TIBBİ BELGELEME - Deneme Sınavı - 20

Hastane Bilgi Sistemi'nin öncelikli ve en büyük amacı maliyet etkili bir hastane ve hasta bakım kalitesinin iyileştirilmesi olmalıdır. Aynı zamanda HBS karar alma süreci, kullanıcı güvenini ve sağlık profesyonellerinin adanmışlıklarını destekleyen (birbirini tamamlayan) bütün bir yapı sunmalıdır.

Sağlık kurumlarına yapılacak geri ödemelerde 1980’li yıllardan itibaren pek çok ülkede kullanılmaya başlayan Tanı İlişkili Gruplar (TİG) tabanlı finansman sistemlerine geçiş için ülkemizde 2005 yılından itibaren çalışmalar başlamıştır. Avustralya uyarlamasından yola çıkan Türkiye halen TİG sistemine geçiş süreci içerisindedir. Bir finansman sistemi olarak uygulanan TİG, ülke uygulamaları değerlendirildiğinde; doğru ve hakkaniyetli bir geri ödeme için etkili bir yöntem olmanın yanında bakım ve tedavi hizmetlerinde kalite ve verimliliği sağlayarak ortalama kalış süreleri, yatak sayıları, yatak devir hızları gibi temel verimlilik göstergelerinde
iyileşme sağlamaktadır.

Türkiye’de hastane bilgi yönetim sistemleri ile ilgili Sağlık Bakanlığı’nın ilk çalışması 1991 yılında sağlık projeleri kapsamında “Sağlık Enformasyon Sistemleri Projesi” adı ile başlamıştır.

Dijital hastaneye geçiş için çalışmalar yürüten ve dünyadaki gelişmeleri yakından izleyen SBSGM hastanelerde Dijital Dönüşüm Projesi olarak adlandırılan dijital/kâğıtsız hastane projesini 2012 yılında, pilot hastane olarak belirlenen Ankara Gazi Mustafa Kemal Devlet Hastanesinde (Ankara GMK Devlet Hastanesi) başlatmıştır.

Belge, herhangi bir bireysel veya kurumsal fonksiyonun yerine getirilmesi için alınmış ya da fonksiyonun sonucunda üretilmiş, içerik, ilişki ve formatı ile ait olduğu fonksiyon için delil teşkil eden kayıtlı bilgidir. Doğru cevap A'dır.

Klinik veriler hastanın sağlık tedavisi ile ilgili bilgilerle ilgilidir. Bu veriler hasta kaydı olarak düzenlenir ve aşağıdaki bilgileri içerir. Bunlar:

Hastanın öyküsü (anamnez ve fiziksel muayene)

Şikâyetleri

Progres notları

Doktor istemleri

Ameliyat raporları

Patoloji raporları

Acil servis raporları

Hemşire bakım planı

Sosyal hizmet değerlendirmeleri

Yardımcı hizmetler raporları

Taburculuk özeti (Epikriz)

Konsültasyon gibi gerek görülen diğer değerlendirme raporları

Doğru cevap E'dir.

Hasta bakımının her aşamasında elde edilen veriler ve bunun sonucunda oluşan hasta kaydı hem klinik hem de idari kararlarda etkili karar vermenin temel unsurudur. Genel anlamda etkili karar verme süreçleri şu aşamalardan oluşur. Bunlar:

Problemin tanımlanması

Veri toplama

Alternatiflerin geliştirilmesi

En iyi alternatifin seçilmesi

Uygulama

İzleme ve değerlendirme

Doğru cevap B'dir.

Veri denetimi için yapılan denetim basamakları:

Biçim kontrolleri

Yoğunluk kontrolleri

Denetim sayıları

Formların bilgisayar görüntüsünün tasarımı ve kontrolüdür.

Doğru cevap C'dir.

Genel olarak bir belgenin “arşiv belgesi” olabilmesi için bazı özellikleri taşıması gerekir. Bunlar;

• Söz konusu belgeye daha sonra ihtiyaç duyulacak olması,

• Önemli karar ya da işlemler için gerekli bir belge olması,

• İlgili olduğu ülke, kurum, kişi ya da konu ile ilgili uzun vadeli yükümlülükleri belgelemesi,

• Araştırmacıların kullanabilmesi,

• Oluşturulduğu alanda bilgi içeren tek veya önemli bir kaynak özelliği taşıması,

• Herhangi bir alanda (siyaset, sanat, edebiyat, bilimsel vb.) değer taşıması.

Doğru cevap D'dir.

Hastane bilgi sistemlerinin ana unsurları:

• Donanım,
• Yazılım,
• Network (ağ),
• İnsan gücü ve
• İzleme komitesidir.

Doğru cevap A'dır.

Türkiye’de hastane bilgi yönetim sistemleri ile ilgili Sağlık Bakanlığı’nın ilk çalışması 1991 yılında sağlık projeleri kapsamında “Sağlık Enformasyon Sistemleri Projesi” adı ile başlamıştır. Dünya Bankası ile Sağlık Bakanlığı’nın işbirliği yaptığı bu çalışmaların ikincisi 1995 yılında yapılmıştır. Doğru cevap B'dir.

İlaca dair bilinen ilk kayıt M.Ö. 3000 yılına Sümerlere aittir. Adı bilinmeyen bir hekim tarafından toprak bir tablete çivi yazısıyla yazılmıştır. İçeriği tam olarak çözülememiş olan bu tablet halen Philadelphia Üniversite Müzesinde sergilenmektedir. Doğru cevap C'dir.

Belge hizmeti sunan kurumlar arşivler, müzeler ve kütüphanelerdir. Doğru cevap D'dir.

Her ne kadar farklı boyutlarda kullanılsalar da bir tıbbi belgeleyicinin bilmesi gereken terimlerin bazıları; veri, data, bilgi, bilgi yönetimi, enformasyon, sağlık enformasyonu, belge, belgeleme, belge yönetimi, kayıt, tıbbi kayıt, sağlık kayıtları, kayıt yönetimi, elektronik tıbbi kayıt, hasta dosyası, hastane bilgi sistemi ve dijital hastanelerdir. Doğru cevap E’dir.

Bilgi, verinin işlenmiş halidir. Doğru cevap A’dır.

“Bilgi yönetimi” (information management) kavramı, her türlü örgütün faaliyetleri sonucunda oluşan bilginin (üretim verileri, personel kayıtları, Pazar araştırması verileri, muhasebe kayıtları, istatistiki bilgileri gibi) sağlanması, düzenlenmesi, denetimi, yayımı ve kullanımı ve kullanıcılara iletme ile ilgili yönetim ilkelerinin uygulanması olarak tanımlanabilir. Doğru cevap D’dir.

Wyatt’e göre kağıt üzerinde ya da elektronik ortamda kodlanarak düzenlenebilen ve kolaylıkla paylaşılabilen bilgiler açık bilgilerdir. Doğru cevap C’dir.

Klinik veriler arasında; hastanın öyküsü, şikayetleri, progres notları, doktor istemleri, ameliyat raporları, patoloji raporları, acil servis raporları, hemşire bakım planı, sosyal hizmet değerlendirmeleri, yardımcı hizmetler raporları, taburculuk özeti ve konsültasyon gibi gerekli görülen diğer değerlendirme raporları yer alır. Hastanın etnik kökeni hastanın sosyoekonomik verileri arasındadır. Doğru cevap D’dir.

Veri denetimi için yapılan denetim basamakları: Biçim kontrolleri, yoğunluk kontrolleri, denetim sayıları, formların bilgisayar görüntüsünün tasarımı ve kontrolüdür. Doğru cevap B’dir.

Kayıt sınıflamada bilinen birkaç yöntemden birisi alfabetik tanımlama bir diğeri ise nümerik tanımlamadır. Alfabetik Tanımlama: Sağlık hizmetlerinde kullanılan en basit kayıt yönetimi olan alfabetik tanımlama yöntemi hasta ismine göre yapılan bir sınıflandırma yöntemidir. Doğru cevap A’dır.