TİBBİ CİHAZ VE MALZEMELER

antibakteriyel malzemeler kullanılarak yapılır.

yan hacimlerinin bulunduğu tam steril alanlarında, pencere ve kapılar dış ortama açılmaz ve bu alanlarda tuvalet bulunmaz. Yarı steril alanda, personel dinlenme yeri, kadın ve erkek personel için ayrı ayrı düzenlenmiş giyinme ve soyunma ile tuvalet ve duş mahalleri bulunur.

h. Ameliyathane alanının, hepa filtreli hijyenik klima sistemi veya muadili bir sistem ile iklimlendirilmesi ve havalandırılması gerekir.

Ameliyathanenin hastane içerisinde cerrahi yoğun bakım ünitesine ve yatan hastaların servisleri ile patoloji ve radyoloji gibi destek servislerine kolay ulaşılabilir bir alanda olması gereklidir

Kapılar, yaklaşıldığında kendiliğinden iki yana açılan türde olmalıdır. Ayrıca kapıların boyutlarının emniyetli geçiş için 1,5 m’den dar olmaması ve elden ele bulaşma ile oluşacak çapraz enfeksiyonu önlenmesi bakımından dezenfektanlara dayanıklı şekilde üretilenlerinin tercih edilmesi gereklidir. Kapılar gerektiğinde elle açılabilme özelliğine sahip olmalıdır.

Steril olmayan alan (Kısıtlanmamış alan): Bu alan soyunma odaları, yönetim odaları ve uyanma odalarını kapsar. Buralarda normal günlük kıyafetinizle dolaşabilmeniz mümkündür.

Ameliyat masası aksesuarları, masanın her iki yanında bulunan paslanmaz çelikten

üretilmiş kenar raylar üzerine monte edilir. Bu aksesuarlar; Anestezi çerçevesi, serum askısı, omuz destek, vücut destek, kol bölümü, kol destek , kol/el ameliyat bölümü, bilek kemeri, diz destek , artroskopik diz destek , litotomi bacak askısı, ayak destek, ayak pedalı, röntgen kaset sürücü, U-tipi baş bölümü, çivili başlık, atık toplama, vücut kemer grubu gibi parçalardan oluşur.

Ameliyat lambası ışık tayfının görünen kısmını geçirir. Bu nedenle ortaya çıkan ışık, tamamen beyaz, soğuk olup ameliyat personelinin gerçek doku rengini ayırt edebilmesini sağlar. Lambanın renk ısısı doğru doku renginin görülebilmesi için 4000 K – 4500 K (kelvin) arasında olmalıdır

Hayati bir fonksiyon olan solunum işlevini yapay olarak gerçekleştiren cihazlara ventilatör adı verilir

Ameliyathanede kullanılan temel cihazlardan cerrahi aspiratör, hastanın vücudundaki, ağzındaki veya yarasındaki kanı ve mukusu uzaklaştırmaya yarayan bir alettir. Emme aleti genellikle emilen sıvıların toplandığı bir kavanoza sahiptir.

Perfüzör cihazı, ameliyathanelerde kullanılan, verilecek ilacı kullanıcının ayarladığı doz miktarı ve ayarlanan saat içerisinde hastaya ulaştıran cihazdır. Enjektör Bölgesi (Enjektörün yerleştirildiği kısım), Sürücü Kısmı, Enjektörü Sabitleyen Parça ve Kontrol Paneli (İlacın Hacminin, Oranın, Hangi zaman aralıklarında verileceğinin ayarlandığı kısım) parçalarından oluşur.

Aletlerin fonksiyonları;

Kesmek veya insize etmek. Bu amaçla kullanılan enstrümanlara “kesiciler-sharps” denilir. (makaslar, bistüriler, keskiler, osteotomlar.)

Çekmek. Ameliyat esnasında elle tutulan veya kendi kendine ayırma-çekme işlemini gerçekleştiren retraktörler/ ekartörler vardır. (kemik ve deriyi çeken kanca şeklindeki retraktörler “huklar”).

Yakalamak, tutmak veya sıkıştırmak. Yakalamak, tutma ve sıkıştırma amaçlı birçok klemp çeşitleri vardır. (hemostatlar, pansuman ve doku pensetleri, kemik tutucular, iğne tutucular, portegü, çamaşır klempleri).

Genişletmek (dilate) veya probe etmek. Bu aletler bir açıklığı genişletmek ve yabancı objeyi bulmak için kullanılır. (bujiler, spekulumlar).

Aspire etmek. Bu enstrümanlar istenilmeyen sıvıyı çıkartmak için kullanılır. (aspiratör uçları).

Ameliyathane odasında kullanılan yer ve duvar kaplamaları genel hijyen kurallarının sağlanması ve korunması bakımından önem taşımaktadır. Ek yerleri az olan, yıkanabilen özellikte ve üzerinde devamlı hareket eden değişik tıbbi cihazlara karşı dayanıklı olması gerekir. Duvar ve yerlerde kullanılan malzemelerin küflenmenin oluşmasına, mantarlaşmalara ve bakteriyel kontaminasyona karşı dirençli olması gerekmektedir.10 µ’dan daha küçük gözenekli kaplamaların üzerlerindeki organik madde veya tozları en aza indirdiği bilinmektedir.
Ameliyathane duvarlarında kullanılacak renkler pastel tonlardan seçilmelidir. Evrensel olarak seçilen renk yeşildir. Yeşil renk parlamayı azaltması, rahatlatıcı olması, kan ve pembe renkli dokularla kontrast oluşturması nedeniyle sık kullanılır.
Ameliyathanenin havasında normalde bakteri bulunur. Ancak bunun olumsuz sonuçlara neden olması için miktarı ve derişimi önemlidir. Ameliyat odası boşken 30 cfu/m3’ ü, kullanılırken de 180 cfu/m3’ ü geçmemek üzere havada bakteri bulunmasına izin verilir. Havadaki bakteri yoğunluğu odada hareket eden insan sayısıyla doğru orantılıdır. Bu nedenle ameliyat sırasında ameliyat odasındaki insan hareketi ve dolayısıyla insan sayısı mümkün olduğunca aza indirilmelidir.

Konvansiyonel yöntemlerin toz ve aerosol partiküllerini ortamdan uzaklaştırarak havadaki bakteri sayısını etkili bir şekilde azalttıkları kanıtlanmıştır. Havalandırma sisteminde etkinlikleri standardize edilmiş ardışık iki filtre sistemi bulunmalıdır. Konvansiyonel ameliyathane havalandırma sistemleri, saatte en az 15 filtre edilmiş hava değişimi yapmalı ve bunlardan en az 3’ü (% 20) temiz hava ile olmalıdır. Hava tavandan verilmeli ve tabandan dışarı alınmalıdır.

Ameliyathane odasına havalandırma sisteminden gelen hava odadan çıkan havadan bir miktar daha fazla olmalıdır. Böylece ameliyathane içerisindeki pozitif basınç dış alandaki potansiyel kontamine havanın ameliyathane odası içerisine girişini engeller. Ameliyathane kapılarının kapalı tutulmalarının bir nedeni de budur.

Ameliyathane alanları üç gruba ayrılır:
a. Steril olmayan alan (Kısıtlanmamış alan): Bu alan soyunma odaları, yönetim odaları ve uyanma odalarını kapsar. Buralarda normal günlük kıyafetinizle dolaşabilmeniz mümkündür.

b. Yarı steril alan (Yarı kısıtlanmış alan): Bu alan ameliyathanenin çevresindeki destek alanları ve kısıtlanmış alana giden koridorları kapsar. Buralarda günlük giysilerinizi çıkararak ameliyathane kıyafetiyle dolaşmak zorunluluğu vardır.

c. Steril alan (Kısıtlanmış alan): Ameliyathane odaları, yıkanma odaları, temiz merkezi sistemleri ve steril işlemlerin yapıldığı diğer bölümleri kapsar. Buralarda ameliyathane kıyafeti, kep ve maske ile dolaşma zorunluluğu vardır.

Anestezide kullanılmak üzere merkezî gaz kaynaklarından ya da yedek silindirlerden sağlanan medikal gazlar anestezi cihazına girdikten sonra akımölçerlerden geçer. Akımölçerler, medikal gazların ml/dk. veya l/ dk. olarak verilmesini sağlayan aygıtlara verilen addır. Akımölçerler, her gaza özel olarak üretilir ve diğer gazlar için kullanılmaz. Günümüzde anestezi cihazlarında oksijen ve azot protoksit için olmak üzere iki akımölçer (flowmetre) bulunur.

Solunum yoluyla verilen, sıvı hâlden kolaylıkla gaz hâline geçebilen, uçucu (volatil) anestezik ajanların anestezi uygulamalarında kullanılabilmesi için buharlaştırılarak gaz hâline getirilmesi ve belli oranlarda verilmesi gereklidir. Volatil ajanları sıvı hâlden gaz hâle getirmek için kullanılan araçlara vaporizatör (buharlaştırıcı) adı verilir. Ajana özel yapılmış olan flowover vaporizatörler, günümüzün modern vaporizatörleridir, sabit konsantrasyonda ajan verebilir.

Ameliyathanede kullanılan bir diğer temel cihaz cerrahi aspiratördür. Hastanın vücudundaki, ağzındaki veya yarasındaki kanı ve mukusu uzaklaştırmaya yarayan bir alettir.

Ameliyathanede kullanılan temel cihazlardan bir diğeri de elektro-koter cihazıdır. Dokuyu kesmek ve kanayan damarları dağlamak için gerekli radyo frekanslı AC enerjiyi üreten cihazlardır.

Perfüzör cihazı, ameliyathanelerde kullanılan, verilecek ilacı kullanıcının ayarladığı doz miktarı ve ayarlanan saat içerisinde hastaya ulaştıran cihazdır. Enjektör Bölgesi (Enjektörün yerleştirildiği kısım), Sürücü Kısmı, Enjektörü Sabitleyen Parça ve Kontrol Paneli (İlacın Hacminin, Oranın, Hangi zaman aralıklarında verileceğinin ayarlandığı kısım) parçalarından oluşur.

%2’lik Gluteraldehid (Cidex), taşıyıcı forsebsler ve endoskopik cerrahi aletlerin yüksek düzeyli dezenfeksiyonunda kullanılır. Aletlerin içine konuğu kaba %2 gluteraldehid konur ve beklenir, Solüsyonda renk değişimi(YEŞİL) CİDEX in aktif hale geldiğini gösterir. Aktivasyon süresi dezenfekte edilecek aletlere göre7-14 gün arasında değişir. Lümenli aletlerin içinden enjektör yardımıyla solüsyon geçirilmeli, Solusyon aletlerin üzerini tamamen kapatmış olmalıdır. Aletler 30 dakika bekletilmeli, Aletler bekleme süresinden sonra distile su veya izotonikten geçirildikten sonra kullanılmalıdır.

Ameliyathanede kullanılan malzemeler tekrar kullanılabilenler ve tek kullanımlık olmak üzere ikiye ayrılırlar. Tekrar kullanılan malzemeler; ameliyat örtüleri, hasta altı ısıtma sistemleri ve ameliyat cerrahi setleridir. Sütürler etilen oksit ile sterilize edilmiş tek kullanımlık paketler hâlinde bulunurlar. Stapler tel zımbalardan oluşur. Cilt kesisini kapatmak yada organları eksize etmek (kesmek) veya içi boş organları birbirine anastomoze etmek(birleştirmek) için kullanılırlar. Tek kullanımlık malzemelerdir.