TEMEL YEM BİLGİSİ VE HAYVAN BESLEME

Öğütmenin her aşamasında yapı ve bileşim bakımından birbirinden farklı kalıntılar elde edilir. Buğday ve mısır tanesi un elde etmek için en fazla kullanılan tahıl tanelerindendir. Bu sanayi dalında en fazla elde edilen ve kullanılan ise buğday kepeğidir. Bir ton buğdaydan ortalama 140-160 kg kepek elde edilmektedir.

Nişasta endüstrisi yan ürünleri, mısır, buğday, darı, patates gibi nişasta bakımından zengin yemlerden nişasta elde edildikten sonra geriye kalan kısımlardır. Mısırdan nişasta üretimi fazla olduğundan mısır nişasta endüstri yan ürünleri önem taşımaktadır.

Şeker pancarından şeker üretimi esnasında yan ürün olarak elde edilen pancar posası ve melas hayvan beslemede önem taşımaktadır. 100 kg pancardan ortalama olarak 40-60 kg yaş posa veya 4,5 kg kuru posa ve 3 kg melas elde edilir.

Bira genellikle arpadan elde edilmektedir. Ayrıca buğday, mısır, pirinç ve sorgum da bu amaçla kullanılmaktadır. Arpadan bira üretimi esnasında yan ürün olarak elde edilen ve hayvan besleme açısından önemli olan yan ürünler malt çili, malt posası ve bira mayasıdır. Maltın suda çözünmeyen kısmına malt posası, bira posası veya malt kalıntısı adı verilir. Pancar posasından bira üretilmez.

Yağlı tohumların yağı alındıktan sonra geriye kalan proteince zengin ürüne küspe ismi verilir. Yağ, yağlı ham maddelerden hidrolik pres yöntemi (adi pres yöntemi), devamlı pres yöntemi (ekspeller yöntemi) ve solvent ekstraksiyon yöntemi olmak üzere üç ayrı yolla elde edilebilir.

Yemlere yağ katmanın bazı avantajları vardır. Bu avantajlar yemlerin enerji değerini yükseltmesi, yemleri yaşam için mutlaka gerekli olan esansiyel yağ asidi ve A, D, E ve K vitaminleri bakımından zenginleştirmesi, yemden yararlanmayı ve yemin lezzetini artırması, katıldıkları yemin tozumasını engellemesi, yem fabrikalarının alet ve ekipmanlarının ömrünü uzatması şeklinde ifade edilebilir. Renk verme özelliği yoktur.

Mısır kepeği mısırın işlenmesinde embriyoların ayrılmasından sonra geriye kalan iri öğütme artıklarının ikinci bir öğütmeye tabi tutulması ile elde edilir.

Tuz, potasyum klorit,kalsit, kalsiyum karbonat, çöktürülmüş tebeşir, dolomit taşı, öğütülmüş kemik unu, kaya fosfatı doğal mineral kaynaklarına örnek verilebilir.

Tane yemlerde nişasta sindirilebilirliği en hızlıdan en yavaşa doğru "yulaf>buğday>arpa>mısır>darı" şeklinde sıralanmaktadır.

Verilen yem türlerinden "Tritikale"ni özelliği verilmemiştir. Doğru cevap E'dir.

Baklagil taneleri içinde en yüksek yem değerine sahip olan yem türü "soya fasulyesi"dir. Doğru cevap C'dir.

Şeker pancarından şeker üretimi esnasında yan ürün olarak elde edilen pancar posası ve melas hayvan beslemede önem taşımaktadır. Doğru cevap B'dir.

Hayvansal proteinlerde en önemli husus, bu yem maddelerinin elde ediliş yöntemlerindeki farklılıklar ve bunların depolama şartlarıdır. Doğru cevap A'dır.

Rasyonlara mineral katılmasında dikkat edilmesi gereken hususlarda, hayvanın yaşı, cinsiyeti, ağırlığı ve veriminin çok iyi tespit edilmesidir. Doğru cevap D'dir.

Sözü edilen yemlik yağ türü "korunmuş yağlar"dır. Doğru cevap C'dir.

I ve IV numaralı olan maddelerdir doğrudur. Doğru cevap A'dır.

I ve III numaralı olan maddeler doğrudur. Doğru cevap B'dir.

Verilen ifadelerden hepsi doğrudur. Doğru cevap D'dir.

mısır

Tritikale, buğday ile çavdarın melezlenmesi sonucu elde edilen bir tane yemdir. Bu melezleme buğdayın tane kalitesi, verimliliği ve hastalıklara karşı dayanıklılığı ile çavdarın tane sertliği ve lizin içeriğinin yüksek oluşunu kombine etmek amacı ile yapılmıştır. Soğuğa ve dona karşı dayanıklı olması gibi avantajı bulunmaktadır. Tritikalede de sindirilebilirliği azaltan NOP’ler bulunmaktadır. Arabinoksilan tri­ tikalenin yapısında bulunan NOP ‘in en önemlisi olup özellikle genç kanatlılarda olumsuz etkiye sahiptir. Ancak uygun enzimlerin rasyonlara katılması ile tritikale tavuk rasyonlarında mısır ve buğdaya alternatif olarak kullanılabilmektedir.