TİCARET HUKUKU I

Kollektif şirket sözleşmesine aşağıdaki kayıtların yazılması zorunludur (TTK m.213/1): • Ortakların ad ve soyadları, yerleşim yerleri ve vatandaşlıkları • Şirketin kollektif olduğu • Şirketin ticaret unvanı ve merkezi.

Ortaklardan birinin rekabet yasağına aykırı hareket etmesi halinde şirket, aşağıdaki seçimlik haklardan birini kullanabilir (TTK m.231/1): • Tazminat istemek • Ortağın kendi adına yaptığı işi şirket adına yapılmış saymak • Üçüncü kişilerin hesabına yapmış olduğu işlerden doğan menfaatlerin şirkete bırakılmasını istemek.

TTK’da şirketten çıkarılma için öngörülen sebepler şunlardır: • Bir ortağın iflası (TTK m.254) • Ortağın kendisinden kaynaklanan haklı sebeplerin mevcut olması (TTK m.255) • Süresiz şirketlerde ortağın fesih bildiriminde bulunması (TTK m.256/1) Ortağın şahsi alacaklısının sürenin uzatılmasına itirazda bulunması ve şirketin feshini istemesi (TTK m.256/2).

Şirketin ölen ortağın mirasçılarıyla devam edeceği yönünde sözleşmede bir hüküm varsa, mirasçıların önünde üç ayrı seçenek vardır: • Sınırsız sorumlu ortak sıfatıyla şirkete devam etmek (diğer ortakların kabulü gerekmez) • Komanditer ortak olarak şirkete katılmak (diğer ortaklar kabul ederse şirket komandit şirkete dönüşür) • Miras payını alarak şirketten ayrılmak.

Kanunda aşağıdaki haller haklı sebep olarak gösterilmektedir (TTK m.245): a) Bir ortağın, şirketin yönetim işlerinde veya hesaplarının çıkarılmasında şirkete ihanet etmiş olması, b) Bir ortağın kendisine düşen asli görevleri ve borçları yerine getirmemesi, c) Bir ortağın kişisel menfaatleri uğruna şirketin ticaret unvanını veya mallarını kötüye kullanması, d) Bir ortağın, uğradığı sürekli bir hastalık veya diğer bir sebepten dolayı, üstüne aldığı şirketin işlerini yapmak için gerekli olan yeteneği ve ehliyetini kaybetmesi.

Şirketin infisahına (kendiliğinden sona ermesine) neden olan haller şunlardır: • Şirketin iflası • Şirket amacının gerçekleşmesi veya gerçekleşmesinin imkânsız hale gelmesi • Sözleşmede şirketin mirasçılarla devam edeceğine ilişkin bir hüküm yoksa ortaklardan birinin ölmesi.

Komandite ortaklar ile komanditer ortaklar arasındaki farklar şöyle sıralanabilir: • Komandite ortakların gerçek kişi olmaları gerekir. Komanditer ortaklar ise gerçek kişi olabileceği gibi tüzel kişi de olabilir. Bu durumda tüzel kişi ortaklar ancak komanditer ortak olabilirler (TTK m.304). • Komandite ortaklar emek sermayesi getirebilirken, komanditer ortaklar kişisel emeğini ve ticari itibarını sermaye olarak koyamaz (TTK m.307), nakdi ve ayni sermaye kalemlerini sermaye olarak koyabilirler. • Komandite ortakların şirketi yönetim ve temsil yetkisi vardır. Komanditer ortaklar şirket işlerine müdahale edemezler (TTK m.309), şirketi yönetemezler ve ortak olarak temsil edemezler. • Komandite ortaklar rekabet yasağı altındadırlar. Komanditer ortaklar rekabet yasağı- na tabi değildirler (TTK m.311).

Ticaret unvanı bütün ortakların veya ortaklardan en az birinin ad ve soyadı
ile kollektif şirket ibaresinden oluşur. Unvanda şirketin faaliyet konusunun bulunmasına gerek
yoktur. Örneğin, Ali Uzun ve Veli Kısa tarafından kurulan bir kollektif şirketin ticaret unvanının “Ali Uzun Kollektif Şirketi” olarak belirlenmesi yeterlidir

Kollektif şirkette ortaklar şirket borçlarından dolayı sınırsız sorumludurlar. Ortaklar şirket borçlarından dolayı ikinci derecede sorumludurlar. Kollektif şirketin tüzel kişiliği olduğundan şirket alacaklılarının öncelikle şirket malvarlığından alacaklarını talep etmeleri gerekir.

Kollektif şirket sözleşmesine aşağıdaki kayıtların yazılması zorunludur (TTK m.213/1):
• Ortakların ad ve soyadları, yerleşim yerleri ve vatandaşlıkları
• Şirketin kollektif olduğu
• Şirketin ticaret unvanı ve merkezi
• Esaslı noktaları belirtilmiş ve tanımlanmış bir şekilde şirketin işletme konusu
• Her ortağın sermaye olarak koymayı taahhüt ettiği para miktarı, para niteliğinde olmayan
sermayesinin değeri ve bu değerin ne suretle biçilmiş olduğu; sermaye olarak kişisel emek
konulmuşsa bu emeğin niteliği, kapsamı ve değeri
• Şirketi temsile yetkili kimselerin ad ve soyadları, bunların yalnız başına mı, yoksa birlikte mi imza koymaya yetkili oldukları

Bağışta bulunmak, kefil olmak, üçüncü kişi lehine garanti vermek, ticari mümessil
tayin etmek ve şirket konusuna girmiyorsa taşınmazları satmak, satın almak, teminat göstermek, şirketin özüne ilişkin üretim araçlarını elden çıkarmak, rehnetmek veya ticari işletme rehni kurmak gibi olağan iş ve işlemler dışında kalan hususlar olağanüstü niteliktedir. Şirketin konusunu teşkil ediyorsa taşınmaz alım satımı olağan nitelikte işlem olacaktır.

Kollektif şirkette ortakların şirket borçlarından dolayı sorumlulukları sınırsız, müteselsil, ikinci derecede bir sorumluluktur.

Kollektif şirket tüzel kişiliğe sahip olduğundan, kollektif şirket ortakları tacir sıfatına sahip değildir; tacir sıfatı şirket tüzel kişiliğine aittir.

Öğretide olumsuz idare hakkı olarak bilinen hak, itiraz hakkıdır.

Kollektif şirkette her bir ortağın bir oy hakkı olup, aksi kararlaştırılamaz.

Ortaklardan birinin haklı sebeple mahkemeden şirketin feshini talep etmesi, infisah değil fesih hallerinden biridir.

Sermayesi paylara bölünmüş komandit ortaklıkta komanditer ortakların şirket alacaklılarına karşı sorumluluğu ikinci dereceden, sınırlı niteliktedir. Dolayısıyla, bu yönüyle anonim şirket ortaklarına benzerler.

Kollektif şirket en az iki kişi ile kurulabilir. Tek ortakla kollektif şirket kurulmasına izin verilmemiştir. Ortak sayısının sonradan bire inmesi ortaklığın infisah sebebidir.

Olağanüstü işlemler ile temel işlemlerde yönetici olsun ya da olmasın bütün ortakların kararına ihtiyaç vardır. Bağışta bulunmak, kefil olmak, üçüncü kişi lehine garanti vermek, ticari mümessil tayin etmek ve şirket konusuna girmiyorsa taşınmazları satmak, satın almak, teminat göstermek, şirketin özüne ilişkin üretim araçlarını elden çıkarmak, rehnetmek veya ticari işletme rehni kurmak gibi olağan iş ve işlemler dışında kalan hususlarda ortakların oybirliği ile karar alması zorunludur (TTK m.223).

Kollektif şirket tacir olduğu için bir ticaret unvanı seçmek ve iş ve işlemlerinde bu unvanı kullanmak zorundadır. Ticaret unvanı bütün ortakların veya ortaklardan en az birinin ad ve soyadı ile kollektif şirket ibaresinden oluşur.Unvanda şirketin faaliyet konusunun bulunmasına gerek yoktur.Ortaklar isterse unvana diğer ortağın adını veya şirketin faaliyet konusunu da ilave edebilirler.