TİCARET HUKUKUNA GİRİŞ - Deneme Sınavı - 5

Ticaret unvanı;
• Gerçek kişi tacirlerde kısaltılmadan yazılacak ad ve soyadından,
• Kollektif şirketlerde bütün ortakların veya ortaklardan en az birinin adı ve soyadıyla şirketi ve türünü gösteren bir ibareden,
• Komandit şirketlerde komandite ortaklardan en az birinin ad ve soyadıyla şirketi ve türünü gösterecek bir ibareden,
• Anonim şirketlerde işletme konusunu, şirket ve şirket türünü gösteren ibarelerden,
• Limited şirketlerde işletme konusunu, şirket ve şirket türünü gösteren ibarelerden oluşur.

Dolayısıyla A seçeneği doğru yanıttır. Çünkü gerçek kişinin adı kısaltılmıştır.

Ortak markalar; gerçek veya tüzel kişilerin yeni bir tüzel kişilik meydana getirmeden, aralarında akdettikleri sözleşme esasları dâhilinde, aynı veya
benzeri emtia yahut hizmet için birden çok işletmenin adına kayıtlı, ayrı ayrı kullandıkları markalardır. Örneğin “Çınar Mutfak Sanatları Atölyesi”
ortak markadır. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Marka tescil başvurusunda bulunma hakkı SMK m.15/4 hükmünde Kanun’un 3’üncü maddesine atıf yapılarak düzenlenmiştir. Kanun’un söz konusu 3’üncü maddesi esas alındığında:

* Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları,
* Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde yerleşim yeri olan veya sınai ya da ticari faaliyette bulunan gerçek veya tüzel kişiler,
* Paris Sözleşmesi veya 15/4/1994 tarihli Dünya Ticaret Örgütü Kuruluş Anlaşması hükümleri dâhilinde başvuru hakkına sahip kişiler,
* Karşılıklılık ilkesi uyarınca, Türkiye Cumhuriyeti uyruğundaki kişilere sınai mülkiyet hakkı koruması sağlayan devletlerin uyruğundaki kişiler, marka tescil başvurusunda bulunabilirler

Markanın kullanılmasına, haklı bir sebep bulunmaksızın devamlı olarak beş seneden fazla ara verilemez; aksi halde marka iptal davasına konu
edilebilir (SMK m.9/1). Markanın hangi hâllerde aralıksız kullanılmış sayılacağı Kanun’un 9’uncu maddesinde belirtilmiştir. Buna göre:

*Tescilli markanın, ayırt edici karakterini değiştirmeden markanın farklı unsurlarla kullanılması,
* Markanın yalnız ihracat amacıyla mal ya da ambalajlarında kullanılması,
* Markanın, marka sahibinin izni ile kullanılması, markanın kullanılması sayılır.

Doğru yanıt A seçeneğidir.

*Tarafların rakip olma zorunluluğu bulunmamaktadır.
*Haksız rekabet fiili ile failin kendisine bir menfaat temin etmesi şart değildir.
* Tazminat davaları hariç, failin kusurlu olup olmadığı aranmaksızın haksız rekabet davaları açılabilecektir.
* Tazminat davaları hariç, haksız rekabete dayalı davaların açılabilmesi için zarara uğrama şartı aranmaz

*Aldatıcı hareket veya dürüstlük kuralına aykırı bir davranış mevcut olmalıdır.

Defter tutma yükümlülüğü ile defterleri saklama yükümlülüğü iki ayrı yükümlülüktür. Defterleri saklama yükümlülüğü, defterlerin belirli bir
süre (Türk Ticaret Kanunu’na göre on yıl) muhafaza edilmesini; defter tutma yükümlülüğü ise belirli bazı defterlerin tutulmasını emreder. Saklama yükümlülüğü; tacir sıfatı devam etsin etmesin
defterlerde son kaydın yapıldığı, envanterin çıkarıldığı, ara bilançonun düzenlendiği, yılsonu finansal tablolarının hazırlandığı ve konsolide finansal
tabloların hazırlandığı, ticari yazışmaların yapıldığı veya muhasebe belgelerinin oluştuğu takvim yılının bitiminden itibaren on yıl devam eder . Doğru yanıt A seçeneğidir.

Cari hesabın her iki tarafça tutulması hâlinde; saptanan artan tutarı gösteren cetveli alan taraf, aldığı tarihten itibaren bir ay içinde, noter aracılığıyla, taahhütlü mektupla, telgrafla veya güvenli elektronik imza içeren bir yazıyla, kendi tuttuğu cari hesaba da dayanarak itirazda bulunabilir; itirazda bulunmamışsa bakiyeyi kabul etmiş sayılır

ticari temsilcinin unsurlarını şunlardır:

*Bir ticari işletmenin mevcut olması. Türk Borçlar Kanunu’nun 547’nci maddesinin 1’inci fıkrasında verilen tanımın lafzından,
ticari temsilcinin mevcut olabilmesi için bir ticari işletmenin varlığına ihtiyaç olduğu sonucu ortaya çıkmaktadır.
* Yetkililerce tayin edilmesi. Ticari temsilcilik, tek taraflı bir hukuki işlemle verilen
ticari temsil yetkisini içerir; ticari işletme sahibinin iradesine dayanır.
* Ticari temsilcinin gerçek kişi olması. Ticari temsilciye kanunen tanınmış geniş yetkiler ve bu yetkilerin kullanılması esas alındığında tüzel kişi, ticari temsilci tayin edilemez.
* Ticari temsilcinin vekâleten imzaya yetkili olması. Ticari temsilci, gerçek kişilerde işletmeyi işleten şahıs; tüzel kişilerde ise yetkili organlar tarafından, ticari işletmeyi yönetmek (sevk ve idare etmek) ve işletmeye ilişkin işlemlerde ticaret unvanı altında ticari temsil yetkisi ile taciri temsil etmek üzere
açık ya da örtülü olarak yetki verilen kişidir.

Doğru yanıt A seçeneğidir.

Pazarlamacının unsurları şunlardır:

*Ticari işletmenin bulunması
* Ticari işletme sahibi (tacir) işveren veya ticari temsilci tarafından atanma
* Süreklilik
*İşletme dışında faaliyet gösterme
* Aracılık veya işlem yapmak
* Ücret

Dolayısıyla doğru yanıt C seçeneğidir.

Simsarlık sözleşmesinin unsurları şunlardır:

*Borçlar hukuku sözleşmesidir. Simsarlık sözleşmesi kural olarak şekle bağlı olmamakla birlikte; taşınmazlar konusundaki simsarlık sözleşmesi, yazılı şekilde yapılmadıkça geçerli olmaz (TBK m.520/3). Simsarlık sözleşmesinin tarafları, iş sahibi ve simsardır.
* Taraflar arasında bir sözleşme kurulması imkânının hazırlanması veya kurulmasına aracılık edilmesi.
* Aracılık işlerinin bir ücret karşılığında yapılması. Simsar ancak yaptığı faaliyet sonucunda sözleşme kurulursa ücrete hak kazanır (TBK m.521/1). Ücret alınmadan yapılan aracılık işleri simsarlık değil; vekâlet hükümlerine tâbi olur

Cari hesap sözleşmesi aşağıdaki sebeplerle sona erer:
• Cari hesap sözleşmesi belirli süreli ise kararlaştırılan sürenin sona ermesi ile sona erer.
• Cari hesap sözleşmesi belirsiz süreli ise taraflardan birinin feshi ihbar etmesi. Cari hesap sözleşmesinin feshi için bir ihbar süresine de gerek yoktur; fesih beyanı karşı tarafa ulaştığında hesabın kesilmesi ve nihai bakiyenin tespiti gerekir.
• Taraflardan birinin iflâs etmesi ile sona erer.
• Taraflardan birinin ölümü veya kısıtlanması ile sona erer. Cari hesap sözleşmesinde bir süre tayin edilmesine rağmen taraflardan biri bu süreden önce ölür veya kısıtlanırsa her iki taraf veya halefleri on gün önce haber vermek şartıyla, cari hesap sözleşmesini feshedebilirler (TTK m.99). Sözleşmenin
feshedilmesi hâlinde bakiyenin ödenmesi ancak hesap devresi sonunda istenebilir
(TTK m.99; 94). Belirsiz süreli cari hesap sözleşmelerinde taraflardan birisi ölür veya kısıtlanırsa her iki taraf ve halefleri belirli bir süre ile bağlı kalmaksızın sözleşmeyi feshedebilirler.
• Bakiyenin haczi. Borcundan dolayı haciz tebliğ edilen taraf, on beş gün içinde haczi kaldırtmazsa diğer taraf sözleşmeyi feshedebilir; etmezse haciz ettiren kimsenin durumu cari hesaba yeni kalemler geçirilmek suretiyle ağırlaştırılamaz. Meğerki, hesaba geçirilen kalemler haciz tarihinden önce doğmuş bulunan hukuki bir ilişkiden kaynaklansın (TTK m.100/2).
• Haklı sebeple fesih yoluyla sona erer. Cari hesap sözleşmesinin de sürekli borç ilişkileri doğuran bir sözleşme olduğu nazara alındığında; diğer sürekli borç ilişkisi doğuran sözleşmelerde olduğu gibi, haklı nedenlerle feshi mümkün olmalıdır.

Takas cari hesabı sona erdiren sebeplerden değildir. Dolayısıyla doğru yanıt E seçeneğidir.

Ticaret ünvanı

*Gerçek kişi tacirlerde kısaltılmadan yazılacak ad ve soyadından,
• Kollektif şirketlerde bütün ortakların veya ortaklardan en az birinin adı ve soyadıyla şirketi ve türünü gösteren bir ibareden,
• Komandit şirketlerde komandite ortaklardan en az birinin ad ve soyadıyla şirketi ve türünü gösterecek bir ibareden,
• Anonim şirketlerde işletme konusunu, şirket ve şirket türünü gösteren ibarelerden,
• Limited şirketlerde işletme konusunu, şirket ve şirket türünü gösteren ibarelerden oluşur.

Dolayısıyla doğru yanıt E seçeneğidir.

A,B, C,D şıklarında verilen örnekler işletme adıdır. İşletme adı bir işletmeyi başka işletmelerden ayırt etmeye yarar. E şıkkında ise ticaret ünvanı örneği verilmiştir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Markanın menşeini (kaynağını) gösterme fonksiyonu, reklam fonksiyonu, vasıfları garanti fonksiyonu, ayırt etme fonksiyonu mevcuttur. Dolayısıyla doğru yanıt E seçeneğidir.

Aşağıdaki işaretler marka olarak tescil edilemez. Dolayısıyla mutlak red sebepleri şunlardır:
• SMK  m. 4 kapsamında marka olamayacak işaretler.
• Herhangi bir ayırt edici niteliğe sahip olmayan işaretler.
• Ticaret alanında cins, çeşit, vasıf, kalite, miktar, amaç, değer, coğrafi kaynak belirten veya malların üretildiği, hizmetlerin sunulduğu zamanı gösteren veya malların ya da hizmetlerin diğer özelliklerini belirten işaret veya adlandırmaları münhasıran ya da esas unsur olarak içeren işaretler.
• Aynı veya aynı türdeki mal veya hizmetlerle ilgili olarak tescil edilmiş ya da daha önceki tarihte tescil başvurusu yapılmış marka ile aynı veya ayırt edilemeyecek kadar benzer işaretler.
• Ticaret alanında herkes tarafından kullanılan veya belirli bir meslek, sanat veya ticaret grubuna mensup olanları ayırt etmeye yarayan işaret veya adlandırmaları münhasıran ya da esas unsur olarak içeren işaretler.
• Malın doğası gereği ortaya çıkan şeklini ya
da başka bir özelliğini veya teknik bir sonucu elde etmek için zorunlu olan veya mala asli değerini veren şekli ya da başka bir özelliğini münhasıran içeren işaretler.
• Mal veya hizmetin niteliği, kalitesi veya coğrafi kaynağı gibi konularda halkı yanıltacak işaretler.
• Paris Sözleşmesi’nin 2 nci mükerrer 6 ncı maddesine göre reddedilecek işaretler.
• Paris Sözleşmesi’nin 2 nci mükerrer 6 ncı maddesi kapsamı dışında kalan ancak kamuyu ilgilendiren, tarihî ve kültürel değerler bakımından halka mal olmuş diğer işaretler ile yetkili mercilerce tescil izni verilmemiş olan armaları, nişanları veya adlandırmaları içeren işaretler.
• Dinî değerleri veya sembolleri içeren işaretler.
• Kamu düzenine veya genel ahlaka aykırı işaretler.
• Tescilli coğrafi işaretten oluşan ya da tescilli coğrafi işaret içeren işaretler.

IV.'de yer alan ise nisbi red sebeplerindendir. Dolayısıyla doğru yanıt A seçeneğidir.

Haksız rekabetin unsurları şunlardır:

1.Tarafların rakip olma zorunluluğu bulunmamaktadır.
2. Aldatıcı hareket veya dürüstlük kuralına aykırı bir davranış mevcut olmalıdır.
3. Haksız rekabet fiili ile failin kendisine bir
menfaat temin etmesi şart değildir.
4. Tazminat davaları hariç, failin kusurlu olup
olmadığı aranmaksızın haksız rekabet davaları açılabilecektir.
5. Tazminat davaları hariç, haksız rekabete dayalı davaların açılabilmesi için zarara uğrama şartı aranmaz; zarar görme tehlikesinin varlığı yeterlidir.

Dolayısıyla doğru yanıt A seçeneğidir.

6102 sayılı yürürlükteki TTK açısından kanun koyucu, tutulması gereken bazı defterleri Türk Ticaret Kanunu’nda açıkça belirtmiş; bunun yanında
bu Kanun’a tâbi gerçek ve tüzel kişilerin, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun defter tutma ve kayıt zamanıyla ilgili hükümleri ile aynı Kanun’un yetkiye
istinaden yapılan düzenlemelerine uymak zorunda olduğu hüküm altına alınmıştır: Dolayısıyla 6102 sayılı TTK'da yasal sistemin hakim olduğu söylenebilir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Ticari defterler malvarlığına ilişkin uyuşmazlıklarda özellikle mirasa, mal ortaklığına ve şirket tasfiyesine ilişkin hallerde teslimine karar verilir.

Dolayısıyla doğru cevap A seçeneğidir.

Şu alacaklar cari hesaba geçirilemez: 

-Takası mümkün olmayan alacaklar,
- Belirli bir amaca harcanmak veya ayrıca emre hazır tutulmak üzere teslim olunan para ve mallardan doğan alacaklar,
- Cari hesap sözleşmesinden önce mevcut olan alacaklar,
-Komisyon ücreti ve giderler. Komisyon ücreti ve giderler, kural olarak, cari hesabın dışındadır. Ancak taraflar aksini kararlaştırabilir.
-Tarafların cari hesaba geçirilmesini istemedikleri alacaklar

Dolayısıyla E seçeneği doğrudur.

Soruda yer alan tacir yardımcılarından sadece ticari temsilci ticaret siciline tescil edilebilir. Onun haricinde belirli şartlar gerçekleştiğinde ticari vekil ve acente de tescil edilebilir. Dolayısıyla doğru cevap A seçeneğidir.