TİPOGRAFİ - Deneme Sınavı - 2

Blackletter yazı karakterleri hurufat olarak hazırlanmış ilk kalıp (fount-font) yazı karakterleridir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Eski Biçem (Old Style) sistemi, harflerin oluşmasında kullanılan geometrik şekillere (üçgen, kare, daire) olabildiğince sadık kalan bir yapıdır. Bu yapıda olan yazı karakterlerine Gill Sans, Garamond, Jenson, Trajan, Palatino, Minion Pro örnek verilebilir.

Meanline (Orta Çizgi): Tüm küçük harf karakterlerin hizalandığı üst çizgi. Büyük harf yüksekliğinden aşağıda kalır. Küçük harflerin üst sınırlarını, üst uzantılarından ayıran hayali çizgidir.

Arm (Kol): Bir harfin gövde çizgisinden çıkan ve bir ya da iki ucu açık olan E, F, L, T, Y, V, K gibi harflerin yatay ya da yukarı doğru çıkan eğik çizgilerine verilen ad.

Swash (Çalkantı): Bir harfin bitişini gösteren tırnaksız çizgi ucu (terminal) ya da tırnak (serif) yerine kullanılan süslü çizgi.

Leading (satır arası): Bir metni oluşturan satırların arasındaki mesafe.

Eski Biçem (Old Style/Garalde) Yazı Karakterlerine Örnek; Bembo, Garamond, Plantin, Caslon, Sabon.

Century yazı karakteri, Century Dergisi için 1894 yılında Linn Boyd Benton tarafından tasarlanan ilk büyük Amerikan yazı karakteridir. Century Expanded, rafine bir Mısır (Egyption) ya da Slab Serif, yazı karakteri için mükemmel bir örnektir. Büyük x yüksekliği ve basit formları olması bu yazı karakterini çok okunaklı bir yazı karakteri yüzü yapar.

Frutiger Izgarası, Adrian Frutiger’in 1957’de Univers ailesini tasarlamasıyla oluşturduğu bir sistemdir. Sistem Univers yazı karakteri ailesinin (21 adet) ağırlık ve genişliklerini tanımlamak için tasarladığı bir sayı sistemidir.

Blackletter yazı stili hareketli hurufat sistemi ile kullanılmak üzere hazırlanan ilk kalıp (fount-font) olmuştur. Dik ve kalın çizgilerden oluşan biçemin harf boşluklarının az olması nedeniyle sayfada bıraktığı ağır siyah leke bu adı almasını sağlamıştır. Bu yazı karakteri zaman içinde yerini daha okunaklı olan Humanist yazı karakterlerine bırakır.

İlk Roma biçemi yazı karakterlerinin kaynağı M.S. 2.yy’da yapılan Trajan Sütunu’dur.

Eşit-en (Evenwidth) sistemi, Eski Biçem sisteminin kullandığı geometrik formları deforme eder. Görsel eşitlik hiçbir zaman aynı birim ölçüsü anlamına gelmez. Eski Biçem sistemde geometrik şekillere sadık kalındığından, bazı harfler çok geniş bazıları ise çok dar görünür. Eşit-en sisteminde, karakterler arasındaki genişlik farklılıkları eski biçem sisteminde olduğu gibi çok fazla farklılık göstermez. Eşit-en sisteminde temel geometrik yapı olan daire yanlardan basılmış bir elips formuna dönüşür.

Bowl (Kase): C, b, p, d gibi dairesel formlu karakterlerdeki kavisi oluşturan çizgiye verilen addır.

Stroke (Çizgi): Bir harfi oluşturan düz ya da kavisli çizgilerin genel adıdır.

Tracking: Bir metindeki tüm karakter arasındaki mesafe/boşluk ayarıdır.

Geometrik yazı karakterleri yapısal olarak geometrik formlar olan daire, üçgen ve kareye olabildiğince sadıktırlar. Geometrik bir yazı karakteri olan Futura, Paul Renner tarafından 1927 yılında tasarlanan, 20. Yüzyılın en etkili yazı karakteri tasarımlarından biridir.

Bir font klasörü bir yazı karakterinin tüm karakter setlerini içerirken aynı zamanda “bold, light, regular” gibi farklı ağırlıklarının yanı sıra “extended, condensed, italic” gibi genişlik olarak farklılaştırılmış versiyonlarını da içerebilir.

İlk Roma biçemi yazı karakterlerinin kaynağı M.S. 2.yy’da yapılan Trajan Sütunu’dur. Buna bağlı olarak Eski Biçem sisteminin kaynağı da mermere kazınmış Trajan büyük harfleridir.

Satır çizgisine tüm harfleri ya da karakter setlerini aynı düzlem üzerinde, bir düzen içerisinde bir araya getiren temel çizgidir (baseline) denilebilir.

Uppercase (Büyük Harf): Yazı karakterlerindeki büyük harflere verilen addır.