TİBBİ CİHAZ VE MALZEMELER - Deneme Sınavı - 15

E-Nabız Kişisel Sağlık Sistemiolası hastalıklara karşı erken teşhis gibi hususlara imkân vermektedir. Böylelikle bu verilerin giyilebilir cihazlarla ölçümüyle, kişinin ek bir ekipman kullanma ve hastane ziyaretinde bulunma ihtiyacı ortadan kalkmakta, diğer yandan bu ölçümler için yapılacak hastane ziyaretleri sebebiyle oluşacak doğrudan ve dolaylı maliyetlerin önüne geçilmektedir. Buna göre doğru cevap A seçeneğidir.

Bilgisayarlı Klinik Order Girişi (CPOE) genel manada hasta hizmetlerini ve reçeteleme süreçlerini oluşturma ve yönetme hususunda klinik çalışanlara yardımcı olmak üzere özel olarak dizayn edilen order giriş uygulamasıdır. Tıbbi orderların bilgisayar destekli olarak girilmesiyle birlikte, orderlar elektronik ortamda görülebilmekte, mükerrer order sorunlarının önüne geçilebilmekte ve dolayısıyla etkin tedavi uygulamasına katkı sağlanmaktadır. Doğru cevap D'dir.

ETK, tek bir sağlık kurumunda bir birey hakkında yetkili klinisyenler ve görevliler
tarafından oluşturulabilecek, toplanabilecek ve başvurulabilecek bir sağlık bilgisinin elektronik kaydıdır. Buna göre doğru cevap B seçeneğidir.

Klinik KDS vasıtasıyla klinisyenler, hasta ve tedavi sunucular, klinik bilgi ve bireye özgü bilgiyle donanarak etkin sağlık hizmet sunumunu geliştirme noktasında daha efektif kararlar alabilmektedir. Klinik KDS’lerin işleyiş prensibi dâhilinde hasta bilgisi klinik bilgi temeliyle eşleştirilmekte ve hastaya özel değerlendirme ve tavsiyeler tedavi esnasında veya uygun zamanda sağlık profesyoneline iletilmektedir. Klinik KDS’lerin operasyonel bileşenlerini ele aldığımızda, birinci bileşen hastaya özgü kılavuzu sisteme sunan bilgi temelidir, ikinci bileşen bilgiyi kişiye özgü veriyle eşleştiren bir programdır ve üçüncü bileşen ise hastaya ilişkin veriyi Klinik KDS uygulamasına girmek üzere (veya doğrudan ETK’den almak üzere), bu noktadan sonra da ilgili veriyi tekrar klinisyene sunmak üzere kullanılan bir iletişim mekanizmasıdır. Bunlara ek olarak Klinik KDS’lerin efektif kullanımına yönelik yasal bariyerler de söz konusudur. Klinik KDS’lere ilişkin herhangi bir detaylı içtihat hukukunun söz konusu olmaması ciddi bir sorun teşkil etmektedir. A, B, C ve D şıklarında bulunan özellikler klinik KDS'ye aittir. Doğru cevap E'dir.

Klinik KDS’nin ikinci bileşeni olan sonuç motoru, bilgiyi hastaya özgü veriyle birleştiren yapı olmakla birlikte, girdi ve diğer verileri mantıklı bir çıktı şemasına göre birleştiren enstrümandır. Buna göre doğru cevap E seçeneğidir.

CPOE genel manada hasta hizmetlerini ve reçeteleme süreçlerini oluşturma ve yönetme hususunda klinik çalışanlara yardımcı olmak üzere özel olarak dizayn edilen order giriş uygulamasıdır. Buna göre doğru cevap B seçeneğidir.

HIMSS 1961 yılında kurulmuş olan; Amerika, Avrupa ve Asya’da yapılanmaları bulunan ve kâr amacı gütmeyen bir organizasyon olarak bilinmektedir. HIMSS, hastaneleri EMRAM (Elektronik Medikal Sağlık Kaydı Adaptasyon Modeli) skorlaması ile dijitalleşme kavramı üzerinden analiz ederek Stage 1’den Stage 7’ye kadar derecelendirmekte ve akreditasyonunu sağlamaktadır. Buna göre doğru cevap D seçeneğidir.

Avrupa’da HIMSS Stage 7 seviyesine sahip Toplam 5 hastane bulunmakta olup bunların ikisi (İzmir Tire Devlet Hastanesi ve Yozgat Şehir Hastanesi) ülkemizde yer almaktadır. Diğerleri ise Hollanda ve Portekiz’de bulunmaktadır. Buna göre doğru cevap A seçeneğidir.

Beyaz Kod sistemi sağlık tesisinde hasta ve çalışanların fiziksel saldırı, cinsel taciz ve şiddete maruz kalmaları durumlarında personelin mavi kod sistemiyle aynı algoritma doğrultusunda olay bildirimi yapabilmesini ve yapılan bu çağrıların kayıt edilmesini ve raporlanmasını sağlayan iletişim ve otomasyon sistemidir. Buna göre doğru cevap E seçeneğidir.

Sağlık.NET, sağlık kurumlarında elektronik ortamda oluşturulan veriyi, doğrudan veri kaynağından, standartlar dâhilinde toplamayı, topladığı verilerden tüm paydaşlar için nitelikli bilgi üreterek sağlık hizmetlerinde verimliliği ve kaliteyi artırmayı hedefleyen hızlı, güvenli ve geliştirilebilir bir bilgi ve iletişim platformudur. Bu yönüyle e-sağlık, sağlık sektöründeki sorun ve öncelik alanlarını belirlemede, gereken önlemlerin alınmasında, kaynak, çalışma ve yatırım planlarının yapılmasında ve sağlık hizmet kalitesinin değerlendirilmesindeki rolüne ek olarak, bilimsel araştırma ve çalışmalar için gereken nitelikli verinin toplanması ve işlenmesinde de birincil düzeyde role sahiptir. Doğru cevap A'dır.

Elektronik Tıbbi Kayıtlar (ETK), tek bir sağlık kurumunda bir birey hakkında yetkili klinisyenler ve görevliler tarafından oluşturulabilecek, toplanabilecek ve başvurulabilecek bir sağlık bilgisinin elektronik kaydıdır. Aynı zamanda sağlık bilgisi sağlık, refah, idari veri, toplum sağlığı ve bilimsel araştırmalardan elde edilen bilgiyi içermektedir. Doğru cevap D'dir.

Kişisel Sağlık Kaydı (KSK) dâhilinde eksiksiz bir içerik listesi söz konusu olmamakla birlikte uluslararası yaygın kanaat, KSK’nin “kişiye ait isim ve doğum tarihini içeren kimlik bilgileri, acil durumlarda iletişime geçilecek kişi bilgisi, sağlık hizmet sunucularının, aile hekimi ve diğer hekimlerinin adları, adresleri ve irtibat numaraları, sosyal güvence bilgileri, vasiyet, ön direktifler veya tıbbi vekâletname, organ bağış bilgileri, önemli hastalık ve operasyon bilgileri, güncel ilaç ve dozaj bilgileri, alerji ve hassasiyetler, aile hikâyesindeki önemli tarihler, olaylar ve kalıtsal durumlar, güncel fiziksel muayene sonuçları, uzman görüşleri, önemli test sonuçları, sağlık konularına ilişkin güncel eğitim materyalleri, ezgersiz programı, alınan herhangi bir konsültasyon, alınan herhangi bir bitkisel tedavi, tedavi ve/veya bakım orderları, görüntüleme tetkik raporları, laboratuvar raporları, bağışıklama geçmişi, hasta rızası ve yetkilendirme prosedürleri ve kan bilgileri” ni içermesi beklenir. Doğru cevap E'dir.

Kamu alımlarının temel ilkeleri Bailey tarafından “5 Doğru” olarak tanımlanmıştır. Bunlar; doğru kalitede, doğru miktarda, doğru ürün veya hizmetin doğru ücret ile doğru yer ve zamanda tedarik edilmesidir. Doğru cevap C'dir.

Güvenlik, temizlik ve bilgi sistemi birer genel hizmettir. İlaç bir medikal ürün, kağıt, kalem ayniyat ürünü, mamograf cihazı biyomedikal bir üründür. Doğru cevap E'dir.

İşletmeye alma, tedarik sürecinde; kullanım dışı bırakma, kullanım sürecinde; atık ve geri dönüşüm, kullanım dışı bırakma sürecinde, transfer ise temin sürecinde yer alır. Doğru cevap D'dir.

Spatül: Ucu farklı boyutlarda, metal veya porselenden yapılmış, toz hâlindeki parçaları almak için kullanılan kürek tarzında malzemelerdir.

Belirtilen işlemler cihaz değerlendirme aşamasında gerçekleştirilir. Doğru cevap A'dır.

RFID, radyo frekans dalgaları ile tanılamayı ifade eder. Bu yöntemde etiketler ile kullanılan terminal veya okuyucu cihazlar arasında iletişim kurularak bilgi aktarımı sağlanır. Aktif RFID etiketleri bir verici ve güç kaynağına sahiptir. Bu sayede cep telefonlarının baz istasyonlarıyla iletişimi gibi aktif olarak okuyucu kaynakla iletişim hâlinde kalabilmektedir. Doğru cevap C'dir.

Sağlık Bakanlığı tarafından yayımlanan ‘Metroloji Faaliyetleri Kılavuzu’na göre kalibrasyon; belirli koşullarda birinci aşamada ölçüm standartları tarafından sağlanan büyüklük değerleri ve ölçüm belirsizlikleri ile bunlara karşılık gelen gösterge değerleri ve ilgili ölçüm belirsizlikleri arasında bir ilişkinin oluşturulduğu, ikinci aşamada ise bu bilginin ölçüm sonucunun göstergeden elde edilmesinde kullanıldığı işlemler dizisini ifade eder. En basit ifadeyle referans değer ile ölçülmek istenilen parametrenin karşılaştırılarak ölçüm doğruluğunun tespit edilmesidir. Doğru cevap B'dir.

Tıbbi Cihaz Yönetmelikleri kapsamında ülkemizde tıbbi cihazın kaydı hâlihazırda Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Ulusal Bilgi Bankasına (TİTUBB) yapılmaktadır. Bu kayıt işlemi belge kaydı üzerinden olup gerek kamu alımlarında gerekse bu ürünlerin takiplerinde şuan için esas teşkil etmektedir. TİTUBB sistemi, AB ülkeleri içerisinde kullanılan kayıt sistemleri arasında en kapsamlı ve en geniş kullanım alanına sahip sistemdir. Doğru cevap A'dır.