TEMEL YEM BİLGİSİ VE HAYVAN BESLEME

Kuru ot elde edilmesinde besin maddeleri kayıplarının azaltılması amacıyla
aşağıda belirtilen hususlara özen gösterilmelidir:
• Yeşil bitkiler erken biçilmelidir.
• Uygun hava koşulları seçilmelidir.
• Yeşil bitkilerin su miktarı azaltılmalıdır.
• Bitki sapları yumuşaklığını korumalıdır.
• Bitki yabancı ve zararlı maddelerle karışık olmamalıdır.

Süt asidi bakterileri asit ortamında üreyen bakteriler olup gelişmeleri için uygun pH 3,8-4,2 arasıdır.

Yeşil yemler, yem bitkilerinin henüz gelişme dönemini (vejetasyon) tamamlamamış bol yapraklı döneminde sap, yaprak, filiz ve çiçeklerini üzerinde bulunduran ve hay­vanlara otlatılarak ya da biçilerek yedirilen yemlere denir.

Buğdaygil, baklagil ve diğer familyaları içeren yem bitkileriyle örtülü yeşil alan­ lara çayır ve mera adı verilir.

Sözü edilen bu yemler karoten (vitamin A’nın ön maddesi) yönünden oldukça zengin olup, aynı zamanda iyi bir vitamin E ve B kaynağıdır.

Fotosentez: Düşük enerjili bileşiklerden yüksek enerjili organik bileşiklerin üretilmesi

Yurdumuzda 30 türü bulunan yoncanın en önemlileri adi, sarıçiçekli, melez ve şerbetçi otu yoncasıdır.

Kuş­kusuz bir otun değerliliğinin belirlenmesinde onun ham selüloz miktarı önem taşımaktadır.

Yeterli düzeyde kuru madde (%30­40) içeren yeşil yemlerin biçildikten sonra anaerob koşullarda saklanması sonucu elde edilen fermente yemlere silaj yemi denir.

Yeşil bitkiler silolanmadan önce parçalanmalıdır. Bu amaçla bitkinin 0,8­2,5 cm boyutuna küçültülmesi yeterli olur.

Süt asidi bakterilerinin bir bölümü 40­-45 °C’de ürer. Bunlara sıcak süt asidi bak­ terileri denir. Bir bölümü de 8­-30 °C’de çoğalır. Bunlara da soğuk süt asidi bakterileri adı verilir.

Yeşil yemler, yem bitkilerinin henüz gelişme dönemini (vejetasyon) tamamlamamış
bol yapraklı döneminde sap, yaprak, filiz ve çiçeklerini üzerinde bulunduran ve hayvanlara otlatılarak ya da biçilerek yedirilen yemlere denir. Yeşil yemler; çayır ve meralar, baklagil yeşil yemleri, buğdaygil yeşil yemleri ve diğer yeşil yemlerden oluşur.

Yonca yem bitkilerinin en önemlisi olup, yılda 3-4 kez biçilen çok yıllık bir bitkidir. Yurdumuzda 30 türü bulunan yoncanın en önemlileri adi, sarıçiçekli, melez
ve şerbetçi otu yoncasıdır. Yonca kuru havada ve bol sulanan yerde iyi yetişir.

Yerde kurutma, en basit kurutma şeklidir. Bu yöntemde yeşil bitkiler biçildiği
yerde kurutulur. Güneş ışınları etkisiyle bitkinin kapsadığı su miktarı % 12-15’e
kadar düşürülür.

Kuru ot elde edilmesinde besin maddeleri kayıplarının azaltılması amacıyla
aşağıda belirtilen hususlara özen gösterilmelidir:
• Yeşil bitkiler erken biçilmelidir.
• Uygun hava koşulları seçilmelidir.
• Yeşil bitkilerin su miktarı azaltılmalıdır.
• Bitki sapları yumuşaklığını korumalıdır.
• Bitki yabancı ve zararlı maddelerle karışık olmamalıdır

Silaj yeminin yapılması esnasında on önemli faktör söz konusudur.
Silajlık yemin seçimi: Silaj yapımı kuru ot elde etmeye göre daha masraf­lı bir
uygulama olduğundan silajık yemin seçiminde silajı kolay yapılan (mısır hasılı
silajı) bitkiler tercih edilmelidir.

Silajın avantajlarını şu şekilde belirtebiliriz:
• Silaj yemlerde besin madde kaybı minimum seviyededir.
• Kötü hava koşullarında daha iyi kaliteli yem elde edilir.

Süt asidi bakterilerinin bir bölümü 40-45 °C’de ürer. Bunlara sıcak süt asidi bakterileri denir. Bir bölümü de 8-30 °C’de çoğalır. Bunlara da soğuk süt asidi bakterileri
adı verilir. Bu bakterilerin ortamda bulunmasına göre de fermantasyon sıcak fermantasyon veya soğuk fermantasyon adını alır. Yüksek sıcaklıkta besin madde kaybı
fazla olduğundan kaliteli bir silaj yeminde soğuk fermantasyon oluşması arzu edilir.
Fermantasyonu etkileyen en önemli faktörlerden pH’dir. Süt asidi bakterileri
asit ortamında üreyen bakteriler olup gelişmeleri için uygun pH 3,8-4,2 arasıdır.

• Silolaması zor olan yemler: Körpe çayır otları ve bazı buğdaygiller.
• Silolaması en zor olan yemler: Yonca, korunga ve fiğ.

Kök yemler genellikle protein yönünden yetersiz olup, proteinin önemli bir kısmı
amid, çok az bir kısmı da protein şeklindedir. Mineral maddelerce özellikle kalsiyum ve fosfor bakımından da yetersizdir. Ayrıca kök yemlerde okzalik asit ile
asetik asit mevcuttur. Bu yemler arasında; şeker pancarı, hayvan pancarı, havuç
ve şalgam yer almaktadır.