TİBBİ CİHAZ VE MALZEMELER - Deneme Sınavı - 5

Yetişkin ve 6 yaş üstü çocuklar için 15 gauge trokar iğnesi daha küçük çocuklar için ise 18 gauge trokar iğnesi intraosseoz tabanca ile kullanılır. Doğru cevap A'dır.

Aspiratör, hastanın herhangi bir yerinde biriken kan ve sıvıların bulunduğu yerden uzaklaştırılması amacıyla kullanılan cihazlardır. Doğru cevap C'dir.

Servikal ve spinal immobilizasyon malzemeleri, boyun ve diğer omurgaların yaralanması olan hastalarda taşıma sırasında omurilik (medulla spinalis, Spinal cord) yaralanmasından korumak için kullanılan malzemelerdir. Boyun için kullanılana boyunluk (cervical collar) diğer omurgaların yaralanmaları için kullanılana da travma tahtası, sırt tahtası, vakum sedyesi, Back Raft Sistemi, kaşık sedye (faraş sedye veya scoop sedye) gibi adlarla adlandırılır. Ambu el yardımı ile sıkıştırılmak sureti ile içindeki havayı akciğere gönderebilen yapay solunum cihazıdır. Doğru cevap D'dir.

Sedyeler, kullanım alanına göre değişik şekillerde üretilmiştir. Depolama ve taşıma kolaylığı sağlayan teleskopik ve katlanabilir sedye çeşitleri vardır. Katlanmayan sedyelere adi sedyeler denir. Ambulanstaki kızağa tespit edilen kızaklı sedyeler, eklemli katlanabilir sedyelerdir. Doğru cevap E'dir.

Kan basıncını ölçmeye yarayan cihaza tansiyon aleti ya da kan basıncı ölçer denir. Ölçmede kullandığı sisteme göre civa kullanan, hava sistemi ile çalışan ve elektronik olmak üzere üç tipi vardır. Hava sistemi ile çalışan tipleri bir stetoskop ile birlikte kullanılır. Genellikle hava sistemi tansiyon aletlerinde ölçüm yapılacak yere sarılan manşon, basıncın ölçüldüğü ve gösterildiği manometre bulunur. Elle sıkınca havayı manşona gönderen puar, puara dayanak olan puar kaşığı, hava valfi gibi parçaları vardır. Doğru cevap E'dir.

Monitör temel olarak kalp aktivitesini yani kalp ritmini ve ST segmentini takip etmek gerektiğinde kaydetmek amacıyla kullanılan bir cihazdır. Bu cihazların kan basıncını ölçen, oksijen saturasyonunu ölçen, vücut sıcaklığını ölçen gelişmiş şekilleri de mevcuttur. Doğru cevap E'dir.

Kan şekeri ölçümünde lazım olacak malzemeler kan şekeri ölçüm cihazı, parmağı delecek lanset veya iğne, test strip kutusu ve alkollü pamuktur. Doğru cevap B'dir.

Elektrokardiyograf cihazı; Kalpte meydana gelen elektriksel faaliyetin dolayısıyla kalp kası ile ileti sisteminin durumunu kaydetmeye yarayan cihazdır.

Steril alanları (ameliyat masası, alet masası) kontamine etmeden cerrahi ekip elemanlarının steril olarak giyinebilmelerine, hastanın steril olarak örtülmesine ve cerrahi personelin hareket edebilmelerine olanak sağlayacak ve anestezi ekibinin çalışmasına engel olmayacak boyutta ve yeterlilikte olmalıdır. Bu sayılan özelliklerin ışığı altında ideal bir ameliyathanenin 6 x 6 = 36 m2 olması gerekir. Doğru cevap B'dir.

Kapılar, yaklaşıldığında kendiliğinden iki yana açılan türde olmalıdır. Ayrıca kapıların boyutlarının emniyetli geçiş için 1,5 m’den dar olmaması ve elden ele bulaşma ile oluşacak çapraz infeksiyonu önlenmesi bakımından dezenfektanlara dayanıklı şekilde üretilenlerinin tercih edilmesi gereklidir. Ameliyathane duvarlarında kullanılacak renkler pastel tonlardan seçilmelidir. Evrensel olarak seçilen renk yeşildir. Gerekli konforu sağlaması için sıcaklık 20-22 0C arasında, nem oranı % 30-50 arasında tutulmalı, ısı ve nem ekibin isteği ve ameliyatın özeliğine göre içeriden ayarlanabilir olmalıdır. Hava tavandan verilmeli ve tabandan dışarı alınmalıdır. Ameliyathane odasına havalandırma sisteminden gelen hava odadan çıkan havadan bir miktar daha fazla olmalıdır. Böylece ameliyathane içerisindeki pozitif basınç dış alandaki potansiyel kontamine havanın ameliyathane odası içerisine girişini engeller. Doğru cevap A'dır.

Ameliyathanede kullanılmak üzere üretilmiş ve paketlenmiş gazlara Medikal Gaz denir. Yasal olarak ilaç kabul edilen bu gazlar oksijen, azot protoksit, nitrojen ve medikal havadır. Doğru cevap D'dir.

Ameliyathane alanları üç gruba ayrılır: a. Steril olmayan alan (Kısıtlanmamış alan): Bu alan soyunma odaları, atık transfer alanı, yönetim odaları ve uyanma odalarını kapsar. Buralarda normal günlük kıyafetinizle dolaşabilmeniz mümkündür. b. Yarı steril alan (Yarı kısıtlanmış alan): Bu alan ameliyathanenin çevresindeki destek alanları ve kısıtlanmış alana giden koridorları kapsar. Buralarda günlük giysilerinizi çıkararak ameliyathane kıyafetiyle dolaşmak zorunluluğu vardır. c.Steril alan (Kısıtlanmış alan): Ameliyathane odaları, yıkanma odaları, temiz merkezi sistemleri ve steril işlemlerin yapıldığı diğer bölümleri kapsar. Buralarda ameliyathane kıyafeti, kep ve maske ile dolaşma zorunluluğu vardır. Doğru cevap A'dır.

Anestezi cihazları şekil, tasarım, kombinasyon olarak farklılık gösterebilir. Fakat markası ve üreticisi hangi firma olursa olsun bütün anestezi cihazlarında bulunması gereken temel bileşenler şunlardır: • Temel gaz kaynağı ve yedek gaz kaynaklarına bağlantı • Manometre ve basınç düşürücü valfler • Akımölçerler (flowmetreler) • Buharlaştırıcılar (vaporizatörler) • Karbondioksit absorbanı • Solunum devreleri • Ventilatör • Monitör • Laringoskopi setidir. Doğru cevap C'dir.

Cerrahi ekip, steril eldivenler giymeden önce el ve kollarını antiseptikli solüsyonlar ile yıkar ve fırçalar. Bunun amacı cerrahi alanla doğrudan veya dolaylı olarak karşılaşılabilecek olan ellerin ve kolların uygun bir antiseptikli bir solüsyon ile yıkanarak yüzeyel floranın azaltılmasıdır. Bu amaçla günümüzde daha çok %4 klorheksidin glukonat veya %7.5’lik köpüren povidon-iyodür kullanılmaktadır. Doğru cevap E'dir.

Ameliyat lambası ışık tayfının görünen kısmını geçirir. Bu nedenle ortaya çıkan ışık, tamamen beyaz, soğuk olup ameliyat personelinin gerçek doku rengini ayırt edebilmesini sağlar. Lambanın renk ısısı doğru doku renginin görülebilmesi için 4000 K – 4500 K (kelvin) arasında olmalıdır. Doğru cevap E'dir.

Akımölçerler (flowmetre), medikal gazların ml/dk. veya l/ dk. olarak verilmesini sağlayan aygıtlara verilen addır. Doğru cevap C'dir.

Perfüzör cihazı, ameliyathanelerde kullanılan, verilecek ilacı kullanıcının ayarladığı doz miktarı ve ayarlanan saat içerisinde hastaya ulaştıran cihazdır. Enjektör Bölgesi (Enjektörün yerleştirildiği kısım), Sürücü Kısmı, Enjektörü Sabitleyen Parça ve Kontrol Paneli (İlacın Hacminin, Oranın, Hangi zaman aralıklarında verileceğinin ayarlandığı kısım) parçalarından oluşur. Doğru cevap D'dir.

İnfüzyon pompası hastaya gerekli olan ilaç ya da solüsyonları ayarlanan zaman içinde belirli akışkanlık hızında intra-venöz, intra-arteriyel veya enteral ilaç uygulamalarına imkan veren bir cihazdır. Doğru cevap C'dir.

Tıbbi cihazların temin edilirken ihtiyaç planlamasının yapılması da dikkate alınması gereken bir diğer unsur olarak karşımıza çıkmaktadır. Ülkenin yapısı, hizmet verilen nüfusun dağılımı, bölgedeki özel, üniversite, askerî ve kamu bünyelerindeki sağlık tesislerinin yapısı ve kapasiteleri, uzman sağlık personelinin istihdam sayıları vb. gibi unsurlar özellikli tıbbi cihazların alımlarının planlanmasında göz önünde bulundurulması gereken unsurlardır. Bu unsurların arasında ise bölgenin coğrafi özellikleri bulunmamaktadır. Bu nedenle doğru cevap E’dir.

Tıbbi cihazlar geliştirilme aşamasında fayda-risk oranı, hasta, kullanıcı veya üçüncü şahısların güvenliği ve de kullanıcı profili düşünülerek tasarlanır. Hastanın yanında üçüncü şahısların da güvenliği ön planda tutulur. Tasarım aşamasını geçen cihazlar pre-klinik veya klinik ortamda denenebilir.  Bu cihazlar piyasaya sunulmadan önce de asgari güvenlik şartlarını karşıladığını gösteren CE işaretini almalıdır. Bu nedenle tıbbi cihazların yalnıca hasta güvenliğini ön planda tuttuğu ifadesi yanlıştır. Doğru cevap B’dir.