TIBBİ İSTATİSTİK

Olasılıklı olmayan örnekleme yöntemleri : Kolayda örnekleme, Yargısal örnekleme, Kota örneklemesi, Kartopu örneklemesi

Olasılıklı örnekleme yöntemleri : Basit tesadüfi örnekleme, Tabakalı örnekleme, Sistematik örnekleme, Tek ve çok aşamalı örnekleme

Kartopu örneklemesi, özellikle bir çerçevenin mevcut olmaması ya da oluşturulmasının imkansız olduğu durumlarda faydalı bir örneklemedir. Bu yöntemde örnekleme süreci tanımlanan ana kütlede yer alan bir
bireyin genellikle tesadüfi olarak seçilmesiyle başlar. Belirlenen bu birey örnekleme giren birinci birimdir. Bu bireyden aynı ana kütle tanımında yer alan tanıdığı bir bireyin olup olmadığı öğrenilir. Varsa bu bireye ulaşılır. Böylece örneklemde yer alacak ikinci birime ulaşılmış olur. Benzer şekilde bu süreç,
referanslarla keyfi olarak belirlenen hacimde örnekleme ulaşılıncaya kadar sürdürülür.

Örneklem için birim seçiminin keyfi olarak yapıldığı yöntemlerden biri de kota örneklemesidir. Tanımlanan sonlu ana kütle heterojen özelliklere sahip birimlerden oluşuyorsa olasılıklı olmayan örnekleme yöntemleri grubundan kota örneklemesi temsili örneklem oluşturma amacıyla tercih edilmelidir.

Eğer basit tesadüfi örnekleme planlarında önceki çekilişte seçilen birim incelendikten sonra ana kütleye iade ediliyorsa, başka bir ifadeyle birimler
tekrar tekrar seçilme şansına sahipse bu seçim sürecine iadeli tesadüfi seçim süreci adı verilir. Bu seçim sürecinde ana kütle hacmi çekilişten çekilişe değişmez. Sonlu bir ana kütleden iadeli seçimle bir tesadüfi örneklem seçilirse sonsuz ana kütleden basit tesadüfi örnekleme yapılıyormuş gibi bir anlam ifade eder.Bu çekiliş sürecinde ana kütledeki her birimin yapılacak çekilişlerin her birinde birbirine eşittir.1/N  olan seçilme olasılığına sahiptir ve birbirini izleyen çekilişler bağımsızdır.

Bir örneklem istatistiği olan örneklem aritmetik ortalaması tesadüfi bir değişkendir. Aritmatik ortalama tesadüfi değişkeninin olasılık dağılımına ortalamaların örnekleme dağılımı adı verilir.

Örneklem hacmi arttıkça, örneklem istatistiğinden yararlanarak µ hakkında daha az hatalı, daha güvenilir bilgi üretmek mümkün olur.

Sonsuz bir ana kütleden seçilen n hacimli basit tesadüfi örneklem için hesaplanan p oranının örnekleme dağılımının aritmetik ortalaması µp ana kütle oranı pi ye eşittir. Bu durum örneklem oranı
p’nin ana kütle oranı pi nin yansız (sistematik hata içermeyen) tahminleyicisi olduğunu gösterir. Bu sonuca göre, p’nin beklenen değeri
E(p) = pi dir.

Araştırma bütçesinin 5200 TL

sabit maliyet 1600 TL.    5200 - 1600 =3600

3600/10 =360

Anakütlenin birim sayısı bakımından daha az fakat araştırmaya konu alan özelllikleri bakımından anakütlenin temsili bir modeli olan örneklemin oluşturulması ve örneklerden yararlanarak anakütle parametrelerine ait tahminde bulunma faaliyetlerine örnekleme denir.

Bir anakütlenin özelliklerine ait değerlere parametre denir.

Anakütlenin sonsuz olması örnekleme yapmayı gerekli kılan nedenlerdendir.

İleriye dönük tahminde bulunma parametre tahmini sürecinin aşamalarındandır.

Kota örneklemesi olasılıklı olmayan örneklemedir.

Araştırmalarda çoğu zaman ana kütleye ulaşmak mümkün olmaz. Mümkün olsa bile maliyet açısından mantılı görülmeyebilir. Böyle durumlarda, araştırmaya konu olan değişkenler bakımında ana kütleyi temsil yeteneğine sahip küçük bir gruptan veri toplanır. Bu işlemin bir sistematikle yürütülmesine örnekleme denir.

Araştırma kapsamında bir sistematikle birey seçilmemiş, ankete yanıt veren öğrenciler örneklemi oluşturmuştur. Dolayısıyla burada, kolayda örnekleme yönteminin kullanıldığı söylenebilir.