TİCARET HUKUKU I

Ticaret şirketleri; kollektif, komandit, anonim, limited ve kooperatif şirketlerden ibarettir.

Ortaklığın Unsurları: Kişi, Sözleşme, Ortak Amaç, Sermaye ve Ortak Çaba Unsurlarıdır.

Her ortak şirkete belli bir sermayeyi getirmek zorundadır. TBK m.621’e göre, her ortak, para, alacak veya başka bir mal ya da emek olarak, ortaklığa bir katılım payı koymakla yükümlüdür.

Düzenlendikleri kanun ölçütü açısından TBK’da Düzenlenen Sirketler, TTK’da Düzenlenen Sirketler, Özel Kanunlarda Düzenlenen Sirketler olarak sınıflanmaktadır.

Bir şirketin tüzel kişiliğinin bulunması şu niteliklerin kazanılmasını sağlar:

Tüzel kişiliği bulunan şirketler, ortaklarından ayrı bağımsız bir malvarlığına sahiptir. Şirket malları üzerinde ortaklar değil, şirketin yetkili temsilcileri tasarruf edebilir.

Tüzel kişiliği olan şirketin kendisine ait bir ticaret unvanı bulunur ve şirkete ait işlemlerde bu unvan kullanılır.

Tüzel kişiliğin kazanılması ile şirket bir yerleşim yeri elde eder. Şirkete ait bütün resmi işlem ve tebligat yerleşim yeri adresine yapılmak suretiyle geçerlilik kazanır.

Tüzel kişiliğin kazanılması ile şirket ortaklarından ayrı bir ehliyete sahip olur.

İki veya daha fazla işletmenin ortak bir amacı gerçekleştirmek için gerekli olan finansman konusunda geçici olarak yaptıkları işbirliğine konsorsiyum denir.

Adi şirket 6098 sayılı Borçlar Kanununun 620 vd. maddelerinde düzenlenmiştir. Uygulamada, en basit günlük ilişkilerden, en karmaşık ilişkilere kadar rastlanabilecek bir şirkettir.

Anonim, limited ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler sermaye şirketleridir.

Adi Şirkette Ortakların Hak ve Borçları:

Sermaye Koyma Borcu

Kazanç ve Zarara Katılma

Rekabet Yasağı

Ortaklık İşlerini İnceleme

Gider, Faiz ve Ücret İsteme Hakkı

Kararlara ve Yönetime Katılma Hakkı.

Sermaye şirketlerinde ortakların kimliklerinden ziyade sermaye unsuru ön plandadır.

Kanun bazı durumlarda bir ortağın ortaklıktan çıkmasına veya çıkarılmasına olanak tanımıştır. Bu durumlar şunlardır (TBK m.633): Bir ortağın fesih bildiriminde bulunması, Kısıtlanması, İflası, Tasfiyedeki payının cebrî icra yoluyla paraya çevrilmesi, Ölmesi.

Adi şirketin tüzel kişiliği bulunmamaktadır, şirkete hem gerçek kişiler hem tüzel kişiler ortak olabilir. Şirketin kurulabilmesi için kural olarak en az iki kişi yeterlidir. Ortaklarca getirilecek sermayenin mutlaka eşit değerde ve aynı nitelikte olması gerekmez.

TBK, adi şirket sözleşmesi için bir geçerlilik şekli düzenlememiştir,
bu nedenle taraflar iradi şekil kararlaştırabilirler. Doğru bilgi D seçeneğindedir.

Ortakların sınırsız sorumlu olduğu şirketler şahıs şirketleridir. Adi şirket, kollektif ve komandit şirketlerde bu sorumluluk şekli geçerlidir.

Ortaklığın unsurlarını kişi unsuru, sözleşme unsuru, sermaye unsuru, ortak amaç unsuru ve ortak amaca ulaşmak için eşit ve aktif ortak çaba unsuru olarak belirlemek mümkündür. Aleniyet yani açıklık ise bu unsurlar arasında yer almaz.

Sözleşmesi kanuni şekilde yapılmamış veya bazıları eksik ya da geçersiz olan bir kollektif ortaklık, adi ortaklık hükmünde olup TBK’nun adi ortaklığa ilişkin hükümleri uygulanır. Bu kural adi komandit ortaklıklarda da uygulanır.

Olağan işler, şirketin günlük işlerinden oluşur. Personel alınması, üretim kararlarının alınması, müşterilerden gelen siparişlerin kabul edilmesi, satış fiyatlarının belirlenmesi gibi işler olağan işlerdir. Olağanüstü işler ise şirketin sürekli şekilde yapmadığı, faaliyet konusu dışında kalan işlerdir. Sermaye artırımı gibi. Ortaklığın olağandışı işlerinin yürütülmesi için bütün ortakların oybirliği gerekir.

Sermaye şirketleri anonim, limited ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirkettir.

Sınırsız sorumluluğun geçerli olduğu şirketlerde ortaklar, şirket borçlarından dolayı tüm mal varlıkları ile sorumlu olabilmektedir. Ortakların sınırsız sorumlu olduğu şirketler şahıs şirketleridir. Adi şirket, kollektif ve komandit şirketlerde bu sorumluluk şekli geçerlidir. Adi şirket ve kollektif şirkette tüm ortaklar, komandit şirkette komandite ortak, şirket borçlarından dolayı alacaklılara karşı tüm mal varlığı ile sorumludur. Ortakların getirdiği sermayenin niteliği ve miktarı sınırsız sorumluluk açısından önemli değildir. Komandit şirkette komanditer ortaklar taahhüt ettiği sermaye miktarı kadar sorumlu olurlar.

TTK’da düzenlenen ticaret şirketleri (kollektif, komandit, anonim, limited) ile özel kanunlarda düzenlenmiş olan bankalar, sigorta şirketleri, yatırım ortaklıkları, kooperatifler tüzel kişiliğe sahip şirketlerdir.

Sermaye miktarı bakımından anonim ve limited şirketler için kanunen asgari limit getirilmiştir. Anonim şirketlerde en az 50.000 TL, limited şirketlerde en az 10.000 TL sermaye konulması zorunludur.

Ortak sayısı bakımından üst sınır sadece limited şirket için getirilmiştir. Limited şirketlerde ortak sayısı en fazla elli kişi olabilir.