TİCARET HUKUKU I - Deneme Sınavı - 4

Acente TTK'da diğerleri TBK'da düzenlenmiştir. Cevap C dir.

TBK md. 551, f. 1’de ticari vekil şöyle tarif edilmiştir: “Ticari vekil, bir ticari işletme sahibinin, kendisine ticari temsilcilik yetkisi vermeksizin, işletmesini yönetmek veya işletmesinin bazı işlerini yürütmek için yetkilendirdiği kişidir”. Bu tanıma göre ticari vekil, tacir tarafından ticari işletmenin bütün işleri veya belirli bazı işlerini idare ve temsile yetkili kılınmak üzere atanan kişidir. Görüldüğü gibi tanım ticari vekile aittir. Cevap E dir.

Ticari vekil ücret karşılığı sürekli çalışır ve bağımlı tacir yardımcısıdır. Diğerleri ise bağımsız tacir yardımcısıdır.

Türk hukukunda da geçerli olan bu sisteme göre, ticaret unvanının ilk teşkilinde unvanın gerçek durumu yansıtması aranır. İşletmenin devri veya ismin değişmesi gibi sonradan ortaya çıkabilecek değişiklik hallerinde ticaret unvanında da değişikliğe
gidilmesi şart değildir.

Ekonomi hukuku, devletin ticari hayata kamu yararı düşüncesiyle müdahalesi sonucu ortaya çıkan bir karma hukuk dalıdır ve hedefinde tek tek bireylerin değil kamunun yararı fikri vardır. Ekonomi hukuku bulunduğu yer itibarıyla ticaret hukuku ile idare hukukunun kesiştiği bir noktada bulunmaktadır. Doğru cevap C'dir.

6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu;

isimlerini taşıyan altı kitaptan oluşmaktadır. Türk Ticaret Kanunu'nda "Özel Borç İlişkileri" başlığını taşıyan bir kitap bulunmamaktadır. Doğru cevap B'dir.

Ticari işletme tanımında yer alan bir diğer unsur devamlılık veya sürekliliktir. Bundan kastedilen yürütülen faaliyetin daimi olması değildir. Faaliyetin mevsimlik olması veya hastalık gibi zorunlu sebepler ticari işletme nitelendirmesine engel değildir. Örneğin plaj ve kayak işletmeciliği gibi bazı faaliyetler tabiatı gereği mevsimseldir. Önemli olan dönemi içindeki kesintisiz ve düzenli çalışmadır. Doğru cevap D'dir.

Şubeler kural olarak merkezden ayrı yerleşim birimlerinde bulunur. Esasen şubelerin açılma gerekçesi de budur. Ancak şubelerin yer ayrılığını çok katı anlamamak gerekir. Bazen merkez ile şubeler aynı binanın değişik katlarında dahi bulunabilmektedir. Bu durum şube sayılmasına engel değildir. 

Şubenin muhasebe kayıtlarının şubeden veya merkezden tutulmasına mani yoktur. Aynı şekilde şubelere ayrı bir sermaye tahsis edilmesi de mecburi değildir.

Bunlara karşın; şubeler dış ilişkilerde bağımsız hareket ederler. Şubeler merkezle aynı tür işi yaparlar ve müşterilerle merkezden bağımsız bir şekilde işlemler gerçekleştirebilirler. Doğru cevap A'dır.

Ticari işletme devrinde; devreden devrin ilan veya ihbarına kadar doğan borçlardan dolayı devralanla birlikte iki yıl süreyle müteselsilen sorumludur. Bu süre vadeye bağlanmış (müeccel) borçlarda muacceliyet tarihinden; muaccel borçlarda ise devrin ilanı veya ihbar yoluyla bildiriminden itibaren işlemeye başlayacaktır. Doğru cevap E'dir.

Ticaret unvanı ve işletme adı Türk Ticaret Kanunu’nda düzenlenmiş fikri mülkiyet haklarıdır. (TTK md. 39-53); markalar, patent ve faydalı modeller, endüstriyel tasarımlar, coğrafi işaretler ile geleneksel ürün adları ise 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’nda düzenleme altına alınmıştır. Cevap B dir.

Tescilli ticaret unvanına ilişkin koruma imkânları marka veya patent gibi diğer fikri ve sınaî haklarda hak sahibine verilen haklarla uyumlu bir şekilde düzenlenmiştir. Buna göre ticaret unvanının, ticari dürüstlüğe aykırı biçimde bir başkası tarafından kullanılması hâlinde hak sahibi,
a. Bunun tespitini;
b. Yasaklanmasını;
c. Haksız kullanılan ticaret unvanı tescil edilmişse kanuna uygun bir şekilde değiştirilmesini veya silinmesini;
d. Tecavüzün sonucu olan maddi durumun ortadan kaldırılmasını;
e. Gereğinde araçların ve ilgili malların imhasını;
f. Zarar varsa, kusurun ağırlığına göre maddi ve manevi tazminat isteyebilir. Maddi tazminat olarak mahkeme, tecavüz sonucunda mütecavizin elde etmesi mümkün görülen menfaatinin karşılığına da hükmedebilir (TTK md. 52, f. 1).

Bunların arasında cezai müeyyide olarak hapisten bahsedilmemektedir. Cevap D dir.

Marka: Bir işletmenin ürettiği mal veya hizmetleri başka işletmelerin ürettiği mal veya hizmetlerden ayırt etmek üzere kullanılan her türlü işarettir. Verilen tanım markayı tarif etmektedir. Cevap B dir.

Garanti markası mal veya hizmetin kesinleşmiş belirli kalite ve özelliklere sahip olduğuna işaret etmektedir. Garanti markaları belirli standartlara uyanlar tarafından kullanılır. ISO 9000 ve WOOLMARK garanti markalarıdır. Cevap C dir.

D şıkkı nispi tescil engeli, diğer şıklardakiler mutlak tescil engelidir. Cevap D dir.

Diğer şıklarda marka sahibinin fiil yapılınca, bunun yasaklanmasını talep edebildiğini, A şıkkındaki durumda ise bunun yapılmadan önlenmesini talep etme hakkı olduğunu görürüz. Cevap A dır.

İnhisari lisans sözleşmelerinde ise lisans veren aynı konuda başkalarına lisans vermemeyi ve tersi sözleşmede kararlaştırılmış olmadıkça lisans sözleşmesine konu hakkı bizzat kullanmamayı taahhüt eder. Aksi sözleşmede kararlaştırılmamışsa marka lisansı basit lisanstır. Cevap D dir.

Aşağıdaki hâllerde talep üzerine Kurum tarafından markanın iptaline karar verilir (f. 1): Haklı bir sebep olmaksızın markanın 5 yıl süreyle kullanılmaması. Cevap 5'tir. (C)

Faydalı model patentin korunmasına ilişkin 20 yıllık süreden farklı olarak 10 yıllık bir süre ile korunur (md. 101, f. 2). Ancak patentte olduğu gibi faydalı modelde de süre sonradan uzatılamaz. Öyleyse cevap B dir.

İşletmelerin müstakbel taşınır varlıkları üzerinde de rehin hakkı kurulabilir. Rehinli müstakbel taşınır varlık üzerindeki tasarruf yetkisi, bu varlıkların mülkiyete konu edilmesini müteakip kullanılabilir. Doğru cevap C'dir.

Bono, Türk Ticaret Kanunu'nda düzenlenmiş bir husus olduğundan; buradan kaynaklanan işler ticari iş olarak kabul edilir. Bir anonim şirketin, yaptığı tüm işlemler ticaridir. Yine sözleşmesel ilişkilerde bir taraf için ticari olan iş, karşı taraf için de ticaridir. Bu gerekçelerle I ve II'de belirtilen ilişkiler her iki taraf için de ticaridir. Buna karşın; III'te belirtilen husus limited şirket için ticari olmakla birlikte, arada sözleşme değil haksız fiil ilişkisi olduğundan çiftçi için ticari nitelikte değildir. Doğru cevap D'dir.