TIBBİ BELGELEME

“Sağlık Bakanlığı Yataklı ve Yataksız Tedavi Kurumlarında Yapılan Tespit ve Değerlendirme Raporu” olarak belirtilen bu mevzuatta hasta dosyaları ve filmler için genel olarak bir süre belirtilmemiş “kurumlarda saklandığı” ifade edilmiştir. Buna göre madde 25’e göre “15 yıl” saklanma süresi olarak kabul edilmektedir. Yeni doğan bebek dosyaları ve adli dosyalar içinse süre 20 yıl olarak belirtilmiş, adli dosyalar için bu sürenin sonunda da “Devlet arşivlerine gönderilmesi gerektiği” belirtilmiştir.

Sosyal Güvenlik Kurumları: Hizmet verdikleri kişilerin tıbbi kayıtların kendilerini ilgilendiren kısımlarını ilgili kişi ve kurumdan isteyebilirler ve bu istek yerine getirilmelidir.

Özel sigortalar: Özel sigortalarda bazı durumlarda sigortalılarının kayıtlarını alma hakkına sahiptirler, kanunlar buna izin vermektedir.

İşveren: Özel hizmet sözleşmesine veya başka türlü bir statüye dayanarak çalışanların işverenleri, çalıştırdıkları kişinin tıbbi kayıtlarından kendisini ilgilendiren kısmını isteyebilir. Bu, kişisel hayatın gizliliğine aykırı sayılmaz. Örneğin sağlık raporları.

Sağlık Bakanlığı: Bütün özel ve kamu sağlık kurumlarını denetleme yetkisi bulunan Sağlık Bakanlığı’nın tıbbi istatistikleri oluşturmak ya da toplum sağlığı açısından önemli durumları öğrenmek için tıbbi kayıtları öğrenme hakkı vardır.

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası

Anayasa’nın 20. maddesinin 3. fıkrası şu şekildedir;

“Herkes, kendisiyle ilgili kişisel verilerin korunmasını isteme hakkına sahiptir. Bu hak; kişinin kendisiyle ilgili kişisel veriler hakkında bilgilendirilme, bu verilere erişme, bunların düzeltilmesini veya silinmesini talep etme ve amaçları doğrultusunda kullanılıp kullanılmadığını öğrenmeyi de kapsar. Kişisel veriler, ancak kanunda öngörülen hallerde veya kişinin açık rızasıyla işlenebilir. Kişisel verilerin korunmasına ilişkin esas ve usuller kanunla düzenlenir.”

Madde ile kişilere kendileriyle ilgili kişisel verilerin korunması anayasal hak olarak tanınmaktadır.

Türk Ceza Kanunu’nun 239. maddesinde; sıfat veya görevi, meslek veya sanatı gereği vakıf olduğu sırrı, yetkisiz kişilere veren veya ifşa eden kişinin bir yıldan üç yıla kadar hapis ve beş bin liraya kadar adlî para cezası ile cezalandırılacağı düzenlenmiştir.

Hukuki Kriter: Elektronik belgeler iki veya daha fazla taraf arasında akdedilmiş sözleşmeleri belgeler nitelikte olabilir. Ayrıca bir mülkiyetin, hakkın veya alacağın ispatı için kullanılabilecek belgeler bu grupta ele alınmalıdır. Bu tür belgeler, sözleşmeler, haklar ve alacaklar devam ettiği sürece saklanmalıdır.

Etik Kurul kararları; birim arşivinde 5 yıl, kurum arşivinde ise 10 yıl süreyle saklanır ve devlet arşivlerine gönderilir.

Tıp Fakültesi Hastanelerinde hasta dosyaları ilgili kurum veya birimde 100 yıl süre ile saklanmalıdır. Söz konusu hasta dosyası önemli şahsiyetlere ait ise Devlet Arşivi’ne gönderilmelidir.

Özel sağlık kuruluşları, muayenehanesinde hizmet veren bağımsız doktorlar ve hastalar tıbbi müdahalelerden kaynaklanan uyuşmazlıkları, 2013 Kasım ayında Resmî Gazete’de yayımlanan 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun kapsamına alınmıştır. Bu uyuşmazlıklar 28 Mayıs 2014’ten itibaren asliye hukuk mahkemeleri yerine tüketici mahkemelerinde görülecektir.

Hastaya bilgiler, hastanın anlayabileceği şekilde, mümkün oldukça tıbbi terimler kullanılmadan, tereddüt ve şüpheye yer vermeyecek şekilde, hastanın ruh durumuna uygun olarak verilmelidir. Bu Amsterdam Bildirgesinde de yer almaktadır (Madde 24). Yönetmelikte bulunan, bilgilendirilmenin usulü ile ilgili yaklaşım Amsterdam Bildirgesi’ndeki yaklaşıma paraleldir.

Tıp Fakültesi Hastanelerinde akademik kurul kararları birim arşivinde 5 yıl, kurum arşivinde ise 10 yıl süre ile saklanmalıdır. Bu kayıtlar devlet arşivlerine gönderilmez.

Tıp Fakültesi Hastanelerinde çekirdek eğitim programları tıpkı eğitim video filmleri gibi birim ve kurum arşivlerinde süresiz şekilde saklanmalıdır.

Tıp Fakültesi hastanesinde poliklinik kayıt defterinin birim arşivinde saklanma süresi 5 yıl, kurum arşivinde saklanma süresi ise 15 yıldır.

Tablo 4.1 Tıp Fakültesi Hastanelerinde Hasta Dosyaları Ve Diğer Tıbbi Kayıtların Saklama Sürelerinde yer alan değerlere göre sürelere baktığımızda

Malzemenin Adı ve Konusu

Kurum Arşivinde Saklama Süresi

Ultrason raporları

10 yıl

Doğru cevap C’dir.

Tablo 4.1 Tıp Fakültesi Hastanelerinde Hasta Dosyaları Ve Diğer Tıbbi Kayıtların Saklama Sürelerinde yer alan değerlere göre sürelere baktığımızda

Malzemenin Adı ve Konusu

Kurum Arşivinde Saklama Süresi

Radyoaktif madde kayıt defteri

25 yıl

Doğru cevap E’dir.

Sağlık hizmetlerinin yürütülmesi sırasında hekimin işlediği şahsi suçlardır. Örneğin, uyarılara rağmen acil bir vakaya zamanında müdahale etmemesi, tıbbi müdahale için onayını alması gerekirken hastadan onay almamış olması ya da herhangi bir tehlike nedeniyle hastayı, örneğin ameliyathanede, bırakıp gitmesi kişisel kusur sayılır.

Kişinin, bireysel olarak belirlenmesini sağlayan her türlü bilgi kişisel veridir. Kişisel sağlık verileri kişinin hayat hakkı, sağlık hizmeti alma hakkı, özel hayata ve aile hayatına saygı hakkı, ayrımcılığa maruz kalmama hakkı, düşünce vicdan ve din özgürlüğü hakkı bağlantılıdır. Özel hayatın gizliliği ve korunması kapsamında;

Sağlık kayıtları hükümlerin yer aldığı yasa ve yönetmelikler;

Bilgi güvenliği (information security) için bilginin, kime ait olduğu belirlenmiş, bütünlüğü korunarak ve gizliliği sağlanmış olarak iletimi ve saklanması gerekmektedir.

Hekimlerin ve hastanelerin sorumlulukları çerçevesinde, hukuka aykırı eylem ve işlemlerden kaynaklanan zararlar nedeniyle şu tür davalar açılabilir:

Hasta hakları yönetmeliğinin 16. maddesinde; “hasta, sağlık durumu ile ilgili bilgiler bulunan dosyayı ve kayıtları, doğrudan veya vekili veya kanuni temsilcisi vasıtası ile inceleyebilir ve bir suretini alabilir. Bu kayıtlar, sadece hastanın tedavisi ile doğrudan ilgili olanlar tarafından görülebilir”, 17. Maddesine göre; ‘hasta, sağlık kurum ve kuruluşları nezdinde bulunan kayıtlarında eksik belirsiz ve hatalı tıbbi ve şahsi bilgilerin tamamlanmasını, açıklanmasını, düzeltilmesini ve nihai sağlık durumu ve şahsi durumuna uygun hale getirilmesini isteyebilir.