TIBBİ BELGELEME

Birinci basamak tedavi hizmetleri, hastaların evde ve ayakta tedavileridir. Bu hizmetler esas olarak yataksız sağlık kuruluşlarında ve koruyucu hizmetlerle bir arada verilir. Bu hizmetleri veren birimlere de birinci basamak sağlık kuruluşu adı verilmektedir. Ülkemizde aile sağlığı merkezi (ASM), toplum sağlığı merkezi (TSM), toplum sağlığı merkezine bağlı birimler, halk sağlığı laboratuvarı ve 112 acil sağlık hizmetleri bu hizmetleri veren kuruluşlardır. Hastaneler ise ikinci basamak tedavi hizmeti veren kurumlardır. Doğru cevap B'dir.

Yataksız sağlık kuruluşlarında sunulan birinci basamak sağlık hizmetlerinin özellikleri iki başlık altında toplanır. Birincisi ulusal düzeydeki politika öncelikleri ile bağlantılı olan ve yapısal olarak ifade edilen özelliklerdir. Bu başlık altında yer alan özellikler birinci basamağın ve dolayısıyla yataksız sağlık kuruluşlarının alt yapı ve insan gücü olanaklarının dağılımı, finansman tipi, hizmetlerin verildiği yer ve birinci basamak sağlık hizmetinden sorumlu olan sağlık çalışanı tipidir. İkinci başlık ise yataksız sağlık kuruluşlarının bu sistem özellikleri üzerine kurulu olan işlevlerini tanımlayan, ilk başvuru, kapsayıcılık, süreklilik ve eşgüdüm özellikleridir. Yataksız sağlık kuruluşlarının kişilerin sağlık sistemine ilk giriş aşaması olması ilk başvuru, az rastlanan ve alışılmadık durumlar dışında herkese koruyucu ve tedavi edici sağlık hizmetleri sunması kapsayıcılık, hasta ile uzun erimli bir ilişki içinde bulunması süreklilik, sistemin diğer aşamaları ile arasında bilgi aktarımı gerçekleşmesi ise eşgüdüm özelliğini açıklar. Doğru cevap D'dir.

Aile sağlığı elemanı; aile hekimi ile birlikte hizmet veren hemşire, ebe, sağlık memuru ve acil tıp teknisyeni için kullanılan bir tanımlamadır. Doğru cevap E'dir.

Sağlıkta dönüşüm programı ile birlikte birinci basamak sağlık hizmetini sunan kuruluşlar yeniden belirlenmiş ve topluma yönelik sağlık hizmetleri Toplum Sağlığı Merkezleri sorumluluğuna verilmiştir. 05.02.2015 tarihinde Toplum Sağlığı Merkezi ve Bağlı Birimler Yönetmeliği Resmi Gazetede yayınlanarak mevzuat son halini almıştır. Bu yönetmelik kapsamında eski Ana-Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Merkezi (AÇSAP), Verem Savaş Dispanserleri (VSD) ve Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezi (KETEM) gibi merkezler toplum sağlığı merkezine bağlı birimler haline getirilmiştir. Ayrıca toplum sağlığı merkezine bağlı Toplum Sağlığı Merkezi İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) birimi gibi birimler oluşturulmuştur. Doğru cevap D'dir.

Yukarıda sıralanan formlardan İşitme tarama formu ve Neonatal tarama programı formları Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Birimi ile ilgili formlardandır. Diğer formlar Verem Savaş Dispanseri ve KETEM formları arasında yer almaktadır. Doğru cevap A'dır.

Hemoglobinopati, kandaki alyuvarlar içinde bulunan ve dokularla akciğer arasında oksijen ve karbondioksit taşınmasını sağlayan demirli bir madde olan hemoglobin molekülündeki globin zincirinde anormal bir yapıya neden olan genetik bir bozukluktur. Hemoglobinopati tanı birimi bu hastalığın tarama, tespit ve  toplumu bilgilendirme görevlerini yerine getirmektedir. Doğru cevap C'dir.

Halk Sağlığı Laboratuvarlarında hizmet değerlendirmesinde kullanılan verilerin hemen hemen hepsi laboratuvara gelen numune sayıları ile ilgilidir. Örneğin; toplam numune sayısı, laboratuvara kabul edilen numune sayısı, toplam uygunsuz numune sayısı vs. A ve C seçeneklerinde Ana çocuk sağlığı birime ait , B ve D seçeneklerinde ise Verem savaş dispanseri birimine ait veriler sıralanmaktadır. Doğru cevap E'dir.

112 acil sağlık hizmetlerinin takip ve değerlendirilmesinde kullanılan veri elemanları:

Doğru cevap C'dir.

Sağlık evleri, idari yönden Toplum Sağlığı Merkezine, hizmet yönünden aile hekimlerine bağlı olarak çalışan sağlık kuruluşlarıdır. Doğru cevap B'dir.

Sağlık-Net; tüm hastane ve aile hekimlerinin, sundukları sağlık hizmetleri ve hastaları ile ilgili bilgileri kayıt altına aldıkları bilgi sistemidir. Doğru cevap D'dir.

İkincil (sekonder) koruma: Hastalıkların belirtisiz dönemlerinde ya da belirtilerin/semptomların hafif olduğu dönemlerde teşhis edilerek tedavi edilmeleridir. İkincil korumaya “erken tanı” hizmetleri de denir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Kişiye yönelik koruyucu sağlık hizmetleri; Erken tanı ve uygun tedavi, Aşılama, İlaçla koruma, Beslenmenin iyileştirilmesi, Kişisel hijyen, Sağlık eğitimi, Aile planlaması şeklindedir. Çevreye yönelik koruyucu sağlık hizmetleri ise; Yeteri kadar ve temiz su sağlanması, Besin kontrolü ve güvenliği, Katı ve sıvı atıkların zararsız hale getirilmesi, Hava kirliliğinin kontrolü, Vektörlerle (haşerelerle) mücadele, Endüstri sağlığı, Konut sağlığı, Radyasyon ve gürültü ile mücadele, İş ortamında sağlığı tehdit edebilecek etkenlerin kontrolü şeklindedir. Doğru cevap E şıkkıdır.

Sağlık-Net: Tüm hastane ve aile hekimlerinin, sundukları sağlık hizmetleri ve hastaları ile ilgili bilgileri kayıt altına aldıkları sistemdir. Doğru cevap D şıkkıdır.

A şıkkı haricindek görevler aile sağlığı elemanının Halk Sağlığı Kurumu tarafından belirlenen görevleridir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Tahil için kan almak tıbbi sekreterin görevleri arasında değildir. Doğru cevap D şıkkıdır.

Bir toplum sağlığı merkezi bünyesinde bulunabilecek birimler şunlardır:

Doğru cevap E şıkkıdır.

Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması (AÇS-AP) birimi; toplum sağlığı merkezinin kadın, ana, çocuk ve üreme sağlığı hizmetleri ile eğitim faaliyetlerini yürüten bağlı birimidir ve Hizmet bölgesindeki kadın, gebe, lohusa, çocuk ve ergenlere belirlenen standartlara uygun hizmet verilmesini sağlamak ve Halk Sağlığı Kurumu tarafından belirlenen tedbirleri almak görevleri arasındadır. Doğru cevap A şıkkıdır.

Sağlık evleri, idari yönden Toplum Sağlığı Merkezine, hizmet yönünden aile hekimlerine bağlı olarak çalışan sağlık kuruluşlarıdır. Doğru cevap B şıkkıdır.

Halk sağlığı laboratuvarları hizmet tipine göre, L1 Hizmet Tipi Halk Sağlığı Laboratuvarı, L2 Hizmet Tipi Halk Sağlığı Laboratuvarı ve Test Bazında Referans Yetkili Laboratuvar olarak üç şekilde sınıflandırılır. Doğru cevap D şıkkıdır.

İşitme tarama formu Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması (AÇS-AP) Birimi ile ilgili istenebilecek formlar arasındadır. Doğru cevap C şıkkıdır.