TİCARET HUKUKU I

Ticaret unvanının çekirdek kısmından başka bir de ek kısmı vardır. Unvana ek yapmak esasen mecburi olmayıp isteğe bağlıdır. Ancak belli hallerde unvana ek konulması zorunludur.

Ticaret unvanı tacirin ticari iş ve işlemlerinde kullandığı adı, işletme adı işletmeyi diğer işletmelerden ayırt etmeye ve tanıtmaya yarayan ad iken, marka işletmenin ürettiği mal veya hizmetleri diğer işletmelerin
ürettiği mal veya hizmetlerden ayırt etmeye hizmet eden her türlü işarettir. Marka işletmenin husule getirdiği ürünün adı veya ayırt edici işaretidir

Marka kullanmak mecburi değildir. Ancak işletme ürettiği mal veya hizmetlerin diğerlerinden ayırt edilebilmesi için marka kullanmaya tabii olarak ihtiyaç duyacaktır ve bu nedenle de işin doğası gereği marka kullanacaktır.

Markalar kullanıldığı mal veya hizmetler bakımından ikiye ayrılır: Ticaret markası ve hizmet markası. Markalar kullanım şekli bakımından ferdi, garanti ve ortak marka olmak üzere üçe ayrılır.

Aynı veya aynı türdeki mal veya hizmetlerle ilgili olarak tescil edilmiş ya da daha önceki tarihte tescil başvurusu yapılmış marka ile aynı veya ayırt edilemeyecek kadar benzer işaretler (ç bendi).

Ticari vekil veya temsilcinin, marka sahibinin izni olmaksızın ve haklı bir sebebe dayanmaksızın markanın aynı veya ayırt edilemeyecek kadar benzerinin kendi adına tescili için yaptığı başvuru, marka sahibinin
itirazı üzerine reddedilir (f. 2).

Türk hukukunda da geçerli olan bu sisteme göre, ticaret unvanının ilk teşkilinde unvanın gerçek durumu yansıtması aranır. İşletmenin devri veya ismin değişmesi gibi sonradan ortaya çıkabilecek değişiklik hallerinde ticaret unvanında da değişikliğe
gidilmesi şart değildir.

Ticaret unvanı ve işletme adı Türk Ticaret Kanunu’nda düzenlenmiş fikri mülkiyet haklarıdır. (TTK md. 39-53); markalar, patent ve faydalı modeller, endüstriyel tasarımlar, coğrafi işaretler ile geleneksel ürün adları ise 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’nda düzenleme altına alınmıştır. Cevap B dir.

Tescilli ticaret unvanına ilişkin koruma imkânları marka veya patent gibi diğer fikri ve sınaî haklarda hak sahibine verilen haklarla uyumlu bir şekilde düzenlenmiştir. Buna göre ticaret unvanının, ticari dürüstlüğe aykırı biçimde bir başkası tarafından kullanılması hâlinde hak sahibi,
a. Bunun tespitini;
b. Yasaklanmasını;
c. Haksız kullanılan ticaret unvanı tescil edilmişse kanuna uygun bir şekilde değiştirilmesini veya silinmesini;
d. Tecavüzün sonucu olan maddi durumun ortadan kaldırılmasını;
e. Gereğinde araçların ve ilgili malların imhasını;
f. Zarar varsa, kusurun ağırlığına göre maddi ve manevi tazminat isteyebilir. Maddi tazminat olarak mahkeme, tecavüz sonucunda mütecavizin elde etmesi mümkün görülen menfaatinin karşılığına da hükmedebilir (TTK md. 52, f. 1).

Bunların arasında cezai müeyyide olarak hapisten bahsedilmemektedir. Cevap D dir.

Marka: Bir işletmenin ürettiği mal veya hizmetleri başka işletmelerin ürettiği mal veya hizmetlerden ayırt etmek üzere kullanılan her türlü işarettir. Verilen tanım markayı tarif etmektedir. Cevap B dir.

Garanti markası mal veya hizmetin kesinleşmiş belirli kalite ve özelliklere sahip olduğuna işaret etmektedir. Garanti markaları belirli standartlara uyanlar tarafından kullanılır. ISO 9000 ve WOOLMARK garanti markalarıdır. Cevap C dir.

D şıkkı nispi tescil engeli, diğer şıklardakiler mutlak tescil engelidir. Cevap D dir.

Diğer şıklarda marka sahibinin fiil yapılınca, bunun yasaklanmasını talep edebildiğini, A şıkkındaki durumda ise bunun yapılmadan önlenmesini talep etme hakkı olduğunu görürüz. Cevap A dır.

İnhisari lisans sözleşmelerinde ise lisans veren aynı konuda başkalarına lisans vermemeyi ve tersi sözleşmede kararlaştırılmış olmadıkça lisans sözleşmesine konu hakkı bizzat kullanmamayı taahhüt eder. Aksi sözleşmede kararlaştırılmamışsa marka lisansı basit lisanstır. Cevap D dir.

Aşağıdaki hâllerde talep üzerine Kurum tarafından markanın iptaline karar verilir (f. 1): Haklı bir sebep olmaksızın markanın 5 yıl süreyle kullanılmaması. Cevap 5'tir. (C)

Faydalı model patentin korunmasına ilişkin 20 yıllık süreden farklı olarak 10 yıllık bir süre ile korunur (md. 101, f. 2). Ancak patentte olduğu gibi faydalı modelde de süre sonradan uzatılamaz. Öyleyse cevap B dir.