TEMEL ZOOTEKNİK

Bitkilerin evciltilmesi ilk olarak Asya kıtasında gerçekleşmiştir.

İlk olarak evciltilecek olan hayvanın insanlarla aynı şeyleri tüketmemesi gerekir. Bu durumda köpeğin evciltmesi bu kritere ters bir durummuş gibi karşımıza çıkmaktadır. Ancak köpekler insanların tüketemedikleri etleri yiyebilmelerinden dolayı bu kriteri yerine getirmektedirler.

Generasyon Süresi: Yavrularbdoğduğunda anne ve babalarının yaşları ortalamasıdır. Bu tanımlama tüm dünyada kabul edilmiş olan en basit anlatım şeklidir.

At ise M.Ö. 4 bin yıllarına doğu Avrupada evciltilmiştir.

Tek tırnaklılar takımında at ve eşek türleri, etçiller takımında köpek ve kedi, kemiriciler takımında ise tavşan en önemli evcil türlerdir.

Linne ile aynı görüşü savunan Georges Cuvier, paleontolojik (fosilbilim) verilerin yorumlanmasında jeolojik devirlerin birbirini izlemediğini “Katastrof (Kıyamet) Teorisi” ile açıklamaya çalışmıştır.

Embriyonal gelişimin başlangıcında bütün omurgalı türler birbirine benzemekte, gelişimin ilerleyen safhalarında embriyo ait olduğu familyaya, cinse ve türe ait özellikleri sırasıyla kazanmaktadır. Bu şekilde organizmanın; yumurtanın döllenmesinden ergin bir fert olana kadarki gelişimine ontogeni denir.

At ve eşek türlerinin birleştirilmeleri sonucunda elde edilen hibritlerdir. Erkek eşek ile dişi atın (kısrak) birleştirilmesiyle katır, Erkek at (aygır) ile dişi eşeğin birleştirilmesiyle bardo denilen hibritler elde edilmektedir.

Türkiye yerli sığır varlığının bölgesel dağılımı şöyledir:
• Yerli Kara: İç Anadolu Bölgesi

İvesi Koyunu: Suriye sınır boyunda Şanlıurfa, Gaziantep ve Hatay İllerinde yetişir.

Zootekni terimi Fransız Bilim Adamı J. Baudement tarafından “yaşayan makinelerin teknoloji bilimi” olarak 1848 yılında tanımlanmıştır.

Zootekni genel ve özel olmak üzere iki şekilde bölümlendirilir. Yetiştirme, besleme, barındırma ve hayvan yetiştirme esaslarının kullanımı genel zootekni konularına girerken, hayvan yetiştirme ve yönetimi tekniği özel zootekni kapsamındadır.

Şıklarda verilenlerin tamamı hayvanların evciltilebilmesi için gerekli özelliklerdendir.

Koyun, keçi ve sığır gibi türlerde generasyon süresi yaklaşık 5 yıldır.

Koyunların ilk evciltildiği tarih M.Ö. 9 – 13 bin yılları arasında olmuştur. Koyunların ilk defa Asya’nın güneyinde evciltildiği düşünülmektedir.

Hindistan sığırların M.Ö. 8 bin yıllarında evcilleştirildiği ülkelerden birisidir.

Çift tırnaklılar takımına giren evcil hayvan türleri sığır, zebu, manda, gayal, banteng, yak, ren geyiği, deve, lama, alpaka, koyun, keçi ve domuzdur. Tek tırnaklılar takımında at ve eşek türleri, etçiller takımında köpek ve kedi, kemiriciler takımında ise tavşan en önemli evcil türlerdir.

II, III ve IV. şıklarda verilen bilgiler doğrudur.  Az sayıda gen tarafından kontrol edilen özellikler fizyolojik değil morfolojik ırk özelliklerl kapsamına girer.

Eskişehir Herik Koyununun yetiştirildiği bölgelerden değildir.  Herik Koyunu Sivas, Amasya, Sinop, Samsun, Trabzon ve Çorum İllerinde dağlık bölgelerde yetişir.

Türkiye yerli sığır varlığının bölgesel dağılımına göre boz ırk Marmara Bölgesinde  yer alır.