TEMEL ZOOTEKNİK

Zootekni genel ve özel olmak üzere iki şekilde bölümlendirilir. Yetiştirme, besleme, barındırma ve hayvan yetiştirme esaslarının kullanımı genel zootekni konularına girerken, hayvan yetiştirme ve yönetimi tekniği özel zootekni kapsamındadır.

Keçi ve sığır gibi türlerde generasyon süresi yaklaşık 5 yıl olarak tanımlamak mümkündür. Tavukta ise bu süre 1 yıldır.

Genel kanı evciltmenin başlangıcının taş devrinde olduğu yönündedir. İnsanlar bu dönemde avlanarak karınlarını doyururlarken bitki ve yaralı hayvan yavrularını bulundukları ortamlara taşımışlardır.

Tavşanın evciltilmesi M.S. 1600 yılarında Avrupada olmuştur.

Türlerin vücut büyüklükleri artmamış; aksine azalmıştır. Daha küçük yapılı hale gelmişlerdir.

Çift tırnaklılar takımına giren evcil hayvan türleri sığır, zebu, manda, gayal, banteng, yak, ren geyiği, deve, lama, alpaka, koyun, keçi ve domuzdur. Tek tırnaklılar takımında at ve eşek türleri bulunur.

Rodentia, plasentalı memeliler alt sınıfına dahil kemiriciler takımıdır.

Erkek at (aygır) ile dişi eşeğin birleştirilmesiyle bardo denilen hibritler elde edilmektedir.

Ağırlık, fizyolojik ırk özelliklerinden biridir. Diğer seçeneklerdeki örnekler, morfolojik ırk özelliklerine örnek teşkil ederler.

Kültür ırkı sığırlar içerisinde en yoğun yetiştiriciliği yapılanlar Holstein, İsviçre Esmeri ve Jersey ırklarıdır. Holstein ırkı daha çok Marmara, Ege ve Akdeniz bölgelerinde yetiştirilirken; İsviçre Esmeri daha çok İç, Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde; Jersey ırkı ise daha çok Karadeniz bölgesinde yetiştirilmektedir.

Evciltme temel olarak yabani yapıdaki hayvan ve bitkilerin insanların kendi amaçları
doğrultusunda ve kontrolünde kullanılması olarak ifade edilir

Evciltmenin günümüzden
yaklaşık 15 bin yıl önce başladığı tahmin edilmektedir.

Bitkilerin
evciltilmesi ilk olarak Asya kıtasında gerçekleşmiştir.

Koyun, keçi ve sığır gibi türlerde generasyon
süresini yaklaşık 5 yıl olarak tanımlamak mümkündür.

Hayvanların evciltilebilmesi için bazı özellikleri sahip olması gerektiği düşünülmektedir. İlk olarak evciltilecek olan hayvanın insanlarla aynı şeyleri tüketmemesi gerekir. İkinci özellik ise hızlı büyüme ve gelişme yeteneğidir. Üçüncü kriter, bakımı ve üretimi kolay olması gerekir. Dördüncü kriter olarak, insanların çeşitli ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla evciltilen bir hayvan türü insanlara karşı iyi olmalıdır. İnsanlara zarar vermesi veya yaralanmalarını sebep olacak şekilde saldırgan tavırlar sergilemesi istenmez.

Bilimsel çalışmalarda elde edilen bilgiler ışığında ilk evciltilen tür köpektir.

Kedinin Kıbrıs ve yakın doğuda M.Ö. 7.500 yıllarında
evciltildiği bilinmektedir.

Ortak özellikler taşıyan ve kendi aralarında döllenerek üreyebilen canlıları içeren biyolojik gruba tür denir.

Plasentalı memeliler, yavrularını meydana getirdikleri embriyo ile anne arasında bağlantı sağlayan plasentaya sahip oldukları için sınıflandırmada bu şekilde isimlendirilmişlerdir. Bugün var olan evcil memeliler bu alt sınıfın içindeki 4 takımda bulunmaktadırlar. Bunlar, çift tırnaklılar (Artiodactyla), bir tırnaklılar (Perissodactyla), etçiller (Carnivora) ve kemiriciler (Rodentia) takımlarıdır.

İki tür arasında yapılan birleştirmelere hibridasyon adı verilir.