TEMEL ZOOTEKNİK - Deneme Sınavı - 22

Koyunlardan kırkımla elde edilen elyafa yapağı denir. Yapağı tekstil sanayinde kumaş ya­pımından halı yapımına kadar insanın çeşitli ihtiyaçlarını karşılamak için elde edilen ana ürünlerdir. Yapağı, dokuma sanayi bakımından iki kısma ayrılır. Birincisi yerli koyun­lardan elde ettiğimiz kaba ve karışık yapağılardır ki dokuma sanayine elverişli değildir. Ancak halı, kilim ve battaniye imalatında kullanılabilir. İkincisi merinos, merinos me­lezleri ve yapağıca ünlü yabancı koyun ırklarından elde edilen bir örnek, ince ve kaliteli yapağılardır.

Yapağı derideki tüp şeklindeki kıl folikülü çöküntülerinden meydana gelir. Kılı mey­dana getiren papilla bu çöküntülerin tabanında yer alır. Bir yapağıda, elyafın oluşmaya başlamasıyla deri yüzeyine çıkması 3-8 hafta içinde olur.

Yapağı protein yapılıdır. Tırnak ve boynuz gibi keratin tabiatındadır. Deriden ilk çıkan yapağıların ucu sivridir. Bu nedenle yün ile yapağı ayrımı; ucu sivri olan ve kuzudan ilk kırkılan gömleğin adı yün, diğer her dönemde kırkılana ise yapağı şeklinde yapılır. Eğer elyafın ucu küt ise kırkılan ürün yapağıdır. Yılda iki kırkım yapılan bölgelerde halk ara­sında ilk kırkılan ürüne yün ikinci kırkılan ürüne ise yapağı şeklinde bir tanımlama söz konusu ise de hayvanların daha önce kırkıldığı durumlarda elyafın ucu küt olması nede­niyle yapağı olarak tanımlanması daha doğru olacaktır

Bir barınakta bir grup hayvanın birada yetiştirilmesi sonucunda bazı hayvanlar diğerlerine daha baskın olurlar. Baskın olan bu hayvanlar daha önce yeme ve suya giderler. Ayrıca baskın olan bu hayvanların barınak içinde belli alanları vardır. Gruptaki diğer hayvanlar üzerinde baskı kurmaları çekinik olan hayvanların strese girmelerine neden olur. Böyle durumlara sosyal stres denir. Doğru cevap D şıkkıdır.

Biyogüvenlik Kanunu, Tarım ve Orman Bakanlığı Koruma Kontrol Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanmıştır. Doğru cevap C şıkkıdır.

Temizlik amacı ile kullanılan suyun basıncı 35-55 bar düzeyinde olmalı, yıkama suyuna etkili deterjanlardan birisi katılmalı, en son deterjan kalıntılarının temizlenmesi için sadece su ile yıkanmalıdır.

Ostres, hayvanların olumlu koşullara (etkenlere) maruz kalması sonucunda yaşamsal fonksiyonlarında oluşan değişimleri ifade eder. Bu stres türünde geri dönüş daha kolaydır.

Klimatik stres etkenleri; bu çeşit stres daha çok hayvanın yetiştirildiği ortamdaki sıcak, soğuk, nem oranı veya rüzgâr hızından etkilenmesini ifade eder.

Metabolik stres etkenleri; bu çeşit etki daha çok hayvanların beslenme durumları ile alakalıdır. Yedikleri yemin yetersiz veya bozuk olması ya da yedikleri yemi tam olarak sindirememelerinden kaynaklanan beslenme yetersizlikleri buna örnek olarak verilebilir. 

Fizyolojik stres etkenleri; günümüzde özellikle çiftlik hayvanları yüksek verim elde etmek amacıyla yetiştirilmektedir. Süt sığırlarında yüksek süt verimi veya tavuklardaki
yüksek yumurta verimi de birer stres etkeni olarak değerlendirilir.

Sosyal stres etkenleri; bu tip etkenler ağırlıklı olarak bir arada yetiştirmeden kaynaklanan ve hayvan-hayvan etkileşimini ifade eder. Bir barınakta bir grup hayvanın birada yetiştirilmesi sonucunda bazı hayvanlar diğerlerine daha baskın olurlar.

Herhangi bir canlıda yaşayabilme özelliğinde olan ve çoğu zaman yaşadığı canlıya zarar veren organizmalara parazit denir.

Hastalık etkenlerinin işletmeye bulaşmasının önlenmesi için ana ilke personel ve misafir gibi ziyaretçi giriş çıkışı ile ekipman ve araç giriş çıkışını kontrol altında tutmaktır. İşletmelerin giriş ve çıkışlarında insan/personel, ekipman ve araç trafiği kontrol altına alınmalıdır. Ziyaretçilerin tek kullanımlık çizme, tulum, bone vs. kullanması sağlanmalıdır. Ziyaretçilerin kamera, fotoğraf makinesi gibi diğer işletmelerde de kullanılabilecek cihazlar ile işletme içine girmesine müsaade edilmemelidir. Ziyaretçilerin hayvanlar ile direk temas etmeleri önlenmeli, yem üretim ve dağıtımı ile ilgili alanlara girmeleri engellenmelidir. İşletmenin/kümesin/ahırın genel kullanıma açık sadece bir tane giriş ve çıkışı olmalıdır. Barınak kapıları önünde, personel giriş dezenfeksiyonu için gerekli tedbirler alınmalıdır. Bu amaçla tüm ünite girişlerine ayakkabı ve çizmelerin dezenfeksiyonu için kireç küveti, dezenfektanlı sünger kabı ve çizmeler için dezenfektanlı küvet konulmalıdır. Çizme ve ayakkabıların organik kalıntılardan temizlenmesi için fırça veya mekanik temizleyiciler sağlanmalıdır.

Hayvanlarda fizyolojik fonksiyonların ve davranışlarının değişmesine neden olan etkenlere maruz kalınması durumuna stres denir. Normal değerlerin dışına çıkmaya zorlayan bu çevresel etkenler hayvanlar tarafından belli düzeylerde tolere edilir veya edilemez. Eğer bu etkiler tolere edilebilir düzeyde ise hayvanlar normal yaşamlarını devam ettirirler. Doğru cevap B seçeneğidir.

Metabolik stres etkenleri; bu çeşit etki daha çok hayvanların beslenme durumları ile alakalıdır. Yedikleri yemin yetersiz veya bozuk olması ya da yedikleri yemi tam olarak sindirememelerinden kaynaklanan beslenme yetersizlikleri buna örnek olarak verilebilir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Hastalık etkenlerinin işletmeye bulaşmasının önlenmesi için ana ilke personel ve misafir gibi ziyaretçi giriş çıkışı ile ekipman ve araç giriş çıkışını kontrol altında tutmaktır. İşletmelerin giriş ve çıkışlarında insan/personel, ekipman ve araç trafiği kontrol altına alınmalıdır. Ziyaretçilerin tek kullanımlık çizme, tulum, bone vs. kullanması sağlanmalıdır. Ziyaretçilerin hayvanlar ile direk temas etmeleri önlenmeli, yem üretim ve dağıtımı ile ilgili alanlara girmeleri engellenmelidir. İşletmenin/kümesin/ahırın genel kullanıma açık sadece bir tane giriş ve çıkışı olmalıdır. Barınak kapıları önünde, personel giriş dezenfeksiyonu için gerekli tedbirler alınmalıdır.

Sıcak stresi ile baş etmek amacıyla ‘Bakım besleme koşulları’ da oldukça önemli bir yer tutmaktadır. Bu amaçla yüksek verim kabiliyetlerine sahip hayvanlara verilen yemlerin özellikleri yaz aylarında farklı kış aylarında farklıdır. Özellikle yaz aylarında sıcak stresi etkisi altındaki hayvanların daha fazla su tüketmeleri ve daha fazla terlemelerinden dolayı yem içeriklerinin düzenlenmesinde dikkat edilmesi büyük önem taşımaktadır.

Adaptasyon, hayvanların herhangi bir çevre koşulundaki olumsuzluklardan en düşük düzeyde etkilenerek yaşamlarını devam ettirebilmeleri ve yavru verebilmeleri olarak tanımlanır.

Çevresel etkilere karşı hayvanların vücutlarında da bazı değişiklikler ortaya çıkmasına aklimatizasyon denir. Aklimatizasyon uyum yeteneğine göre nispeten daha uzun sürelidir.  Sürekli güneş altında kalan bir hayvanın derisinin koyulaşması aklimatizasyona örnek verilebilir.

Metabolik stres etkenleri; bu çeşit etki daha çok hayvanların beslenme durumları ile alakalıdır. Bir ineğin verilen yemi tam olarak sindirememesi metabolik stres kaynağıdır.

Hayvanların vücut sıcaklıklarını belirli düzeylerde tutabilme yeteneğine homioterm denir. Genellikle bu aralık; 5 - 25 °C arasındadır.

Biyogüvenlik ya da canlı güvenliği, hayvanların hastalık etkenlerinden arınmış ya da en aza indirilmiş bir ortamda yetiştirilebilmesi için alınması gereken tedbirlerin tümünü içeren bir tanımdır.

Distres, hayvanların normal yaşam fonksiyonlarının işleyişini ciddi şekilde etkileyen durumdur. Bu çeşit bir stres durumunda hayvanların normal yaşamsal fonksiyonlarına dönmesi oldukça uzun sürer. Vücuttaki düzenleme mekanizmalarının etkisi bile stres durumundan geri dönüşü durduramayabilir. Cevap: A şıkkıdır.

Temizlik amacı ile kullanılan suyun basıncı 35-55 bar düzeyinde olmalı, yıkama suyuna etkili deterjanlardan birisi katılmalı, en son deterjan kalıntılarının temizlenmesi için sadece su ile yıkanmalıdır. Yıkama suyunun çevreye dağılması önlenmelidir.