TİCARET HUKUKU I - Deneme Sınavı - 2

Ortak sayısı bakımından üst sınır sadece limited şirket için getirilmiştir. Limited şirketlerde ortak sayısı en fazla elli kişi olabilir.

İki veya daha fazla işletmenin ortak bir amacı gerçekleştirmek için gerekli olan finansman konusunda geçici olarak yaptıkları işbirliğine konsorsiyum adı verilir. İki arkadaşın ortak milli piyango bileti alması ya da harçlıklarını birleştirip kitap alıp satmaları, bir ticari taksinin birlikte alınıp işletilmesi halinde adi şirket söz konusu olabileceği gibi birlikte tiyatro eseri, sinema filmi gibi fikir ve sanat eseri yaratanlar, konsorsiyumlar ve iş ortaklıkları (joint venture-ortak girişimler) halinde de adi şirket söz konusudur.

Birden çok kişinin katılımı ile yapılan ve ayrılmaz bütün oluşturan bir eserin sahipleri arasındaki ilişkiye adi ortaklık hükümleri uygulanır. Bu husus, Fikir ve Sanat Eserleri Kanununun 10. maddesinde düzenlenmiştir.

Ortaklardan birisinin fesih bildirimi ile şirketin sona erdirilebilmesi için şu hallerden birinin gerçekleşmesi gerekir:
• Ortaklık sözleşmesinde tek taraflı fesih hakkının saklı tutulmuş olması
• Şirketin belirsiz bir süre için kurulmuş olması
• Şirketin ortaklardan birinin ömrü boyunca geçerli olarak kurulmuş olması

Adi şirket tüzel kişiliğe sahip olmadığından ayrı bir yönetim ve temsil organı yoktur. Adi şirketi üçüncü kişilere karşı ortakları temsil eder. Ortaklar aralarında yapacakları bir anlaşma ile şirketin temsil şeklini ve temsilcilerin kimler olacağını tespit edebilirler

Adi şirket iki veya daha fazla kişinin ortak bir amaca ulaşmak üzere bir sözleşme uyarınca mal veya emeklerini bir araya getirerek kurdukları bir ortaklıktır. Adi ortaklık en az iki kişi ile kurulabilir. Şirket ortağı olacak kişiler, gerçek kişi olabileceği gibi tüzel kişi de olabilir. Buna göre, I ve II yanlıştır.

Adi şirketin tüzel kişiliği bulunmadığından ortaklığın borçlarından dolayı sorumluluk ortaklara aittir. Ortakların sorumluluğu birinci derecede, sınırsız ve müteselsildir.

Adi şirkette sona erme sebepleri iradi (fesih, dağıtma) ve iradi olmayan (infisah, dağılma, kendiliğinden sona erme) sebepler olarak iki gruba ayrılabilir. İradi olmayan sebepler; şirket amacın gerçekleşmesi veya imkânsız hale gelmesi, ortaklardan birinin ölümü, ortaklardan birinin kısıtlanması, iflası, tasfiyedeki payının cebri icra yoluyla paraya çevrilmesi, ortaklık süresinin dolmasıdır. İradi  sona erme sebepleri ise kanunda ya da esas sözleşmede gösterilen bir sebebin gerçekleşmesi halinde ortaklığı sona erdirme yetkisine sahip olan kişi veya makamların kararıyla şirket sona ermekte yani dağıtılmaktadır. Adi şirket, ortakların veya mahkemenin alacağı bir kararla sona erdirilir.

Adi şirket hakkında bir sona erme sebebinin ortaya çıkmasından sonra ortaklık hemen ve kesin bir şekilde sona ermez, tasfiye sürecine girer.

Adi şirketler, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 620 vd. maddelerinde düzenlenmiştir. Kollektif, komandit, anonim, limited şirketler TTK’da düzenlenmiştir.  Kooperatifler  Kooperatifler Kanunu ile düzenlenmiştir. Sigorta şirketleri, sigortacılık faaliyetinde bulunmak üzere Sigortacılık Kanunu hükümlerine göre kurulurlar.

Adi şirketin kuruluşu herhangi bir şekle bağlı değildir, iki veya daha fazla kişi şirket sözleşmesinin esaslı noktalarında anlaştıkları anda şirket kurulmuş sayılır. Sözleşme için kanunda bir geçerlilik şartı öngörülmemiştir, taraflar iradi şekil kararlaştırabilirler (TBK m.17). Şirketin kuruluşu bakımından herhangi bir makamın onayı veya ticaret siciline tescil edilmesi gerekmez.

Sermaye borcunun yerine getirilmemesi halinde şirket, sermaye borcunu yerine getirilmesini isteyebilir; dava edebilir; gecikmeden dolayı zarara uğramış ise bu zararın giderilmesini isteyebilir. Şirketin zararın giderilmesini isteyebilmesi için ihtar çekmesi gerekir. İhbar etmesine gerek yoktur.

Kooperatifler, kooperatiflerle, sermaye ortaklıklarıyla ve devralan ortaklık olmaları
koşuluyla kişi ortaklıklarıyla birleşebilirler.

Birleşme sözleşmesi yazılı şekilde yapılır. Sözleşme, birleşmeye katılan ortaklıkların, yönetim organlarınca imzalanır ve genel kurulları tarafından onaylanır.

Devrolunan ortaklığın alacaklılarının, ortakların kişisel sorumluluğuna
dayanarak istemde bulunabilmeleri, birleşme kararının ilanı tarihinden itibaren üç yıl içinde zaman aşımına uğrar.

Türk Ticaret Kanununa göre; sermaye ortaklıklarının (anonim, limited, sermayesi paylara bölünmüş komandit ortaklıklar) ve kooperatiflerin, sermaye ortaklıklarına ve kooperatiflere bölünmesi mümkündür (TTK m. 160). Ancak, bir sermaye ortaklığı, kişi ortaklıklarına (kollektif, komandit ortaklık); Aynı şekilde bir kişi ortaklığı da sermaye
ortaklığına bölünemez.

Ortaklıkların bölünmesiyle ilgili konularda ihlallerin söz konusu olduğunda, bölünme kararına olumlu oy vermemiş ve bunu tutanağa geçirmiş olan ortaklıkların ortakları, bölünme kararının Ticaret Sicil Gazetesinde yayınlanmasından itibaren 2 ay içinde iptal davası açabilir.

Yönetim organı tarafından, tür değiştirme ve yeni ortaklığın sözleşmesi tescil ettirilir. Tescil ile birlikte tür değiştirme hukuken geçerlilik kazanır. Tür değiştirme kararı ayrıca Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde de ilan edilir.

Ticaret şirketleri kollektif, komandit, anonim, limited ve kooperatif şirket olarak TTK’da belirlenmiştir. Adi şirket bir ticaret şirketi değildir.

TTK’ya göre ticaret şirketlerinin sözleşmelerinin yazılı şekilde yapılması zorunludur.