve düşünceleri başkalarına bildirmek için herhangi bir madde üzerine çizerek, kazıyarak gösterilen şekil ve işaretlere “yazı” denir (Uslay, 1989).

Piktogramlar, bir kavram ya da sözcüğü temsil eden ve resim özelliği taşıyan simgelerdir.

İsmi, M.Ö 2000’lerde icat edildiği Bergama’dan gelen Parşömen, özel yöntemlerle hazırlanarak kağıda benzer bir özellik kazanan hayvan derisidir. Üretim süresi uzun ve zahmetli olmakla birlikte dayanıklı bir yazı yüzeyi olması nedeniyle tercih edilmiştir.

Logogram, herhangi bir ses ya da hece değil, doğrudan bir kelime ya da ifadeyi anlatan sembollerin genel adıdır.

Fonetik (sesçil) alfabe, piktogramik alfabelerden tamamen farklı olarak, seslerin yazılı olarak gösterilmesini sağlayan semboller veya harfler bütünüdür.

Tipografi, Gutenberg tarafından hareketli (değiştirilebilir) hurufat tekniğinin kullanımı ile ortaya çıkan bir terimdir. Bu dönemde tipograf, harflerin kesilmesi, dizilmesi, basılması süreçlerinin tamamını yürüten kişi idi. Tipograf, baskı öncesi gerekli olan işlevsel ve estetik düzenlemeleri yapmaktaydı.

Linotype, Ottmar Mergenthaler tarafından 1886 yılında icat edilmiştir. Klavye, çoğaltma kalıbı mağazası ve kurşun döküm birimiyle sıcak kurşun satır dökümü yapan bir makine olarak tasarlanmıştır. Bu döneme kadar matbaada basılabilen boyutlar sınırlı iken, Linotype ile geniş sayfalarda basımlar yapılabilmiştir.

Matbaa ve hurufat teknolojisi Gutenberg ile gelişmekte iken tek bir harf için bile yedek harfler, boşluklar, noktalamalar planlanmaktaydı. 1455’te Gutenberg tarafından basılan kitap için yaklaşık üç yüz farklı harf biçimi döktüğü düşünülmektedir (Garfield, 2012). 1455 yılında, basımevinde baskısının yapıldığı belgelenen ilk kitap olan, 42-Line Bible (Kırkiki Satırlı İncil) basılmıştır.