TEMEL ZOOTEKNİK

Avrupa Birliği ülkelerinde 1999 yılında getirilen yasal düzenlemeler ile topluluk ülkesi ülkelerde 13 yıllık bir geçiş sürecinden sonra 2012 yılı başında geleneksel kafes sistemi yasaklanmıştır.

Son elli yılda etlik piliçlerde günlük canlı ağırlık kazancı %250-300 oranında artarak günlük 25 gr.’lardan 100 gr’lara kadar çıkmıştır.

Kümeslerde hava ve altlık kalitesini kontrol altında tutmak için, yeterli havalandırma, uygun altlık, uygun barındırma yoğunluğu sağlanmalı, yeterli havalandırma için kümes yüksekliği en az 3 m olmalıdır.

2008-2009 yılları arasında tüm dünyada organik tarım alanını en fazla artıran ülkeler Arjantin ve Türkiye’ dir.

Türkiye organik bal üretimi ise 93 işletme/çiftçi’ de 11.207 kovanda toplam 181.21 tondur. En fazla organik bal üretimi 8 işletmede 2.220 kovan ve 44,40 ton ile Muğla ilindedir.

Zenginleştirme çalışmaları kapsamında gıdalara vitaminler, mineraller, aminoasitler gibi çeşitli besin öğeleri katılmakta ve ürünler fonksiyonel hale getirilmektedir. Dünyada özellikle temel gıda olarak kabul edilen ekmek, süt, yağ, şeker ve çocuk mamaları gibi gıdalar zenginleştirilerek daha besleyici hale getirilmektedir. Gıdaların zenginleştirilmesinde temel ilke, toplumda tüketimi yaygın olan gıdaların, yetersizliği görülen besin öğelerince zenginleştirilmesi, bu maddelerin daha fazla yer almasının sağlanmasıdır. Ekşi mayalı ekmek bu kapsama girmemektedir.

Karlı bir işletmecilik için; işletmecinin geçimini sadece bu iş kolundan sağlamaya yetecek, en az 50 baş sığır veya 300 baş koyun-keçi ya da 30.000 baş etlik piliç gibi büyük kapasiteli işletmelerin kuruluşu teşvik edilmelidir.

Organik üretimde hayvanların bakım ve yönetimi birim alanda en yüksek verime ulaşma yerine besleme rejimi metabolik ve fizyolojik hastalıkları azaltacak şekilde düzenlenmelidir. Sığır, koyun ve keçi yemleri en azından %60 oranında silaj, çayır-mera otları içermelidir. Organik hayvancılık yapacak işletmenin serbest otlatma alanına sahip olması önemlidir.

Organik üretimde kuyruk kesme, gaga kesme, tüy yolma gibi işlemler yapılamaz. Kastrasyon ve boynuz köreltme sertifika kuruluşunun onayı ile yapılabilir. Hayvanların bağlı olarak tutulması yasaktır. Ancak emniyet ve hayvan sağlığı açısından gerekli ise büyükbaş hayvanlar iyi aydınlatılmış ve havalandırılmış barınaklarda düzenli olarak gezdirilmek suretiyle bağlanabilirler. Küçük işletmelerde hayvanlar haftada en az iki kez meraya çıkartılmak kaydı ile bağlanabilirler.

Doğru cevap E şıkkıdır.

Kümeslerde hava ve altlık kalitesini kontrol altında tutmak için, yeterli havalandırma, uygun altlık, uygun barındırma yoğunluğu sağlanmalı, yeterli havalandırma için kümes yüksekliği en az 3 m olmalıdır. Doğru cevap C şıkkıdır.

Etlik piliç yetiştiriciliğinde besleme ile ilgili olarak karma yem (rasyon) değişiklikleri en azından üç gün olacak şekilde tedrici olarak yapılmalıdır. Karma yem süt ürünleri içermemeli, memeli hayvan ya da kanatlı protein kaynakları kullanılmamalıdır. Yeme ve suya ulaşmak için hayvanlar 4 m’den daha uzağa gitmemelidir. Doğru cevap D şıkkıdır.

Herhangi bir gıda işletmesinde güvenli gıda üretimini sağlayabilmek için “işletmeye özgü tehlike analizi yapılması, kritik kontrol noktalarının belirlenmesi, kritik limitlerin belirlenmesi, kritik kontrol noktalarını kontrol etmek için bir izleme sistemi kurulması, bir kritik kontrol noktası kontrolden çıktığı zaman uygulanacak düzeltici faaliyetlerin belirlenmesi, sistemin etkileyeci bir şekilde çalıştığını test etmek için doğrulayıcı prosedürlerin belirlenmesi, dökümantasyon ve kayıt sisteminin oluşturulması” gibi yedi prensip
uygulanmalıdır. Doğru cevap E şıkkıdır.

Avrupa Birliği organik hayvan yetiştiriciliği ile ilgili yönetmeliği 1999 yılında düzenlemiştir (CEC, 1999). CR 834/2007, 967/2008, 889/2008 ve 1254/2008 organik ürünlerin
üretimi, etiketlendirilmesi ve kontrolü ile ilgili olarak Avrupa Birliği tarafından çıkartılmış diğer yönetmeliklerdir. Doğru cevap E şıkkıdır.

Avrupa Birliği ülkelerinde 2012 yılından sonra organik üretimde %100 organik hammadde kullanılması zorunlu olmuştur. Doğru cevap C şıkkıdır.

Margarinlere A vitamini, süte D vitamini, tuza iyot gibi, marketlerde görebildiğimiz bu gıda maddelerinde hiç bulunmayan ya da az bulunan maddeler katılarak zenginleştirilmiş
fonsiyonel gıdalar üretilebilmektedir. Doğru cevap D şıkkıdır.

İhtiyacı karşılayacak kaliteli ve yeterli sayıda damızlık hayvan için; kayıt-kontrol ve sertifika esasına dayalı yetiştiriciliğin teşviki, tohumlamalarda ırk saflığının korunmasının garanti altına alınması, suni tohumlamanın yaygınlaştırılması, progeny-test çalışmalarının geliştirilmesi, kullanma melezlemesi yöntemi ile daha çok kırmızı et üretiminin artırılması, bu koşullar sağlandıktan sonra yeterli genetik yapıda ve sağlıklı ithalat yapılması, kaliteli dişi buzağı ithal edilerek, düve yetiştiren işletmelerin güvenilir materyal
ihtiyacının sağlanması düşünülebilir. Doğru cevap E şıkkıdır.

Türkiye hayvancılığının geleceği ile ilgili olarak en fazla uğraşı alanları ve ekonomik getirinin aşağıdaki alanlarda olması beklenmektedir.

Damızlık Üretimi, İlaç/Aşı Endüstrisi, Araştırma ve Geliştirme Faaliyetleri, Anahtar Teslimi Hayvancılık Projeleri ve Danışmanlık Hizmetleri, İleri Düzeyde İşlenmiş Hayvansal Ürünler, Teknoloji, Araç, Gereç ve Ekipman Üretimi, Alternatif Yeni Yaklaşımlar ya da Üretim Dallarına Yatırım.

Doğru cevap E şıkkıdır.

Türkiye’ de İyi Tarım Uygulamaları 07.10.2010 tarih ve 27778 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “İyi Tarım Uygulamaları Hakkında Yönetmelik” hükümleri doğrultusunda yürütülmektedir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Hayvanların bulundukları ortamda mevcut çevresel etkilere karşı korku, hastalık düzeyinde artış gibi tepkisel reaksiyonlar olarak tanımlanan hayvan refahı; çiftlik hayvanları için kendilerine sağlanan barınak, besleme ve bakım-yönetim faktörlerine karşı gösterilen reaksiyonlar ya da yaşam kalitesi olarak tanımlanabilir. Normalde hayvanlar bulundukları ortamda uzun süreli aç ve susuz bırakılmamalı, fizyolojik durumlarına ve davranışlarına uygun ve rahat barındırma koşulları sağlanmalı, ağrı, yara ve hastalıklar ile bunlara neden olabilecek hazırlayıcı faktörlerden uzak olmalı, eşinme, tüneme, kanatlarını yeterince açma gibi doğal davranışlarını sergileyebilmeli, korku ve stresten uzak olmalıdırlar.
Hayvan yetiştiriciliğinde bu beş temel koşul hayvanların beş temel özgürlüğü olarak tanımlanmaktadır.